همه کشورهای دنیا به‌ویژه کشورهای در حال توسعه همچون ایران به‌دنبال دستیابی به توسعه پایدار هستند و در این بین توسعه اقتصادی یکی از مهم‌ترین مصداق‌های آن است که در این راستا هم ایجاد مناطق آزاد و ویژه اقتصادی مسیر دستیابی به توسعه پایدار را هموار می‌کنند.
خوشبختانه کردستان با توجه به داشتن ظرفیت مرزی با کشور عراق، در حال حاضر دارای منطقه ویژه اقتصادی بانه و منطقه آزاد تجاری صنعتی بانه- مریوان است، منطقه ویژه اقتصادی بانه جزو یکی از طرح‌های پیشران توسعه کردستان است که در 6.5 کیلومتری مرز سیرانبند قرار دارد و مصوبه ایجاد آن هم در سال 1389 به تصویب رسید.
با هدف اطلاع بیشتر از مزایای وجود منطقه ویژه اقتصادی بانه در توسعه کشور و به تبع استان و همچنین اقدامات انجام شده در زمینه راه‌اندازی این منطقه و وضعیت کنونی آن با احمد خسروی؛ مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی کردستان گفت‌و‌گویی انجام دادیم که شرح آن در ذیل می‌آید.
   کردستان دارای پنج مصوبه منطقه ویژه اقتصادی است که در حال حاضر فقط یک مصوبه آن اجرایی شده است؛ چطور تاکنون مصوبات دیگر به اجرا در نیامده و بحثی هم در ارتباط با آن‌ها مطرح نشده و در حد مصوبه‌ روی کاغذ باقی مانده است؟
پنج مصوبه منطقه ویژه اقتصادی در استان داریم که محوریت دو مصوبه‌ منطقه ویژه اقتصادی بانه و مریوان با تولیت بخش دولتی و مصوبه سه منطقه ویژه اقتصادی در شهرهای سقز، کامیاران و بیجار توسط بخش خصوصی باید اجرایی شود و اینکه به چه دلیل و چرا غیر از منطقه ویژه اقتصادی بانه سایر مناطق اجرایی نشده و یا اینکه آیا اجرای آن جزو برنامه‌های استان است را به نوعی باید به شرایط سرمایه‌گذاری آتی در استان و عملکرد منطقه ویژه اقتصادی بانه موکول کرد؛ چون فقط مصوبه مربوط به مریوان در اختیار سرمایه‌گذار دولتی است که آن هم مستلزم همراستایی و تصمیمات آتی مدیریت توسعه استان خواهد بود و اجرای مصوبات دیگر نیز منوط به اعلام آمادگی سرمایه‌گذاران بخش خصوصی است.
در هر صورت شرکت شهرک‌های صنعتی کردستان افتخار دارد که در نخستین مأموریت مربوط به اجرای پروژه پیشران منطقه ویژه اقتصادی بانه در این شرایط سخت اعتباری و مشکلات زمین و معارضین، کارساز عمل کرده و خوشحالیم امروز استان کردستان جزو استان‌های دارای منطقه ویژه اقتصادی در کشور است.
سازمان صنایع کوچک شهرک‌های صنعتی ایران متولی اجرای مصوبه منطقه ویژه اقتصادی بانه است تصویب مصوبه این منطقه به اوایل دهه 80 بر می‌گردد و اوایل دهه 90 هم ابلاغ آن انجام و بعد از رفع مشکلات حقوقی ازجمله معارضان، عملیات اجرایی زمین مورد نیاز سال 1396 آغاز شد و اکنون هم در مرحله واگذاری به سرمایه‌گذران قرار دارد.
