پانزدهمین جلسه از سلسله جلسه‌های«سعدی خوانی»، که به همت دفتر پاسداشت زبان فارسی حوزه هنری برگزار شد، این استاد زبان و ادبیات فارسی، ضمن بیان این مطلب و با اشاره به کلمات مرکبی چون «دشنام» و «دشوار» که در اصل «دشخوار» بوده است گفت: یکی از ویژگی‌های زبان فارسی این است که با پیشوندها، کلمات مرکبی مبنی بر مفهوم تضاد ساخته شده است. برای نمونه پیشوند «دش» به معنی«دشمن»، پیشوند کلمه «نام» به معنی آبرو و شأن و اعتبار و شهرت شده و کلمه مرکب دشنام به معنی دشمنِ نام و آبرو آمده است. یا همین پیشوند «دش» پیش از کلمه «خار» به معنی «آسان» آمده و کلمه مرکب «دشخوار» به معنی دشمن آسان، که اکنون به دشوار تبدیل شده، ساخته شده و بدین شیوه و بر این مبنا، ترکیبات گوناگونی ساخته شده است.

بر اساس گزارش دفتر پاسداشت زبان فارسی حوزه هنری، در ادامه با بیان اینکه مبحث کلمات مرکب در زبان فارسی به کلمه مرکب سیمرغ در منطق‌الطیر عطار پرداخت و اظهار کرد: تمام منطق‌الطیر عطار، که یکی از توحیدی‌ترین آثار زبان فارسی است، بازی با جناس مرکب سیمرغ است.

این پژوهشگر حوزه زبان وادبیات فارسی در این باره افزود: سیمرغ هم شأن اساطیری دارد و هم ترکیب دو واژه «سی» و «مرغ» است.

سرامی در بخش دیگری از این جلسه با خواندن این بیت از حافظ که می‌گوید «وفا کنیم و ملامت کشیم و خوش باشیم/ که در طریقتِ ما کافریست رنجیدن» خاطر نشان کرد: در نسخه‌ای از دیوان حافظ، به جای طریقت، شریعت آمده است. من اعتقاد دارم که شریعت درست است چون در طریقت، انسان گناهکار شمرده نمی‌شود و بیشتر دعواهای اهل طریقت هم بر محور فارغ بودن‌شان از کفر و دین است. مثل همان گفته معروف شیخ ابوالحسن خرقانی که می‌گوید«هر که در این سرا درآید نانش دهید و از ایمانش مپرسید چه آنکس که به درگاه باریتعالی به جان ارزد البته بر خوان بوالحسن به نان ارزد.»

این استاد دانشگاه دراین باره ادامه داد: به خاطر همین طرزفکر، صدها تن از اهل طریقت و عرفان در طول تاریخ کشته شده‌اند و این کشته‌ها منحصر به حلاج و عین القضات‌همدانی و شیخ شهاب‌الدین سهروردی نمی‌شوند.

سرامی خاطر نشان کرد: این جریان ناشی از اختلاف طریقت با شریعت نبوده بلکه ناشی از قشری‌نگری افراد بوده است؛ کما اینکه مادر خلیفه عباسی طرفدار حلاج بود اما در نهایت نتوانست مانع کشتن او توسط پسرش شود.

منبع: خبرگزاری ایسنا