بادهای فراساحلی یکی از اجزای اصلی تولید انرژی‌های تجدیدپذیر هستند، اما تاکنون استفاده از آنها بیشتر به آب‌های کم‌عمق محدود شده است که این مسئله تعداد کشورهایی را که می‌توانند از این پتانسیل استفاده کنند، محدود می‌کند. امروزه کشورها، در حال توسعه هرچه بیشتر فناوری برای تولید الکتریسیته از انرژی باد در عمق‌های بیشتر هستند.

این فناوری شامل یک توربین است که روی یک زیرساخت شناور نصب و با زنجیر به بستر دریا متصل می‌شود. به این ترتیب، در مقایسه با سیستم رایج نصب توربین در بستر دریا که در اعماق بیش از ۶۰ متر غیراقتصادی است، می‌توان توربین را در دریاهایی با عمق ۳۰۰ متر و بیشتر مستقر کرد. از آنجایی که این فناوری امکان تولید باد در آب‌های عمیق‌تر را فراهم می‌کند، انتظار می‌رود انرژی باد دریایی را به بازارهای جدیدی از جمله دریای مدیترانه آورد و تا پایان این دهه کاملاً تجاری شود.مدیر بازرگانی و مالی پروژه‌های شرکت انرژی BayWa مستقر در آلمان؛ معتقد است که انرژی باد دریایی شناور نقش حیاتی در مبارزه با تغییرات آب‌وهوایی دارد. توانایی منحصر به فرد این نوع انرژی برای ورود به بازارهای ناسازگار با فناوری رایج که ثابت است و با عمق بیشتر که پتانسیل تولید بیشتری دارند، آن را به یک راه‌حل کلیدی برای حل مشکلات اقلیمی تبدیل می‌کند.

کدام کشورها بیشترین منبع باد شناور را دارند؟

بر اساس آمار شورای جهانی انرژی بادی، اروپا در حال حاضر در زمینه باد شناور پیشتاز است. این منطقه در سال ۲۰۲۲ عنوان خود را برای بزرگ‌ترین بازار باد فراساحلی جهان از دست داد و ایالات متحده آمریکا و چین از آن پیشی گرفتند. با این حال، همچنان جایگاه اول را برای انرژی باد دریایی دارد و ۷۹ درصد از موارد جدید اضافه‌شده به بازار انرژی در سال گذشته را در بر می‌گیرد.

منطقه اروپا تاکنون ۲۰۸ مگاوات ظرفیت انرژی باد شناور دارد که معادل ۸۸ درصد از تأسیسات جهانی است. هرچند بیشتر این موارد مربوط به پروژه‌های آزمایشی کوچک است اما، کشورها شروع به افزایش تولید در سطح تجاری کرده‌اند.

فرانسه در مسیر توسعه اولین مزرعه بادی شناور تجاری جهان است. پروژه Pennavel در سواحل بریتانی Brittany اجرا خواهد شد و قرار است تا سال ۲۰۳۱ به بهره‌برداری برسد. چشم‌انداز این پروژه تولید ۲۵۰ مگاوات الکتریسیته است که برای تأمین برق ۴۵۰ هزار نفر در سال کافی است.در همین حال، بریتانیا قصد دارد تا سال ۲۰۳۰ به ظرفیت پنج گیگاوات تولید برسد و پروژه‌ها با حمایت دولت در حال پیشرفت است. در این میان نگاه‌ها به نروژ است که در حال حاضر پروژه‌های آزمایشی بسیاری دارد.

کشورهای آسیایی نیز از فناوری باد شناور استقبال کرده‌اند؛ در اکتبر ۲۰۲۳، دولت ژاپن چهار منطقه پیشنهادی را برای پروژه‌های آزمایشی اعلام کرد و شرکت توسعه باد فراساحلی Marubeni یک پروژه آزمایشی با دو توربین در آب‌هایی با عمق حدود ۴۰۰ متر را به‌تازگی راه‌اندازی کرده است.

کره جنوبی پتانسیل زیادی برای تولید انرژی بادی شناور دارد و در حال توسعه پروژه‌ای است که پس از تکمیل در سال ۲۰۲۸ به یکی از بزرگ‌ترین مزارع بادی شناور تبدیل خواهد شد. شورای جهانی انرژی بادی نیز معتقد است که این کشور پیشرفت‌های مثبتی در زمینه تولید و سرمایه‌گذاری بندری دارد.با توجه به فرصت‌های موجود در ژاپن، کره جنوبی، فیلیپین و استرالیا، زمینه‌های زیادی برای همکاری اروپا در موضوع باد شناور و به‌ویژه در زنجیره‌های تأمین باد شناور وجود دارد.

خبری خوب برای جوامع ساحلی

توسعه باد شناور نه‌تنها باعث تولید انرژی سبز و محلی می‌شود، بلکه می‌تواند به احیای جوامع ساحلی نیز کمک کند. به عنوان مثال، پروژه Pennavel متعهد شده است که از پتانسیل محلی استفاده کند و مشاغل جدیدی را در منطقه ساحلی ایجاد کند. همچنین پنج میلیون یورو برای توسعه اقتصادی در این منطقه از جمله فعالیت‌های فرهنگی، رویدادها و دوره‌های آموزشی هزینه می‌کند.

علاوه بر این، باد شناور می‌تواند به سرمایه‌گذاری در بنادر کمک کند که برای تمام پروژه‌های بادی دریایی مورد نیاز هستند، اما اهمیت آنها برای بخش شناور بسیار بیشتر است زیرا بیشتر ساخت‌وسازها در بنادر انجام می‌شود تا تحت تأثیر شرایط آب‌وهوایی قرار نگیرد. در مقایسه با یک پروژه انرژی بادی ثابت، تقریباً ۸۰ درصد پروژه به‌طور مستقیم در دریا انجام می‌شود.از سوی دیگر، رهبر حزب کارگر در بریتانیا در سخنرانی خود در مارس اعلام کرد که شرکت انرژی دولتی مورد نظر حزب، بودجه ساخت تأسیسات باد شناور را در بندر شمالی ولز تأمین خواهد کرد.

نیاز به حمایت دولت‌ها از انرژی باد شناور

تولید انرژی از باد در اعماق دریاها علاوه بر زیرساخت‌های فیزیکی همچون بنادر و اتصالات شبکه، به اطمینان از سوی دولت‌ها نیاز دارد. یکی از دلایلی که بریتانیا به‌عنوان یک نامزد قوی برای رهبری این صنعت در نظر گرفته می‌شود این است که دولت آن حمایت از پروژه‌ها را به‌وضوح اعلام کرده است و نقش خود را در رسیدن به هدف سه‌برابر کردن تولید انرژی‌های تجدیدپذیر و فراهم کردن فرصت‌هایی برای صنعت، جوامع و اقتصادهای محلی کلیدی می‌داند.