لک‌لک‌های سفید هرساله از بهار تا اوایل فصل پاییز برای زادآوری و لانه‌گزینی میهمان تالاب بین‌المللی زریوار در شهرستان مریوان می‌شوند؛ این‌ گونه مهاجر یکی از گونه‌های پرندگان با رفتاری اجتماعی است که تالاب زریوار و روستا‌های اطراف آن از زیستگاه‌های مهم این پرنده به حساب می‌آیند، به گونه‌ای که به گفته اهالی و مسئولان در اطراف زریوار مردم از فاصله نزدیک به تماشای پرندگان می‌نشینند و این احساس امنیت به‌واسطه سال‌ها حفاظت مردم منطقه از این پرندگان به‌وجود آمده است.
حضور لک‌لک‌ها در مریوان به سالیان قبل برمی‌گردد و همواره مردم منطقه معتقد به هم‌زیستی مسالمت‌آمیز با این پرندگان بوده و به‌عنوان عضوی از اکوسیستم بشری، آن‌ها را پذیرفته‌اند؛ بر این اساس با توجه به اهمیت موضوع بر آن شدیم تا در این خصوص و فعالیت سازمان حفاظت محیط‌زیست استان کردستان در حفاظت از این گونه با حیدر ویسی، معاون محیط‌زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل حفاظت از محیط‌زیست استان کردستان گفت‌وگویی را ترتیب دهیم که در ادامه می‌خوانید:
معاون محیط‌زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل حفاظت از محیط‌زیست استان کردستان با بیان اینکه همه‌ساله با فرا رسیدن فصل گرما یعنی از اواخر اسفندماه استان کردستان میزبان پرنده‌ای زیبا به‌نام لک‌لک سفید است، گفت: درواقع این گونه پرنده با شروع فصل زمستان از کردستان خارج می‌شود و به مناطق گرمسیری کشور مهاجرت می‌کند و از اواخر اسفندماه هرسال، بار دیگر به استان برمی‌گردد.
حیدر ویسی با تاکید بر اینکه در کشور ما تنها دو گونه لک‌لک سفید و سیاه وجود دارد که پراکنش گونه سیاه از مناطق جنوبی تا استان ایلام است،‌ افزود: اما حوزه پراکنش لک‌لک‌های سفید استان کردستان است که تمرکز عمده آن‌ها در مناطق غربی استان همچون مریوان با توجه به وجود تالاب‌ها و آبگیرهای فراوان بوده و بخش عمده تغذیه آن‌ها آبزیانی همچون قورباغه، مار وانواع دوزیستان است.
وی با بیان اینکه درواقع درحال حاضر تالاب بین‌المللی زریوار یک منبع مهم غذایی برای لک‌لک‌های سفید به حساب می‌آید، اظهار کرد: دشت بیلو، دره‌تفی و قلقله و نیز شهر کانی دینار در شهرستان مریوان و درعین‌حال تمامی روستاهای اطراف تالاب، محل لانه‌گزینی و تخم‌گذاری این پرنده است.
معاون محیط‌زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل حفاظت از محیط‌زیست استان کردستان با اشاره به اینکه در شهرستان مریوان دو تا سه کلونی وجود دارد که در هریک از این کلونی‌ها بیش از 50 لانه روی درختان مستقر شده است، ابراز کرد: به‌طور میانگین لک‌لک‌ها (با توجه به تغذیه و سن) سه تخم می‌گذارند.
ویسی با اشاره به اینکه علاوه‌بر مریوان سویرو در بانه نیز همه‌ساله میزبان بیشترین لک‌لک‌های مهاجر است، اظهار کرد: همکاران ما در اداره حیات وحش سازمان نیز با رعایت اصولی خاص برای شناسایی مسیر مهاجرت لک‌لک‌ها، از چندسال پیش در استان اقدام به حلقه‌گذاری جوجه‌ها کرده و می‌کنند.
وی با بیان اینکه حلقه‌گذاری فلزی درواقع یک کار ابتدایی است که کار رصد این پرندگان و مسیر مهاجرت آن‌ها را سهل‌تر می‌کند، تشریح کرد: این حلقه‌ها حاوی اطلاعاتی در ارتباط با مشخصات جغرافیایی، سن پرنده و نام حلقه‌گذار است که در قسمت پای پرنده کار گذاشته می‌شود.
