در مناظره انتخاباتی اول کاندیداهای چهاردهم به پاسخ سؤالات اقتصادی ازجمله رشد اقتصادی در برنامه هفتم، سرمایه‌گذاری، سند راهبردی توسعه صنعتی، ثبات اقتصادی، جهش تولید، مردمی کردن اقتصاد، سیاست‌های اصل 44 و غیره پرداختند و با توجه به تخصصی بودن مسئله اقتصاد، همه نامزدها کلی‌گویی کردند؛ هرچند همگی وضع موجود اقتصاد را نامطلوب توصیف کردند! در این یادداشت تلاش خواهیم کرد ابعاد این مناظره را تحلیل کنیم.

نکته نخست: در حوزه اقتصادی دو نفر از کاندیداها یعنی آقایان دکتر قاضی‌زاده هاشمی و دکتر زاکانی بیشتر به دفاع از عملکرد دولت شهیدرئیسی و حمله به پزشکیان پرداختند و برداشت مخاطب از رفتار تهاجمی ایشان، بیشتر تلاش برای جلب توجه تعبیر می‌شود و تا اینجای کار نیز مشخص شد که درصورت موفقیت، ادامه‌دهنده مسیر دولت سیزدهم و شهیدرئیسی خواهند بود و تکلیف مردم نیز تقریباً مشخص شد که چه کار خواهند کرد.

نکته دوم: دکتر محمدباقر قالیباف در این مناظره خیلی خوب ظاهر شد که بیانگر آن است که مشاورین خوبی را به‌کار گرفته است؛ بیشتر صحبت‌های آقای قالیباف متفاوت با گفته‌های آقایان قاضی‌زاده و زاکانی بود و سعی کرد با مردم صحبت کند و وعده‌هایی هم در مورد افزایش حقوق‌ها داد و مشخص شد درصورت موفقیت در انتخابات، متفاوت از دولت سیزدهم عمل خواهد کرد.

قالیباف روی ریل «من کارنامه دارم، پس قابل اعتمادم» حرکت کرد و معتقد بود اساس تحول اقتصادی بر مبنای مردم است و دست‌وپای دولت باید از حوزه اقتصاد جمع شود؛ چنین به نظر می‌رسد قالیباف با طرح مسائل براساس اصول علمی، تجربه بهتری برای اداره کشور خواهد داشت.

نکته سوم: آقای پورمحمدی تلاش می‌کرد در هر قسمت صحبت‌های جدیدتر ارائه کند که نشان‌دهنده آن بود که مشاورین خوبی را به‌کار گرفته است و خیلی سازمان‌یافته‌تر، مصداقی‌تر و مبتنی بر واقعیات صحبت می‌کرد و مانند آقای پزشکیان تأکید بر گشایش اقتصاد از طریق ارتباط با خارج از کشور داشت و می‌گفت باید به اقتصاد جهانی ورود کنیم، پورمحمدی بیشتر قالیباف را خطاب قرار می‌داد و تصور می‌کرد رقیب اصلی را باید قالیباف درنظر گرفت، وی معتقد بود باید فهم درستی از اقتصاد مقاومتی و شرایط کشور و نظام بین‌المللی داشت و این امر با نگاه کارشناسی عمیق و تکیه بر مدیران کارآمد و توانا تحقق می‌یابد.

نکته چهارم: آقای پزشکیان بیشترین تأکیدش بر الگوی خودش و استفاده از ظرفیت کارشناسان و نظریات ایشان بود و توجه به ارتباط با خارج بیشتر مد نظرش بود؛ صحبت‌هایشان انسجام نداشت و نقطه ضعفش بدون برنامه بودنش به نظر می‌آمد و به همین دلیل کلی‌گویی می‌کرد.

وی معتقد بود عامل اصلی تورم، چاپ پول است. پزشکیان متوجه اوضاع بود و با مقاومت در برابر تحریکات رقیب، نشان داد نمی‌خواهد اقدامی که حاکی از تندروی است، از خود نشان بدهد.

نکته پنجم: آقای دکتر جلیلی سعی کرد با نگاه علمی و روش‌مند ظاهر شود، اما بسیار کم‌فروغ بود و مطالبی که ارائه کرد برای افراد عادی هم قابل فهم نبود؛ آقای جلیلی تلاش کرد بیشتر روی مسیر «من برنامه دارم و مطلع هستم» پیش برود. وی معتقد بود پیشرفت با مشارکت همه مردم اتفاق می‌افتد. معتقد بود که علت تورم افزایش نرخ ارز است، درحالی که تورم به‌خاطر رشد نقدینگی بالا است و تأثیرش را در افزایش هم‌زمان قیمت کالا و ارز می‌گذارد؛ درواقع یک رابطه همبستگی وجود دارد و نه رابطه علّی.

نکته ششم و پایانی: همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد، با توجه به تخصصی بودن مباحث اقتصادی، کاندیداها در این مرحله دچار کلی‌گویی شدند و به‌جز یکی دو مورد، در چارچوب پرسش‌ها صحبت نکردند؛ اما شانس انتخاب آقای قالیباف در این مناظره افزایش پیدا کرد و بنابراین صبر می‌کنیم و قضاوت بیشتر را به نظرسنجی‌ها می‌سپاریم و پیش‌بینی می‌شود کاندیداها در مناظره‌های بعدی به‌خصوص در مناظره فرهنگی و سیاسی، بعد از مشاوره با کارشناسان خود بتوانند با دست پُرتر حاضر شوند.