چرا این‌روزها نقش حیوانات خانگی در زندگی پایتخت‌نشین‌ها پُررنگ شده است؟
گریز از تنهایی
سپهرغرب، گروه خانواده: نگهداری حیوانات، پدیده‌ای است که نه‌تنها در جامعه ما بلکه در دیگر جوامع نیز وجود دارد. از قدیم نگهداری حیوانات به‌ویژه سگ نگهبان گله بسیار کاربرد داشته است، اما اکنون دلایل زیادی در این امر مؤثر هستند. عده‌ای که ازلحاظ مالی در سطح متوسط به بالا هستند، به‌جای رسیدگی به زندگی خود، از حیوانات نگهداری می‌کنند و آن‌ها را همدمشان قرار می‌دهند. این از یک جهت به‌نوعی فخرفروشی است تا نشان دهند طبقه خاصی از جامعه هستند؛ چنین امری مسئله‌ای برای جامعه ندارد و اتفاقاً باعث استفاده از نیروها و ظرفیت‌های دامپزشکی جامعه ما می‌شود، اما ازنظر اینکه افراد به‌جای ازدواج، تشکیل خانواده، فرزندآوری و دوام و بقای خانواده به این پدیده روی می‌آورند، اثرات منفی دارد و خانواده را ضعیف می‌کند و تبعات آن مورد توجه فرد است.
گاه افراد برای نمایش امروزی و مدرن بودنشان از حیوانات نگهداری می‌کنند. آن‌ها می‌خواهند نشان دهند در قیدوبند باورها و اعتقادات سنتی نیستند و به‌نوعی دهن‌کجی به آن عقاید می‌کنند؛ مانند چیزی که اکنون در مورد حجاب در کشورمان شاهد هستیم. همچنین الگوبرداری از جوامع غربی و فروریختگی ارزش‌ها و هنجارها از دیگر عوامل مؤثر گسترش نگهداری حیوانات بوده، در کنار آن امتناع از فرزندآوری نیز مؤثر است؛ زیرا ما جوانان جامعه را مسئولیت‌پذیر تربیت نکرده‌ایم و توانایی مسئولیت‌پذیری فرزند را ندارند.
مسئله جوانی جمعیت و فرزندآوری حتی از جانب رهبر معظم انقلاب تأکید شد، اما موضوع باروری به ذهنیت جوانان بستگی دارد. یعنی ذهنیت جوانان تغییر کرده است؛ با توجه به اینکه ازدواج در جامعه ما با مشکل روبه‌رو شده و افراد سرگرمی دیگری ندارند، چنین سبک زندگی جایگزین آن شده است. جوانان آینده روشنی برای فرزندانشان نمی‌بینند، به همین دلیل از فرزندآوری امتناع می‌کنند، بنابراین برای پُر کردن این خلأ به حیوانات خانگی روی می‌آورند.
دنیای امروز، دنیای تنهایی و بی‌هویتی است و افراد یکدیگر را نمی‌شناسند. دنیای ما دنیای همدلی و همگرایی نیست و مردم مصلحت‌گرا شده‌اند. به همین دلیل، افراد تنها شده‌اند و برای رهایی از این تنهایی به حیوانات رو می‌آورند. افرادی که از حیوانات نگهداری می‌کنند با دیگران بیگانه‌اند، چراکه دنیایشان با شما فرق دارد. البته این بخش تأثیر بسیاری از سبک زندگی سلبریتی‌ها و اینستاگرام گرفته است.
نمی‌توان انکار کرد که سبک زندگی مدام تغییر می‌کند؛ رهبر معظم انقلاب فرمودند فناوری، فرهنگ می‌آورد، سبک زندگی و رفتار می‌آورد، اشراف‌گرایی می‌آورد. جامعه یک جامعه صنعتی و درحال تغییر است، جامعه‌ای که زنده بوده، تغییر می‌کند. این جبر زندگی است و نمی‌توان کاری کرد؛ نمی‌توان امید داشت نگهداری از حیوانات کمتر شود، چون سبک زندگی درحال تغییر است و شما نمی‌توانید با جامعه مبارزه کنید. باید جوانان ما به بقای جامعه و خانواده بیندیشند و آینده‌نگر باشند. خانواده‌ای که فرزند ندارد، دوام و بقایش در معرض خطر است و فرزندآوری، ازدواج را موفق‌می‌کند.
* امان‌الله قرائی‌مقدم
جامعه‌شناس و استاد دانشگاه
شناسه خبر 61386
