همزمان با موج محکومیت برخورد خشن پلیس آمریکا با تجمعات دانشجویی و اساتید دانشگاه در محکومیت جنایات رژیم صهیونیستی در غزه، به سراغ شخصیت‌های سیاسی و دانشگاهی رفته‌ایم تا پیرامون این سرکوب در کشوری که خود را مهد آزادی بیان معرفی می‌کند، نظرات آن‌ها را جویا شود.

در همین راستا «عمادالدین باقی» فعال سیاسی اصلاح‌طلب یکی از شخصیت‌هایی بود که خبرنگار مهر، دیدگاه‌های او را جویا شده است. گرچه همه دیدگاه‌های وی مورد تأیید خبرگزاری مهر نیست و مقایسه شرایط امروز آمریکا با اغتشاشات دو سال پیش ایران، فروکاستن مساله برای دستیابی اهداف جناحی است اما این خبرگزاری برای انعکاس دیدگاه‌های مختلف، آن‌ها را بدون کم و کاست برای آشنایی مخاطبان، منتشر کرده است.

عمادالدین باقی نویسنده و فعال سیاسی و حقوق بشری اصلاح‌طلب در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، در پاسخ به سوالی درخصوص برخورد خشن پلیس آمریکا با دانشجویان معترض به نسل‌کُشی و جنایات رژیم صهیونیستی علیه فلسطینیان، گفت: طبیعتاً وقتی می‌خواهم به این سوال به عنوان کسی که از منظر حقوق بشر نگاه می‌کند، پاسخ دهم، شاید این نوع نگاه و زاویه نگاه هم متفاوت از نگاه سیاسی باشد؛ برای من یک سوالی به وجود می‌آید و آن این است که چطور در آمریکا آن هم به این وسعت و دومینووار و حتی بعضی کشورهای اروپایی، شاهد چنین اعتراضاتی هستیم.

وی در این‌باره افزود: شاید کسی انتظارش را نداشت که مثلاً در کشوری که رسانه‌ها از رژیم صهیونیستی حمایت می‌کنند یا اخبار جنایات رژیم اسرائیل را سانسور می‌کنند، چنین اتفاقی بیافتد.

باقی گفت: دیدید که حتی برخی رسانه‌ها افرادی را اخراج کردند؛ با این حال شاهد این چنین اعتراضات گسترده دانشجویی و مردمی هستیم.

وی تصریح کرد: آنچه در آمریکا اتفاق افتاد و برای خود من خیلی عجیب بود، همین ورود پلیس با یونیفرم به دانشگاه بود که استاد دانشگاه و رئیس دپارتمان را بازداشت می‌کند که این چیزی است که تا دیروز همه فکر می‌کردند در کشور جهان سوم چنین اتفاقاتی رخ می‌دهد اما الان شما می‌بینید در آمریکا و بعضی کشورهای اروپایی، در خصوص حمایت از اسرائیل تا جایی پیش می‌روند که از جهان سومی‌ها نیز بدتر رفتار می‌کنند.

این فعال حقوق بشر در ادامه با بیان اینکه به لحاظ حقوق بشری، ظلم، ظلم است و در هر جای عالم که باشد باید آن را محکوم کرد، گفت: نباید به استناد اینکه اگر اینجا ظلمی وجود دارد، ظلم در جای دیگر بر آن چشم ببندیم. بعضی وقت‌ها مثلاً ما چیزی در خصوص جنایات اسرائیل در غزه می‌نویسیم و عده‌ای به ما اعتراض می‌کنند که چرا شما در مورد ایران حرفی نمی‌زنید و در مورد غزه حرف می‌زنید و چراغی که به خانه روا است به مسجد حرام است؛ ما نیز حرف‌مان این است که قائل به مرز نیستیم و ظلم را هرجا که هست، باید محکوم کرد.

وی افزود: بنابراین با همین منطق، طبیعتاً شکستن حریم دانشگاه توسط نیروهای امنیتی و پلیس آمریکا را محکوم می‌کنیم و ذره‌ای تردید به خودمان راه نمی‌دهیم؛ چون اتفاقی که آنجا افتاده است و نیروی پلیس وارد دانشگاه می‌شود و دانشجویان را بازداشت می‌کند، یک فاجعه، شکستن و پایمال‌کردن قداست دانشگاه است.

