الگوی کشت، یکی از طرح‌هایی است که کارشناسان بخش کشاورزی و غیر کشاورزی سال‌هاست برای استفاده بهینه از منابع آب و خاک کشور و جلوگیری از هدررفت منابع خواستار اجرایی کردن آن شدند.
اجرای الگوی کشت و کشت قراردادی از مهم‌ترین طرح‌های کشاورزی در راستای تأمین امنیت غذایی محسوب می‌شوند؛ در طرح الگوی کشت به کشاورزان هر منطقه گفته می‌شود چه محصولی را به چه میزانی، در کجا و چه زمانی کشت کنند که اجرای آن مستلزم تخصیص اعتبار لازم در راستای حمایت از قشر کشاورز است.
کاهش سطح اراضی زیر کشت محصولات آب بر و انتقال این محصولات به فضای گلخانه‌ای از دیگر تأکیدات مهم اجرای طرح الگوی کشت است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی کردستان با اشاره به اینکه کردستان یکی از استان‌های مهم کشور در بخش کشاورزی است، اظهار کرد: طرح‌های الگوی کشت و کشت قراردادی در برنامه دولت‌های مختلف مطرح شده بود ولی در دولت سیزدهم عملیاتی شد.
پیمان اسکندری ادامه داد: طرح الگوی کشت فراقوه‌ای است به عبارتی وزارت جهاد کشاورزی به‌تنهایی قادر به اجرای آن نیست بنابراین موفقیت در انجام این طرح تأثیرگذار مستلزم تعامل همه ارگان‌های ذی‌ربط است.
وی بیان کرد: وقتی به کشاورزی اعلام می‌شود فلان محصول را نباید بکارد و محصول دیگری را جایگزین کند باید مشوق‌هایی وجود داشته باشد تا ترغیب به این کار شود که این مهم قرار شده در لایحه بودجه 1402 دیده شود.
رئیس خانه کشاورز کردستان هم در رابطه با اجرای طرح الگوی کشت اظهار کرد: سالانه تعدادی از کشاورزان به‌دلیل عدم تناسب بین عرضه و تقاضا متضرر می‌شوند و اگر الگوی کشت به‌درستی اجرا شود بی‌شک شاهد ایجاد تناسب در تولید و عرضه محصولات به بازار خواهیم بود.
بی‌شک کشاورزان هم مانند دیگر اقشار جامعه به‌دنبال کسب درآمد و سود بیشتر هستند بنابراین به سمت کشت محصولاتی که برای آن‌ها بیشترین بهره اقتصادی را داشته باشد، می‌روند بنابراین وجود مشوق و تأمین بازار محصولات یکی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار در اجرای موفقیت‌آمیز این طرح خواهد بود.
یکی دیگر از طرح‌های مهم بخش کشاورزی که به‌صورت سراسری به اجرا درآمده کشت قراردادی است و در استان‌هایی مثل کردستان سابقه کشت قراردادی به سال‌های گذشته برمی گردد که در ارتباط با محصولاتی همچون چغندرقندی، انگور و گوجه فرنگی انجام شده و نتیجه‌بخش هم بوده است.
و در سال زراعی جاری هم برای نخستین‌بار از طریق شرکت غله و خدمات بازرگانی در 32 هزار و 500 هکتار از اراضی گندم آبی استان کشت قراردادی اجرایی شد که مورد استقبال کشاورزان قرار گرفت.
از دیگر اقدامات مهم و تأثیرگذاری که در بخش کشاورزی و طی یک سال اخیر به همت دولتمردان دولت سیزدهم سرعت پیدا کرد رفع تداخل اراضی کشاورزی است.
ماده 54 قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور مصوب سال 1394 به مساله رفع تداخلات اراضی اختصاص یافت که اجرای اجرای اصولی این ماده قانونی در سطح 512 هزار و 792 هکتار از اراضی 362 روستای استان موجب رفع تداخل 108 هزار هکتار از اراضی زراعی استان شده است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی کردستان در این رابطه بیان کرد: در اوایل سال گذشته چهار درصد اراضی کشاورزی استان سنددار بود ولی اکنون بیش از 43 درصد اراضی کشاورزی استان سند دار است و تا پایان سال جاری این مهم به 100 درصد خواهد رسید.
یک میلیون و 217 هزار و 38 هکتار از مساحت کردستان به اراضی کشاورزی اختصاص دارد که این میزان حدود پنج درصد اراضی کشاورزی کشور را تشکیل داده است؛ 96 درصد سطح اراضی کشاورزی استان هم به کشت سالانه محصولات زراعی و سطح آیش (بدون کشت) و چهار درصد به عبارتی 52 هزار و 670 هکتار آن به اراضی باغی اختصاص پیدا کرده است.
در چند سال اخیر صنعت مرغداری در استان گسترش پیدا کرده به گونه‌ای که ظرفیت موجود مرغداری گوشتی موجب شده کردستان در منطقه غرب و شمالغرب رتبه نخست و در کشور رتبه هشتم تولید گوشت سفید را داشته باشد.
شاهد ایجاد واحدهای گاوداری شیری با ظرفیت بیش از سه هزار رأس، پرواربندی گوساله بیش از پنج هزار رأس و پرورش گوسفند و بز با ظرفیت بیش از یک هزار رأس هستیم.
از دیگر شاخص‌های رشد دامپروری این استان در ایجاد زنجیره ارزش وجود 24 کارخانه دام و طیور 12 کارخانه شیر، هشت کشتارگاه صنعتی طیور و هشت کشتارگاه دام و دو واحد بسته‌بندی عسل است.
حفاظت از کاربری اراضی کشاورزی، توسعه سامانه‌های نوین آبیاری، توسعه باغات دیم در اراضی شیبدار، توسعه کشت‌های گلخانه‌ای، توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی، کشاورزی قراردادی و خرید تضمینی محصولات کشاورزی از دیگر برنامه‌های اولویت‌دار سازمان جهاد کشاورزی در این استان است.
کردستان در یک سال اخیر با تولید افزون بر 818 هزار تن گندم مقام سوم کشوری، تولید 329 هزار و 670 تن محصول سیب زمینی مقام پنجم، تولید 43 هزارتن محصول نخود مقام سوم، 60 هزار و 232 تن توت فرنگی مقام نخست را در سطح کشور کسب کرده است.