سپهرغرب، گروه شهر: ایدههای نوآورانه زیادی برای ایجاد فضای سبز در مناطق شهری در سراسر جهان وجود دارد که نشان میدهد گنجاندن طبیعت در فضای شهری چه فوایدی برای ساکنین شهر و محیط زیست دارد. بعضی از شهرهای جهان مانند ازمیر، لیورپول و سنگاپور با اولویت قرار دادن پروژههای سبز، توجه خود را به فضای سبز شهری نشان دادهاند.

ایجاد فضاهای طبیعی در شهر میتواند به مقابله با چالشهای زیستمحیطی شهری مانند مدیریت آب طوفان، کاهش آلودگی و انعطافپذیری در برابر تغییرات آبوهوایی کمک کند. وجود طبیعت در فضای شهری سلامت و رفاه ساکنین شهر را با کاهش استرس و ایجاد فرصت برای برقراری ارتباط اجتماعی بین شهروندان ارتقا میدهد. هر چند گنجاندن طبیعت در مناظر شهری ساده نیست اما میتوان راههای نوآورانهای برای آن پیدا کرد؛ از کندوهای زنبور روی پشت بامها گرفته تا کانالهای جنگلی که هوای خنک را به مراکز شهر میآورند. در ادامه شش شهر عنوان شده است که راههایی برای گنجاندن فضای سبز به نفع مردم و محیط زیست در مناظر شهری خود پیدا کردهاند، که بعضی در مقیاس بزرگ و بعضی دیگر در سطح محلی مؤثر بودهاند.
لیورپول در انگلیس
کمبود فضا برای کاشت در مرکز شهر شلوغ لیورپول، نمای بیرونی بتنی یک مرکز خرید را به 65 متر زیستگاه سبز تبدیل کرده است که به دیوار زنده لیورپول مشهور است. روی دیوار زنده لیورپول که در سال 2020 نصب شد، 14 هزار گیاه همیشهسبز کاشته شده است، که تأثیر خوبی در کاهش آلودگیهای ایجاد شده توسط ترمینال اتوبوس نزدیک شهر دارد.
در سال 2021، مرحله بعدی این طرح مبتکرانه با نصب دو کندوی زنبور عسل در پشت بام آغاز شد که هر کدام 20 هزار زنبور عسل را در خود جای میداد و کارکنان ساختمان برای محافظت از این کندوها آموزش دیدند. یک سال بعد، جمعیت زنبورهای ساکن مرکز شهر افزایش یافت به طوری که اولین محصول عسل از کندوها 180 جعبه شد. این زنبورها فقط دیوار زنده را گردهافشانی نمیکنند بلکه تا شعاع پنج کیلومتری کندوهای خود فعال هستند و به اکولوژی جامعه بزرگتر کمک میکنند.
کوریتیبا در برزیل
کوریتیبا در شمال غربی برزیل، از دهه 1970 در حال فعالیتی پیشرونده به سوی یک مدل پایدار است و دغدغه برنامهریزان شهری آن، افزایش رفاه جمعیت روبهرشد این شهر است. از همان موقع، ایجاد فضا برای مکانهای تفریحی طبیعی و تشویق به بازیافت، بخش کلیدی برنامهریزی شهری کوریتیبا بوده است. طرح جنگلکاری دولت شامل کاشت بسیاری از درختان در کنار جادهها، پارکها، میادین و سایر مناطق عمومی بوده است و نزدیک به 139 هزار درخت فقط در سالهای 2013 تا 2016 در این شهر کاشته شده است. درختان بزرگتر مانند آروکاریای همیشه سبز برای پارکها و گونههای بومی کوچکتر برای کاشت در کنار جاده مورد استفاده هستند. 10 جنگل کوچک شهری نیز در مناطقی ایجاد شد که فضای کافی برای جنگلهای بزرگ نداشت.
این شهر در معرض بارندگی زیاد و سیل است، به همین علت راهکار کاشت جنگل به عنوان یک راه سازگار با محیط زیست برای مدیریت سیلاب نیز به کار گرفته میشود. پیش از این، کانالهای بتنی برای هدایت رواناب باران استفاده میشد که با اجرای طرح جنگلکاری این کانالها با پارکهای عمومی جایگزین شدند. اکنون کوریتیبا با بیش از هزار فضای سبز، بهعنوان یکی از سبزترین شهرهای برزیل شناخته میشود. درصد بالای رضایت شهروندان از محل زندگی خود در نظرسنجیها نشان میدهد که اولویت دادن مردم به ماشینها میتواند چه نتایج درخشانی در شهر ایجاد کند.
سنگاپور در آسیای جنوب شرقی
سنگاپور که تصمیم دارد به عنوان «شهری در طبیعت» شناخته شود در فوریه 2021 «طرح سبز 2030» خود را اعلام کرد که یک برنامه بلندپروازانه برای تبدیل شهر به یک مکان کاملاً طبیعتمحور و تا حد امکان پایدار بود. این شهر در حال حاضر بیش از 400 پارک و چهار ذخیرهگاه طبیعی دارد که تا سال 2026 این میزان به 300 هکتار افزایش مییابد و در نظر دارد 200 هکتار گلخانه عمودی را تا سال 2030 ایجاد کند.