باقی همچنین در بخش دیگری از اظهاراتش حرکات کنونی اعتراضی دانشجویان آمریکایی در تقابل با سیاست‌های این کشور را با تجمعات گاه گاه دانشجویی در ایران در حمایت از فلسطین مقایسه کرد و گفت: در کشور ما که سال‌ها است داعیه مبارزه با اسرائیل دارد، هیچ وقت شاهد چنین موج اعتراضی در دانشگاه‌ها و در جامعه نبوده‌ایم و امروز هم نیستیم؛ حتی چند ماه پیش که برخی چهره‌های اصولگرا فراخوانی برای اعتراض به جنایات اسرائیل در غزه در میدان فلسطین دادند، می‌توانستیم تعداد شرکت‌کنندگان را بشمریم چون پانزده، بیست نفر بیشتر نبودند.

وی افزود: اولین سوالی که برای من ایجاد می‌شود این است که چرا چنین موج اعتراضی در دانشگاه آمریکا می‌بینید اما در دانشگاه‌های ایران نمی‌بینید؛ این سوال به نظرم برای جامعه ما خیلی مهم‌تر است؛ چرا ما باید این بی‌تفاوتی دردناک را در مورد کشتار در غزه شاهد باشیم. این به نظرم مساله مهمی است و باید ریشه‌یابی و فهمیده شود. اینجا سهم و نقش عملکرد حکومت و کارهایی که می‌کند و جامعه را قانع نمی‌کند و اهمیتی به قانع‌شدن مردم نمی‌دهد، مشخص است. عده‌ای سوار اسب هستند و می‌تازند و کاری ندارند که دیگران چه می‌گویند و چه کار می‌کنند.

این فعال سیاسی اصلاح‌طلب در واکنش به مثال نقض خبرنگار مهر درخصوص برگزاری پُر شور راهپیمایی اخیر روز قدس در تهران و دیگر شهرهای کشور گفت: ببینید بعضی چیزها را نباید قاطی کرد؛ مثلاً روز قدس که نماز جمعه برگزار می‌شود و جمعیت نمازگزار می‌آید و جنبه مناسکی دارد را باید کنار گذاشت. چرا در دانشگاه‌های ما اتفاق نمی‌افتد و چرا جز تجمعات کوچک کاملاً معلوم است هدایت و مدیریت شده است؛ یعنی درون‌جوش و از دل جامعه در نیامده است و مثلاً فرض کنید بسیج آن را سازماندهی می‌کند.

باقی با چشم‌پوشی از تفاوت ماهوی و ریشه حرکت اعتراضی کنونی در آمریکا که در حقیقت زیر سوال‌بردن رویکرد هیأت حاکمه این کشور است با تجمعات موازی جریان حاکمیت در ایران در حمایت از غزه گفت: هیچ وقت شما چنین موج اعتراضی که در آمریکا شاهد هستید را در کشورمان به صورت خودجوش و مردمی نمی‌بینید؛ آنجا کاملاً دولت مخالف این حرکت‌ها است اما جامعه اعتراض خودش را نشان می‌دهد.

وی ادامه داد: با این وجود، من همزمان به عنوان یک مدافع حقوق بشر اولویت‌هایی دارم؛ به هر حال نمی‌توانم از مسائل ملی و کشور خودم بگذرم؛ مثلاً در دانشگاه‌های ما اتفاقاتی بدتر از آنجا رخ می‌دهد و دانشجو و استاد را به خاطر نظراتش، اخراج یا ستاره‌دار می‌کنند؛ نمی‌توان روی این‌ها چشم بست و از نظر من، هم این محکوم است و هم آن.

وی افزود: حرمت و اعتبار رسانه به این است که همزمان به هر دوی این‌ها بپردازد. یعنی نمی‌شود به محض اینکه در جایی از دنیا نقض حقوق بشر را می‌بینیم، آن را برجسته کنیم و جای دیگر روی آن چشم ببندیم؛ این معیارهای دوگانه که در ایران و کشورهای غربی وجود دارد و غربی‌ها نیز در مورد دیگران همین استانداردهای دوگانه را دارند که می‌بینیم، دلیل اصلی است که حقوق بشر در دنیا همچنان پایمال می‌شود و نمی‌تواند آن هژمونی خودش را پیدا کند.

