این شهرها با هدف ایجاد فضاهای ایمن، فراگیر و جذاب برای کودکان، به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی کرده‌اند که نیازها و خواسته‌های آن‌ها را در نظر بگیرند.
شهرهای دوستدار کودک (CFC) محیط‌های شهری هستند که رفاه، حقوق و نظرات کودکان را در تمام جنبه‌های حکمرانی و زندگی اجتماعی اولویت قرار می‌دهند. این مفهوم ریشه در کنوانسیون حقوق کودک دارد که بر اصل مشارکت کودکان در تصمیم‌گیری‌های مربوط به زندگی خودشان تأکید دارد. این ابتکار به‌دنبال ایجاد فضاهای فراگیر است که نیازها و حقوق کودکان در سیاست‌های عمومی و برنامه‌ریزی شهری گنجانده شده باشد.
*ویژگی‌های کلیدی شهرهای دوستدار کودک
1. ادغام حقوق کودک: شهرهای دوستدار کودک حقوق کودکان را در حکمرانی محلی می‌کنند و اطمینان حاصل می‌کنند که صدای آن‌ها بر فرایندهای تصمیم‌گیری تأثیر بگذارد. این رویکرد شامل مشارکت کودکان در بحث‌های مربوط به توسعه شهری و خدمات اجتماعی است.
2. محیط‌های ایمن و فراگیر: این شهرها ایمنی و دسترسی برای کودکان را در اولویت قرار می‌دهند و فضاهایی را ایجاد می‌کنند که از خشونت و تبعیض دور باشند. این ویژگی شامل طراحی پارک‌ها، مدارس و مناطق عمومی است که برای کودکان خوشایند و امن باشد.
3. مشارکت و توانمندسازی: شهرهای دوستدار کودک مشارکت فعال کودکان در زندگی مدنی را تشویق می‌کنند که ممکن است شامل ابتکارات رهبری‌شده توسط کودکان یا مشاوره‌هایی باشد که در آن کودکان نظرات خود را درباره مسائل جامعه بیان می‌کنند.
4. توسعه پایدار: تمرکز بر پایداری این اطمینان را می‌دهد که ابتکارات دوستدار کودک تأثیرات زیست‌محیطی را در نظر می‌گیرند و فضاهای سبز و شرایط زندگی سالمی را برای کودکان ترویج می‌کنند.
5. همکاری چندبخشی: اجرای موفق اصول CFC نیازمند همکاری میان ذی‌نفعان مختلف، از جمله دولت‌های محلی، جامعه مدنی، خانواده‌ها و خود کودکان است. این رویکرد مشارکتی به اشتراک‌گذاری منابع و اقدام جمعی به سمت اهداف مشترک کمک می‌کند.
*راهبردهای پیاده‌سازی
برای ایجاد یک شبه عنوان محیط‌هایی طراحی شده‌اند که رفاه و حقوق کودکان را در اولویت قرار می‌دهند.هر دوستدار کودک، می‌توان از چندین راهبرد استفاده کرد:
ارزیابی نیازهای محلی: انجام یک تحلیل جامع از وضعیت محلی با توجه به حقوق کودکان کمک می‌کند تا شکاف‌ها و زمینه‌های نیاز شناسایی شوند.
توسعه سیاست‌های متمرکز بر کودک: دولت‌های محلی باید سیاست‌هایی ایجاد کنند که به‌طور ویژه نیازهای کودکان را مورد توجه قرار دهند و اطمینان حاصل کنند که این نیازها در برنامه‌ریزی شهری و ارائه خدمات منعکس شده‌اند.
نظارت و ارزیابی: نظارت مستمر بر ابتکارات، اطمینان از پاسخگویی را تضمین می‌کند و امکان تغییرات بر اساس بازخورد از کودکان و اعضای جامعه را فراهم می‌کند.
*بارسلونا نمونه یک شهر موفق دوستدار کودک
بارسلونا به‌عنوان یک شهر دوستدار کودک شناخته می‌شود که به‌علت طیف گسترده‌ای از فعالیت‌ها، امکانات و خدمات خاص برای کودکان و خانواده‌ها، این شهرت را به دست آورده است. در ادامه به بعضی از جنبه‌های کلیدی که به معروفیت بارسلونا به عنوان یک مقصد دوستدار کودک کمک می‌کند، اشاره می‌کنیم:
*فعالیت‌ها و جاذبه‌های متنوع
1. موزه‌های مخصوص کودکان: بارسلونا دارای چندین موزه است که برای مخاطبان جوان طراحی شده‌اند، ازجمله:
کازموکایکس: موزه‌ای علمی با نمایشگاه‌های تعاملی که کودکان را به یادگیری درباره علم از طریق بازی ترغیب می‌کند.
