در چند سال اخیر با پدیده‌ای به‌عنوان سگ‌های ولگرد یا بدون صاحب در نقاط مختلف کشور مواجه شده‌ایم که خطرات زیادی را هم به‌همراه دارد، حتماً در خارج از شهر و جاده‌ها و خیابان با دسته سگ‌های ولگرد زیادی مواجه شده‌اید که شاید تا چند سال گذشته به این شدت دیده نمی‌شد، به اعتقاد کارشناسان بخشی از این مسئله برمی‌گردد به غذادهی دستی این حیوانات توسط انسان‌ها که موجب ازدیاد نسلشان شده است. کارشناسان معتقدند که حیوانات غریزه‌ای دارند که وقتی احساس امنیت کنند و غذایشان هم فراهم باشد بیشتر تولید مثل می‌کنند.

*حدود دو میلیون سگ ولگرد

آمار رسمی از تعداد سگ‌های ولگرد در کشور موجود نیست. اما بعضی آمارها ارقامی حدود دو میلیون سگ ولگرد را نشان می‌دهد که رقمی نگران‌کننده است. طبق آماری که وزارت بهداشت در سال‌های گذشته اعلام کرده، میزان گزش افراد به خصوص توسط سگ‌ها افزایش یافته و بیش از 70 درصد این گزش‌ها هم مربوط به سگ‌های بدون صاحب است؛ و موضوع قابل توجه اینکه آمار گزش‌ها در 10 سال گذشته افزایش یافته است. از سوی دیگر آماری که سازمان بهداشت جهانی ارائه داده، نشان می‌دهد بین سال‌های 2002 تا 2020 ایران سومین کشور از نظر مرگ انسان‌ها به واسطه ابتلا به بیماری هاری بوده است.

حمله چند قلاده سگ وحشی ولگرد به مرد 39 ساله‌ای در شهرستان شاهین شهر و میمه سبب مرگ او شد.این حادثه در سال 1400 در زمین‌های بایر اطراف آزادراه معلم در نزدیک طرح مسکن مهر شاهین شهر اتفاق افتاد و طی آن مرد 39 ساله‌ای بر اثر حمله حدود هشت قلاده سگ وحشی دچار جراحت شدید شد و در دم جان باخت. مرد 43 ساله‌ای نیز مصدوم و به بیمارستان منتقل شد.

مسکن مهر شاهین شهر حادثه دیگری از این دست را هم تجربه کرده؛ اردیبهشت 1400 جوان 33 ساله‌ای که برای تمرین نوازندگی به بیابان‌های اطراف مسکن مهر رفته بود، در حمله سگ‌های ولگرد کشته شد.

یک سگ ولگرد به کودک 4/5 ساله در خراسان جنوبی حمله کرد، دندان خود را در خرخره این کودک فرو برد و آن قدر او را بر روی زمین کشاند تا این کودک معصوم جان داد.

سگ‌ ولگرد در استان البرز یک دختر سه ساله را در مقابل چشمان مادرش به دندان گرفت و با خود به میان گله سگ‌ها برد. اگر یکی از خودروهای عبوری به سمت سگ‌ها حمله نمی‌کرد، این دختر سه ساله در میان چنگ و دندان‌های این گله هار تکه تکه می‌شد.

1447 سگ گزیدگی در سال 1401 در شهر بابل اتفاق افتاده است. حمله سگ‌های ولگرد به نوجوان نیشابوری باعث جراحت شدید او شد. 6 سگ ولگرد به فعال رسانه ای بابلی حمله کردند.

آمار گاز گرفتگی حیوانات در سال 1399 به طور رسمی 212 هزار و 600 نفر منتشر شد که آمار بسیار زیادی است.

اینها تنها بخشی از اتفاقاتی است که برای افراد در مواجهه با سگ ولگرد افتاده است و چه بسیار اتفاقاتی که می‌اُفتد و هرگز رسانه‌ای نمی‌شود.

مردم درسراسر کشور با این مشکل دست به گریبان هستند و هر روز آماری از حمله سگ‌ها منتشر می‌شود.

در کشورهای خارجی اینگونه با سگ برخورد نمی‌کنند مثلاً در بمبئی خانمی به خاطر غذادهی به سگ‌های ولگرد که وارد مجتمع مسکونی شده بودند 800 هزار روپیه برابر با 10785 دلار جریمه شده است. هند ازجمله کشورهایی است که مردم رابطه خوبی با حیوانات دارند. در هیچ‌کدام از کشورها غذا دادن به سگ آزاد و بدون قانون نیست.

هیچ‌کس خواهان آزار حیوانات نیست، در دین ما هم به توجه به جانداران توصیه شده، اما باید درخصوص روابط ملندبا این موجودات تجدید نظر کنیم.

*سگ‌ها ناقل بیماری هستند

در همین رابطه پژوهشگر حوزه محیط زیست درباره مشکلات سگ‌های ولگرد می‌گوید: فقط در تهران 700 هزار سگ ولگرد و بدون صاحب داریم. غذا رسانی و مدیریت غلط پسماند باعث شده که زاد و ولد در سگ‌ها به شدت زیاد شود و جمعیت آن‌ها بالا برود و به سایر مناطق نیز وارد شوند.

بهزاد زادهوش ادامه داد: بیشترین حمله سگ به کودکان و افراد سالمند است سازمان بهداشت جهانی بیشترین سنی را که مورد گزش سگ قرار می‌گیرند افراد زیر 15 سال می‌داند. وقتی که تعداد سگ زیاد باشد نه تنها به انسان بلکه به حیات وحش نیز آسیب وارد می‌کند و بسیاری از گونه‌های حیات وحش مثل پرندگان و آهوها شکار این سگ‌ها می‌شوند.

وی تصریح کرد: این سگ‌ها ناقل بسیاری از بیماری‌ها برای انسان و حیوانات می‌شوند. مشکل بزرگ دیگر تشکیل دورگه با سگ‌سانان حیات وحش مثل شغال و گرگ هستند که بسیار خطرناک هستند و برای طبیعت هم مفید نیستند. راهکار مدیریت این سگ‌ها در شرایطی که وضع خیلی وخیم نباشد می‌شود با عقیم‌سازی آن‌ها جمعیت این گونه را کنترل کرد.

وی افزود: سالانه 18 میلیون دلار برای واکسن و درمان گزیدگی سگ هزینه می‌شود که رقم بالایی است، علاوه بر این موضوع سگ‌ها می‌توانند هاری را به حیوانات اهلی هم منتقل کنند.