باقی با بیان اینکه ورود پلیس با یونیفرم به دانشگاه و بازداشت اساتید اقدامی بسیار عجیب برای غرب بود افزود: حالا ما هم به عنوان کسی که با اصل خشونت مخالفیم، معتقدیم این خشونت به هر کیفیتی باید محکوم شود؛ اما عمق خشونت نیز مهم است، خشونت که می‌گویم از این لحاظ است که الان در این حوادث و در تظاهرات گسترده و اعتراضات، کسی کشته نشده است، چشمی کور نشده است و کسی از بالا پرتاب نشده است؛ اما به هر حال نفس شکستن حریم دانشگاه یک اتفاق مهمی است.

این فعال سیاسی اصلاح‌طلب گفت: من بیشتر نگران این هستم که کشورهای زیادی داریم که در آن‌ها نقض سیستماتیک حقوق بشر رخ می‌دهد؛ این‌ها برای توجیه کارشان می‌توانند به این استناد کنند که مثلاً وقتی در آمریکا که بزرگ‌ترین دموکراسی جهان است، پلیس با یونیفرم به دانشگاه می‌آید و افراد را بازداشت می‌کند، ما هم می‌توانیم. این چیزی است که برای خود ما بیشتر نگران‌کننده است.

وی افزود: من دو نکته در این خصوص دارم؛ نکته اول این است که ما خودمان به عنوان ایران و ایرانی باید توجه داشته باشیم که آموزه‌های دینی و اخلاقی ما اجازه نمی‌دهد که خود را با بدترین مقایسه کنیم؛ ما باید خودمان را با بهترین‌ها مقایسه کنیم نه با بدترین‌ها. نکته دوم این است که بالاخره درست است در آنجا هم بعضی اتفاقات افتاده است اما مثلاً کسی کشته نشده است یا بازداشتی‌ها بلافاصله آزاد شدند و از اول نیز وکیل داشتند.

باقی همچنین در واکنش به طرح این موضوع که بر اساس گزارش رسانه‌ها تاکنون بیش از 500 نفر از دانشجویان و اساتید آمریکایی در بازداشت هستند و برای همه این افراد پرونده تشکیل شده است، گفت: تعداد زیادی از بازداشتی‌ها آزاد شدند و از همان لحظه اول، وکیل و حق دفاع داشتند. عرض من چیز دیگری است و می‌خواهم بگویم که ضمن اینکه این مسائل اتفاق می‌افتد، نمی‌توان آن‌ها را مقایسه کرد و این‌ها قابل مقایسه نیستند.

وی تصریح کرد: ما می‌گوئیم اصل ورود پلیس به دانشگاه محکوم است؛ همیشه از قدیم گفتیم دانشگاه «حریم مقدس» است و هیچ نیروی امنیتی و نظامی حق ورود به دانشگاه را ندارد، مگر اینکه یک پروسه قضائی طی شود و با دانشگاه و نهادهای دانشگاهی هماهنگی صورت بگیرد؛ مثلاً فرض کنید یک نفر که مرتکب قتل عمد شده است، به دانشگاه پناه برده است.

باقی افزود: دانشگاه در واقع یک جایی است که از قدیم مانند مراکز مذهبی عده‌ای می‌رفتند و بست می‌نشستند و تحصن می‌کردند و هیچ نیروی پلیسی، حق ورود و تعرض به آنجا را نداشت؛ دانشگاه چنین مکان مقدسی بوده است. به همین دلیل الان اتفاقی که در آنجا افتاده است، نه تنها از حیث حقوق بشری بلکه از منظر قواعد و مقررات هم خلاف است.

این فعال سیاسی اصلاح‌طلب گفت: اینکه نیرویی بتواند به دانشگاه وارد بشود و گاز اشک‌آور بزند و افراد را بازداشت کند، باید به هر شکل محکوم شود.

منبع: خبرگزاری ایسنا