ضربالمثلها و اصطلاحاتی در ادبیات رسمی و یا بومی زبانها، اقوام و اقشار وجود دارد که به قول زعمای فرهنگ دارای بارهای معانی مرتفع و چندجانبهای است. یکی از این موارد «برادر وسط خواب است»؛ ریشه ضربالمثل مذکور این است: سه برادر بودهاند که در هوای سرد یک اتاق مجبور میشوند زیر یک لحاف بخوابند، یکی از آنها که رند بوده، وسط میخوابیده است، با این ذهنیت که هریک از دیگر برادران لحاف را بیشتر به سوی خود بکشد، بههرحال چون من در وسط خوابیدهام، لحاف از رویم نمیافتد و جایم گرم میماند. واقعیت این است که در همه جوامع ازجمله کشور ما، افرادی وجود دارند که درست مانند همان برادر وسطخواب، عمل میکنند که تعابیری چون دوزیست و حزب باد هم به آنان اطلاق میشود.
الغرض، در جهتگیریهای سیاسی، بین جناحهای متعدد و اشخاصی که بعضاً خود را بهنوعی به سیاسیها و صاحبان مناصب چسباندهاند و یا به بعضی از نامزدهای انواع انتخابات نزدیک میشوند، برخی هم خادمان صادقی هستند. اما بههرحال افرادی هم وجود دارند که مانند پسر وسطخواب اندیشیده و رفتار میکنند، چنین اشخاصی در ادارات، سازمانهای دولتی و شرکتها هم وجود دارند که به تعبیری فقط دنبال بستن بار دنیایی خود هستند؛ گاهی هم ممکن است با ادعای لزوم تغییر خود را به جایگاهی برسانند که قطعاً شایسته آن نیستند. درباره اینگونه افراد یکی از اندیشمندان میگوید «عوضیها با عوض شدن موقعیتها و زمانه عوض میشوند»!
البته ما در ادارات و سازمانها کارمندان و کارشناسانی هم داریم که با نگاه کسی که در رأس اداره و سازمان است، کاری ندارند و دنبال خدمت صادقانه به مردم هستند و مدیران ارشد خود را اجارهنشین پشت میزهای موجود میدانند. تفاوت خادمان با دوزیستان در آن است که افراد مثبت و خادم مستمر دنبال جلب منافع برای خود نیستند، اما برادران وسطخواب بیشترین تلاششان جلب منافع دنیوی برای خود بوده و کاری ندارند که چه کسی حاکم است؛ اینگونه افراد بسیار خطرناک هستند و باید شدیداً مراقب آنها باشیم و شاید غلط نباشد که به این قبیل موجودات نفوذی بگوییم! نه به این معنا که وابسته به دشمنان و یا بیگانگان باشند، بلکه به این معنی که همهچیز را به سوی خود فرصتطلبانه سوق میدهند و ارباب رجوع آن خودخواهیها را در صورتحساب دولتها میآورد و این موضوع در ارزیابیها مردم را دچار اشتباه میکند و یا به اعتباری با انواع ریاکاری، به مردم و مرتبطین با موذیگری، آدرس اشتباه میدهند. بهعلاوه اینگونه افراد در درون و خلوت بیشترین صدمات را بر خادمان صادق و مدیران لایق وارد میکنند!
ازجمله علائم برادران وسطخواب، هزینه نکردن خود در مواقع خطر و موقعیتهای حساس است؛ آنان در چنین اوضاعی کمی به عقب میکشند، بهنوعی خود را در آبنمک نگه میدارند برای موقعیتهای بعدی و شاید اگر در فشار مباحث قرار گیرند، مثلاً در مباحث سیاسی، میگویند من تعصبی به هیچ جناحی ندارم! و یا برای فرار از مخمصه مدعی میشوند که ما فقط به منافع مردم میاندیشیم! گرچه عملاً در خیلی از موقعیتها منافع مردم را فدای امیال دنیوی و حفظ جایگاه خود میکنند که باید سخت مراقب اینگونه افراد بود و اذهان دیگران را از خصلت زیانبار آنان، آگاه کرد، انشاءالله.
شناسه خبر 76384