معاون محیط‌زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل حفاظت از محیط‌زیست استان کردستان بیان کرد: وجود لک‌لک‌های سفید روی درختان بلند بلوط، باعث جذب گردشگران و پرنده‌نگران از سراسر کشور برای مشاهده این پرنده زیبا به استان کردستان شده است؛ در زبان محلی به این پرنده (حاجی لق‌لق) می‌گویند و مردم استان کردستان حضور این پرندگان را مایه خیر و برکت و خوش‌اقبالی می‌دانند.
ویسی با بیان اینکه اجتماعی بودن لک‌لک‌ها و نیز انسی که با مردم منطقه دارند باعث می‌شود که اهالی برای این گونه احترام خاصی قائل باشند، خاطرنشان کرد: در روستاهای دره تفی این پرندگان زیبا حتی روی پشت‌ بام‌ها و تیرهای برق و نیز تیرهایی که توسط اهالی برای این لک‌لک‌ها قرار داده شده لانه‌گذاری کرده و خود به یک ظرفیت برای جذب توریسم بدل شده‌اند.
وی با تاکید بر اینکه امسال برای دومین سال در آغازین روزهای حضور دوباره این پرنده‌ها در روستا دره تفی جشنواره بازگشت دوباره با همکاری دهیاری و اهالی و نیز تشکل‌های زیست‌محیطی شهرستان مریوان برگزار شد که در این مراسم برنامه‌های مختلفی همچون بیان اهمیت محیط‌زیست، معرفی روستاهای مقصد مهاجرت لک‌لک‌ها، معرفی این پرنده‌ها و شرح اکولوژیکی آن‌ها و نیز مسائلی پیرامون زباله و تهدیدات محیط‌زیستی مطرح شد، عنوان کرد: علاوه‌بر این روستا در دشت بیلو که داری درختان کهنسال است و نیز در شهر بانه در روستای سویرو نیز شاهد وجود یک کلونی هستیم.
معاون محیط‌زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل حفاظت از محیط‌زیست استان کردستان با اشاره به اینکه بهترین خدمت برای افزایش تعداد حضور این پرندگان در شهرستان به ایجاد فضای امن بازمی‌گردد، اظهار کرد: خوشبختانه آموزش جوامع محلی و در پی آن نوع برخورد مناسب آن‌ها با این گونه خود بهترین تشویق برای حضور هرچه بیشتر لک‌لک‌ها است.
ویسی با اشاره به اینکه متاسفانه آمار دقیقی از تعداد لک‌لک‌های حاضر در شهرستان وجود ندارد، اذعان کرد: سرشماری در فصل زمستان انجام می‌پذیرد، اما ما در فصل بهار و تابستان میزبان این گونه هستیم؛ بنابراین می‌بایست سرشماری از این گونه مهاجر در فصل گرما در دستور کار قرار گیرد.
وی با تاکید بر اینکه یقینا هرگونه تغییر در اکوسیستم خود تهدیدکننده حضور این پرندگان است، ابراز کرد: با توجه به مباحثی همچون خشک‌سالی و نیز برداشت‌های بی‌رویه از منابع آبی، می‌بایست رویکرد پیشگیرانه به‌ویژه در تالاب زریوار مورد توجه قرار گیرد.
ویسی با بیان اینکه غنای زیستی تالاب پویا و آباد زریبار و دشت‌های مجاور امکان تغذیه هرچه بهتر و وفور منابع تغذیه‌ای را برای لک‌لک‌ها فراهم کرده و همین امر به همراه آرامش زیستگاه و عدم استرس باعث افزایش تعداد و موفقیت در زادآوری لک‌لک‌ها شده است، اظهار کرد: لک‌لک‌ها ارتباط اکولوژیکی بسیار مناسبی با اهالی منطقه دارند و لانه‌های پیش‌ساخته مردمان این دیار را بدون هیچ شک و دودلی قبول می‌کنند؛ زیرا لک‌لک‌ها گونه شاخص مردمی این منطقه به حساب آمده و اهالی از آن‌ها محافظت کامل می‌کنند.
وی با بیان اینکه آموزش‌های داده‌شده به اهالی محلی درخصوص نقش مثبت این پرندگان در جذب توریست خود محرکی برای حفاظت بیشتر از این گونه بوده است، ابراز کرد: اگر امروز به‌صورت سرانگشتی تعداد لک‌لک‌ها را در استان کردستان احصا کنیم، شاید به عدد دو هزار قطعه نیز برسد که این مهم خود مرهون همراهی اهالی محلی است؛ چراکه وجود این پرندگان خود محرکی برای حضور توریسم به‌عنوان یک منبع درآمد پایدار به حساب می‌آید که نفع آن متوجه مردم محلی است.

طاهره ترابی مهوش