سنگاپور همچنین متعهد شده است که تا سال 2030 یک میلیون درخت در سراسر قلمرو خود بکارد و وسعت پارکها را 50 درصد نسبت به سال 2020 افزایش دهد. طبق وعده طرح سبز، در سال 2030 هیچ خانوادهای نباید بیش از ده دقیقه پیادهروی با یک فضای سبز قابلدسترس فاصله داشته باشد تا از این طریق سلامت و رفاه همه ساکنان به طور فعالانه ارتقا یابد. یکی از اولین پارکهایی که در این برنامه افتتاح شد، باغ دریاچه جورونگ است که دارای زمین بازی آبی سه هکتاری است که با تقلید از الگوهای جزرومد و زمینهای ساحلی طراحی شده است. کودکان حین بازی یاد میگیرند که چگونه آب به طور طبیعی از طریق «بیوتوپی» گیاهان آبزی، فیلتر، تمیز و قابل استفاده میشود.
ازمیر در ترکیه
شهر ازمیر امیدوار است با کریدور اکولوژیکی شهرآبی پینیرچیاوغلو که یک نوار سبز رنگ 26 هزار و 500 متر مربعی از پوشش گیاهی است، آلودگی کربن را کاهش دهد. این کریدور زیستمحیطی در اکتبر 2020 افتتاح شد و شامل 1150 درخت و 250 هزار بوته است که همه با آبوهوای مدیترانهای سازگار هستند.
با این حال، این شهر معتقد است که ایجاد محیطهای طبیعی در شهر نباید به پروژههای بزرگ محدود شود، بلکه پروژههای کوچکتر نیز میتوانند به کاهش کربن و تشویق ساکنان به تعامل با طبیعت کمک کنند. به همین منظور، تعدادی پارکلت (واحههای کوچکی که مکانی برای نشستن شهروندان در میان گیاهان فراهم میکنند) در اطراف شهر ایجاد کرده است که به کاهش اثر جزیره گرمایی ایجاد شده توسط ساختمانهای شهری کمک میکند. این پارکلتها با بودجه و اشغال فضای بسیار کمتر نسبت به یک پروژه بزرگ، الگویی برای شهرهای دیگر است که به دنبال راههای عملی برای آوردن طبیعت به مناطق شهری هستند.
سئول در کره جنوبی
در کره جنوبی، سئول جنگلی را در تلاش برای کاهش سه تا هفت درجهای دمای شهر، ایجاد کرده است. سئول به طور رسمی یک کلانشهر است و با جمعیت نزدیک به 25.6 میلیون نفر، یکی از پرجمعیتترین شهرهای جهان به شمار میآید و به همین دلیل، کاهش دما یکی از اصلیترین دغدغههای برنامهریزان شهری آن است.
در سال 2018، شمال شرق آسیا گرمترین موج گرما را در تاریخ خود تجربه کرد. دو سال بعد، در تلاشی برای مقابله با این قبیل رویدادها، مقامات شهری از طرح پارک جدیدی به نام «جنگل باد» رونمایی کردند که در آن گونههایی مانند درختان کاج، افرا، گیلاس وحشی و بلوط کاشته شد و با هدف وارد کردن هوای خنک به طور مستقیم به شهر و همچنین به دام انداختن ذرات آلاینده و گردوغبار ریز، در سال 2022 افتتاح شد.
پارک هایلاین در سمت غربی منهتن یک پارک عمومی به طول دو کیلومتر است که با ویلچر نیز قابل دسترسی است. این پارک در امتداد بقایای بخش مرتفعی از خط راهآهن بلااستفاده ساخته شده است که در اوایل دهه 1980 بسته شد و قبل از اینکه ساکنان برای استفاده از آن با هم متحد شوند، با تخریب روبرو بود. یک مسابقه طراحی در سال 2003 باعث شکلگیری ایدههایی برای استفاده از این فضا شد و ایده یک باغ در سطحی بالاتر از خیابان بسیار مورد توجه قرار گرفت.
به این ترتیب هایلاین که طی چند مرحله از سال 2009 تا 2019 راهاندازی شد، اکنون یک راه سبز شهری با بیش از 150 هزار گل، درختچه و درخت است.. اگرچه این پارک توسط دپارتمان پارکها و تفریحات نیویورک اداره میشود، اما توسط داوطلبان مشتاق نگهداری میشود و از این طریق مشارکت عمومی را در شهر افزایش میدهد. بسیاری از طراحان معتقدند که این طرح میتواند الگویی برای شهرهای دیگری باشد که به دنبال راههای نوآورانه برای افزودن فضای سبز به چشمانداز شهری خود هستند.
شناسه خبر 79496