  عملیات اجرایی منطقه ویژه اقتصادی بانه از سال 1396 آغاز شده و طی گذشت پنج سال وضعیت کنونی این منطقه چگونه است؟
مساحت عرصه منطقه ویژه بانه 94 هکتار است که دیوارکشی و حصارکشی شده و از این میزان 85 هکتار آن بخش عملیاتی است که آن را به دو فاز تقسیم‌بندی کردیم؛ در فاز نخست آن در 35 هکتار، حدود 80 قطعه زمین به طور کامل آماده شده و چهار زیرساخت اصلی آن تامین شده است عملیات آماده‌سازی فاز دوم هم شامل احداث خیابان، آبرسانی و تکمیل شبکه فاضلاب را هم با اختصاص 280 میلیارد ریال اعتبار از ابتدای سال جاری آغاز کردیم و هم‌اکنون 40 درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
  با توجه به اینکه فاز نخست به طور کامل آماده شده است تاکنون چند قطعه زمین در این فاز به سرمایه‌گذاران واگذار شده و علت فاصله زمانی ایجاد شده بین اجرای این فاز و واگذاری اراضی به سرمایه‌گذاران چیست؟
زمان عملیات اجرای این منطقه تا واگذاری اراضی به سرمایه‌گذاران حدود چهار سال طول کشید یکی از دلایل آن به طرح جامع منطقه ویژه اقتصادی بانه برمی‌گردد؛ با طرح جامع این منطقه در سال 1399 در جلسه شورای عالی مناطق آزاد تجاری و هیئت وزیران موافقت شد و اسفندماه همین سال به طور رسمی افتتاح و امکان واگذاری اراضی به سرمایه‌گذاران فراهم شد. بنابراین از اوایل سال 1400، 25 فقره قرارداد با سرمایه‌گذاران منعقد شد که 12 مورد آن مربوط به تولید و مونتاژ لوازم خانگی و مابقی صنایع غذایی، شیمیایی و سلولزی است.
  پس به عبارتی تاکنون بیش از 31 درصد اراضی تقسیم‌بندی شده فاز نخست به سرمایه‌گذاران واگذار شده حال از این تعداد قرارداد منقعد شده آیا واحدی تاکنون در این منطقه ویژه احداث شده است؟
بیشتر واحدهایی که عقد قرارداد آن‌ها انجام شده جواز ساخت و ساز را دریافت و تاکنون هم چهار واحد شروع به ساخت و ساز و عملیات اجرایی واحدشان کردند و مقرر شده چهار واحد دیگر هم به‌زودی کارهای عملیاتی را آغاز کنند.
  در منطقه ویژه اقتصادی هم مانند قوانین حاکم بر شهرک‌های صنعتی اگر سرمایه‌گذاری در مهلت قانونی اقدام به ساخت و ساز و بهره‌برداری از واحد تولیدی نکند آیا زمین از او پس گرفته می‌شود؟
بله، اگر متقاضی پس از مهلت قانونی اقدام به شروع کار نکرده باشد به فرایند داوری معرفی می‌شود.
  برای جلوگیری از حضور سرمایه‌گذارنماها در منطقه ویژه اقتصادی بانه؛ شورای راهبری در استان تشکیل شده و واگذاری اراضی به متقاضیان با تایید اعضای این شورا انجام شده ولی با این وجود، روند فعالیت سرمایه‌گذاران تأیید شده که زمین به آن‌ها واگذار شده چندان مطلوب نیست، به نظر شما مشکل و دلیل این روند چیست؟
اگر رزومه و مشخصات دارندگان قراردادهای موجود را بررسی کنید، میزان صلاحیت و واقعی بودن درخواست‌ها پی برده خواهد شد. باید آنچه روند اجرا و تکمیل سرمایه‌گذاری را تسریع می‌بخشد از خود سرمایه‌گذار پرسید، البته گاهی ایرادات و نگرانی‌هایی مطرح می‌شود که به‌نظر بنده نباید اینگونه باشد و این دغدغه‌ها ناشی از تورم و مشکلات اقتصادی است که قرار است منطقه ویژه اقتصادی برای رفع بخشی از خود این مشکلات پا به عرصه تولید در منطقه ویژه بگذارد.
  به عنوان آخرین سؤال؛ بفرمایید چشم‌انداز منطقه ویژه اقتصادی بانه چیست؟
منطقه ویژه اقتصادی بانه واقعاً نگین و سرآمد سرمایه‌گذاری در غرب کشور خواهد بود و فعالیت منطقه آزاد تجاری و صنعتی بانه- مریوان هم در این قسمت از کشور، مزایا و تأثیرات آن را دوچندان کرده است، محاسن و چشم‌انداز منطقه ویژه اقتصادی بانه بسیار مهم است و در بطن و پس زمینه خود هزاران نتیجه مثبت اقتصادی را در پیش دارد. آینده این منطقه با وجود سرمایه‌گذاران مشتاق و فعال، بسیار روشن و امیدوار کننده است و همگی هم واقف هستند در آینده مشمول چه مزایا و مواهب اقتصادی خواهند شد و همچنین چه نقشی در توسعه استان کردستان خواهند داشت.