روزهای پایانی سال همیشه با جنب و جوش و همهمه همراه است، خریدهای شب عید از یک طرف و خانه تکانی و شستن تمام زوایای خانه از طرف دیگر، شوری در خانواده‌ها ایجاد می‌کند که جدای از خستگی، لذتی شیرین به همراه دارد، این روزها از در و دیوار هر خانه ای فرش‌های خیس و پتوهای رنگارنگ آویزان شده، از هر پنجره‌ای یک نفر به بیرون خم شده و دستمال به دست در تلاش برای زدودن غبار یک ساله از سر و روی خانه است، این بخش بیرونی منزل است که همه می‌بینیم اما داخل خانه غوغایی است که قطعاً همه ما آنرا درک کرده‌ایم.هیچ چیزی سرجایش نیست، هر وسیله‌ای یک طرف مانده و منتظر شسته شدن و یا پاک شدن است، بوی مواد شوینده، طشت‌های پر آب، دستمال‌های رنگی، پرده‌های پایین آورده شده، دستکش‌های رنگارنگ و خانه‌ای بدون فرش نماد هر خانه ای در زمان نزدیک شدن به سال جدید است.

تا اینجای کار قشنگ است؛ سنتی است که در حال به جا آوردن آن هستیم و قطعاً در بحبوبه این سرخوشی صدای زنگ خطر مصرف آب را نمی‌شنویم، می‌دانیم که ایران کشوری نیمه‌خشک و کم‌آب است، متوسط بارندگی در جهان حدود 860 میلیمتر است در حالی که متوسط بلندمدت این رقم در ایران 250 میلیمتر است، با وجود کم‌بارشی اما متوسط مصرف سرانه آب در ایران بالاتر از استاندارد جهانی است به طوری که متوسط سرانه مصرف آب در دنیا 150 لیتر است اما در ایران این عدد به 280 لیتر می‌رسد، که البته این رقم در روزهای پایانی سال به‌ویژه دو هفته آخر دو تا سه برابر بیشتر می‌شود، قطعاً این اعداد قابل تأمل هستند.

شاید دنیای امروز می‌تواند عجیب به‌نظر برسد؛ ممکن است آرزوی آن روزهای ساده را در سر داشته باشیم روزهایی که بدون هیچ دغدغه‌ای شلنگ به دست حیاط، ماشین، فرش و پنجره‌های خانه خود را با آرامش و بدون دغدغه کمبود آب می‌شستیم، اما امروز شاید برای شما هم اتفاق افتاده باشد اگر در حال شستن حیاط خانه باشید و با نگاه چپ چپ رهگذری مواجه شده باشید که با نگاهش می‌گوید آب را هدر ندهید.

مسئله این است که مصرف کردن جزو غریزه ما انسان‌هاست بنابراین همواره در دام غریزه خود می‌افتیم فقط کافیست نسبت به آن آگاه باشیم و آن را نسبت به شرایط مدیریت کنیم، در واقع غریزه آنقدر درون ما تنیده شده که شاید نتوانیم از آن خلاص شویم اما کافیست شرایط را درک و سپس برای مصرف برنامه‌ریزی کنیم.

شاید روش تله میمون را شنیده باشید، در یک ظرفی یک عدد کوفته برنجی می‌گذارند و دهانه آنرا سوراخ می‌کنند که به اندازه دست میمون است، حیوان دستش را داخل سوراخ کرده و کوفته را بر می‌دارد در این حالت دست به حالت مشت درمی‌آید بنابراین دیگر از آن سوراخ خارج نمی‌شود، در واقع حیوان گرفتار غریزه خود شده در حالی که اگر دستش را باز کند به‌راحتی خارج می‌شود، بنابراین تلاش کنیم تا گرفتار غریزه خود نشویم و در زمان ضرورت دستان خود را باز کنیم تا از مرحله سخت بگذریم.

در واقع خانه‌تکانی روزهای پایانی سال به غریزه‌ای در درون ما تبدیل شده و مهمتر اینکه حس نوستالژیک به ما می‌دهد بهتر است در چنین شرایطی که منابع آبی کشور با کمبود مواجه است، در برابر این حس مقاومت کنیم؛ تجربه به ما می‌آموزد که اگر در زمان تغییرات جدی بر حس نوستالژیک خود غلبه نکنیم به ضررمان تمام خواهد شد، بهتر است بپذیریم که آب کم است و فریب بارش‌های این روزها را نخوریم، زمین به حدی تشنه است و منابع آبی به حدی کاهش یافته‌اند که چنین بارش‌هایی حالاحالا‌ها کمبودهای موجود را جبران نمی کند.

آمارها نشان می‌دهد میزان بارش‌ها از ابتدای سال آبی جاری تا پنجم اسفندماه، با وجود بارندگی‌های اخیر همچنان نسبت به مدت مشابه سال گذشته 28 درصد کاهش دارد و در این‌ بین وضعیت بارش‌ها در 6 استان کرمان، فارس، هرمزگان، بوشهر، خراسان جنوبی و سیستان‌ و بلوچستان از سایر مناطق کشور بدتر است، پس زمان خانه تکانی حواسمان به آب باشد.

کارشناس امور منابع آب دراین باره گفت: خانه تکانی میان ما ایرانیان یک سنت دیرینه در روزهای پایانی سال است، با نزدیک شدن به سال جدید به‌ویژه دو هفته پایانی سال بانوان تمام آنچه که در منزل است را می‌شویند حالا چه آن‌هایی که نیاز به شستن دارند و چه آن‌هایی که با یک پارچه هم تمیز می‌شوند اما کامل زیر آب می‌گیرند.

یوسف خلج امیر حسینی افزود: در این شرایط مصرف آب در کشور چند برابر می‌شود در حالی که با توجه به خشک‌سالی‌های چند سال اخیر وضعیت منابع آبی کشور چندان مناسب نیست و حتی در برخی استان‌ها شرایط بحرانی است.

وی اظهار کرد: البته خشک‌سالی و کمبود منابع آبی دامن بیشتر کشورهای دنیا را گرفته اما باید در نظر داشته باشیم که ایران کشوری نیمه‌خشک با میانگین بارندگی پایین است بنابراین باید حواسمان بیشتر به منابع آبی و داشته هایمان باشد.

کارشناس امور منابع آب تأکید کرد: اینکه شیر آب را باز بگذاریم و بدون مبالات به مصرف آب بپردازیم هم آینده خودمان و هم نسل‌های بعدی را تحت تاثیر قرار می‌دهیم پس در این روزها منابع آبی را بهتر مدیریت کنیم و هر وسیله ای را زیر آب نگیریم شاید با کشیدن یک پارچه و گردگیری کار تمام شود.

امیرحسینی گفت: بنابراین به‌عنوان توصیه علمی، مذهبی و انسانی درخواست دارم در این روزها هر نفر به اندازه خودش و سهم خودش بتواند در حفظ منابع کوشا باشد و بتوانیم با در کنار هم قرار گرفتن و همکاری با همدیگر از معضل و مشکل کم‌آبی که گریبانگیر کشور شده عبور کنیم.