موزه شکلات: کارگاه‌هایی را ارائه می‌دهد که در آن کودکان می‌توانند درباره تاریخ و تولید شکلات یاد بگیرند.
آکواریوم بارسلونا: مجموعه‌ای از موجودات دریایی را شامل می‌شود و نمایشگاه‌های تعاملی دارد که به کودکان امکان یادگیری حین سرگرمی را می‌دهد.
2. پارک‌ها و مناطق بازی: این شهر دارای بیش از 450 منطقه بازی در پارک‌ها و میدان‌های خود است که فرصت‌های زیادی برای بازی در فضای باز فراهم می‌کند. پارک‌هایی همچون پارک گوئل و پارک سیتادلا به‌ویژه برای گردش‌های خانوادگی محبوب هستند.
پارک لابیرنت: این پارک که به‌علت هزارتوهای با ارتفاع نزدیک به دو مترش شناخته می‌شود، به کودکان اجازه می‌دهد تا در بازی‌های سرگرم‌کننده شرکت کنند و در عین حال از زیبایی‌های منظره باغ‌های منظر لذت ببرند.
پارک گوئل: این پارک که به‌دلیل معماری منحصربه‌فردش توسط گائودی مشهور است، شامل عناصر بازی مانند موزاییک‌های رنگارنگ و سرسره‌هایی است که هم کودکان و هم بزرگسالان را به خود جذب می‌کنند.
3. پارک‌های تفریحی: پارک تفریحی تیبی‌دادو، واقع در یک کوه، جاذبه‌هایی مناسب برای تمام سنین را با چشم‌اندازهای خیره‌کننده‌ای از شهر ارائه می‌دهد. این پارک ترکیبی از سرگرمی و تجربیات آموزشی را فراهم می‌کند.
4. فعالیت‌های فرهنگی: بسیاری از مکان‌های فرهنگی، مانند لا پدررا و کاسا باتلو، فعالیت‌های تعاملی را برای کودکان سازماندهی می‌کنند که یادگیری درباره هنر و تاریخ را جذاب‌تر می‌سازد.
*زیرساخت‌های حمایتی
1. مرکزهای خانواده و فضاهای مدنی: بارسلونا مراکز خانواده متعددی را فراهم می‌کند که والدین می‌توانند با منابع و فعالیت‌های طراحی‌شده برای کودکان ارتباط برقرار کنند و تعامل اجتماعی را تقویت کنند.
2. برنامه‌های آموزشی: شهر برنامه‌های آموزشی متنوعی را در کتابخانه‌ها و مراکز یادگیری رسانه‌ای جدید ارائه می‌دهد که به کودکان کمک می‌کند مهارت‌های خود را در یک محیط سرگرم‌کننده توسعه دهند.
3. خدمات اجتماعی برای خانواده‌های آسیب‌پذیر: بارسلونا ابتکاراتی را برای حمایت از خانواده‌ها در شرایط آسیب‌پذیر دارد تا اطمینان حاصل کند که حقوق کودکان در جامعه محافظت و ترویج می‌شود.
*دسترسی و ایمنی
1. محیط مناسب پیاده‌روی: بارسلونا با داشتن پیاده‌روهای عریض و مناطق مخصوص عابران پیاده که ایمنی خانواده‌ها را هنگام جابه‌جایی در شهر افزایش می‌دهد، به‌گونه‌ای طراحی شده است که برای همه گروه‌های جامعه از سالمندان تا کودکان قابل تردد باشد.
2. حمل‌ونقل عمومی: سیستم حمل‌ونقل عمومی شهر در دسترس و کارآمد است که رفت‌وآمد خانواده‌ها را بدون دردسر آسان می‌کند.
3. خدمات بهداشتی: این شهر با اجرای برنامه‌های مختلف، ازجمله برنامه‌های واکسیناسیون و ابتکارات پیشگیرانه بهداشتی در مدارس، سلامت کودکان را در اولویت قرار داده است.