مطالعات عرصه پزشکی حاکی از آن است که بین 17 تا 88 درصد از افرادی که تحت انجام جراحی در قسمت فوقانی شکم قرار می‌گیرند، پس از آن دچار عوارضی می‌شوند که ریه‌های آن‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. (عوارض ریوی پس از جراحی).
حجم ریه پس از چنین جراحی‌هایی کاهش می‌یابد حال آنکه میزان بروز و شدت این عوارض را می‌توان با استفاده دقیق از درمان‌هایی که برای تشویق به انجام تنفس (inspiration) و در نتیجه افزایش حجم ریه‌ها طراحی شده‌اند، کمتر کرد، زیرا این حجم‌ها پس از چنین جراحی‌هایی کاهش می‌یابند.
در این بین اسپیرومترهای تشویقی (incentive spirometer) ابزارهای مکانیکی هستند که به افراد کمک می‌کنند تا نفس‌های طولانی، عمیق و آهسته بکشند تا میزان باد شدن ریه افزایش یابد. سال‌ها است ایران از داشتن چنین فناوری محروم بود تا اینکه طی سال‌های اخیر یک شرکت دانش‌بنیان فعال در عرصه تولید تجهیزات پزشکی و ملزومات آن، موفق به تولید این دستگاه و چند دستگاه دانش‌بنیان دیگر شده به طوری که دهه فجر سال جاری شاهد بهره‌برداری تولید رسمی از دستگاه خواهیم بود.
بنابراین با توجه به اهمیت موضوع برآن شدیم تا درخصوص فعالیت این شرکت با مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان حکیم طب همدان گفت‌وگویی ترتیب دهیم که در ادامه می‌خوانید:
دکتر احمد حکیمی‌تبار با بیان اینکه سال 1400 به‌عنوان شرکت برتر در عرصه فناوری انتخاب شدیم گفت: فعالیت ما در حوزه تجهیزات پزشکی است که برای نخستین‌بار در ایران در راستای تولید داخلی بر پایه دانش شکل می‌گیرد.
وی با تأکید بر اینکه عمده فعالیت ما در راستای تولید دستگاه‌های مرتبط با احیای قلب است، اذعان‌ کرد: البته در عرصه ملزومات پزشکی مورد نیاز نوزادان نیز کار کرده و توانسته‌ایم دستگاه فتوتراپی و ملزومات آن که در حوزه بیماری زردی نوزادان کاربرد دارد را نیز تولید کنیم.
وی با ابراز اینکه این شرکت دانش‌بنیان به‌طور رسمی فعالیت خود را از سال 1395 آغاز کرده، گفت: محصولی که ما بر پایه تولید آن در ایران، برای نخستین‌بار به عنوان شرکت دانش‌بنیان مطرح شدیم، دستگاه اسپیرومتر تشویقی است.
مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان حکیم طب با اشاره به اینکه این دستگاه یک وسیله درمانی پزشکی است که به تنفس کامل و عمیق برای باز کردن کیسه‌های هوایی شش‌ها کمک می‌کند، تشریح کرد: این وسیله بعد از عمل‌های جراحی یا برای افراد با اختلالات ریوی، مانند انسداد مجاری ریه یا ذات‌الریه، جهت افزایش حجم شش‌ها استفاده می‌شود و ریه‌ها را فعال، سالم و تمیز نگه می‌دارد.
حکیمی‌تبار خاطرنشان کرد: یکی از اهداف اصلی درمان فیزیوتراپی در بخش‌های بستری، بهبود کارکرد تنفسی بیماران است، بیمارانی که در پی عمل جراحی قلب باز به‌دلیل باز شدن جناغ سینه و وجود زخم در محل بخیه‌های روی جناغ سینه و بی‌حرکتی و درد، عملکرد تنفسی آنان مختل گشته و توانایی انجام تنفس عمیق را ندارند.
وی با بیان اینکه طبق دستور پزشک جراح این بیماران، در دومین روز بعد از جراحی، فیزیوتراپیست با هدف راه‌اندازی و بهبود عملکرد تنفسی بیمار بر بالین آنان حاضر می‌شود تا با فنون مختلف و متفاوت وضع تنفس بیمار را بهبود بخشد، اظهار کرد: آنچه در این بین بسیار اهمیت دارد، همراهی و همکاری شخص بیمار و همراهان وی است که پس از دریافت آموزش تمرینات تنفسی، باید به‌صورت مستمر آن‌ها را انجام دهد تا روند درمان به‌خوبی انجام شود.
این فناور همدانی عنوان کرد: یکی از ابزارهای تمرینات کمک تنفسی، دستگاه اسپیرومتری تشویقی (Incentive spirometry) است که نحوه عملکرد بیمار با این دستگاه بسیار حائز اهمیت است، این دستگاه یک وسیله درمانی پزشکی است که به تنفس کامل و عمیق برای باز کردن شش‌ها کمک می‌کند.
حکیمی‌تبار تبیین کرد: عمل بازدم با اسپیرومتری برای بیمارانی که مبتلا به آسم یا تنگی نفس هستند و میزان اشباع اکسیژن خون (Oxygen saturation) پایینی دارند، بسیار سودمند است.
وی افزود: فیزیوتراپیست در هنگام بستری بیمار، بر بالین وی حاضر شده و علاوه بر کنترل انجام تمرینات متناسب با وضعیت بیمار یکی از حالات دستگاه اسپیرومتری تشویقی (دمی یا بازدمی یا هردو) را که برای بیمار مفیدتر است را به او آموزش می‌دهد.
*واردات از آمریکا را متوقف کردیم
این فناور همدانی با بیان اینکه‌ تولید این دستگاه به‌طور رسمی از دهه فجر سال جاری آغاز می‌شود، عنوان کرد: نکته حائز اهمیت در تولید این دستگاه اینکه ما برای نخستین‌بار در کشور موفق به تولید آن شدیم، به طوری که تا سال‌ها برای تأمین آن مجبور به واردات از کشور آمریکا بودیم اما طی چند سال اخیر که تحریم‌ها ما را در عرصه واردات دچار مشکل کرد و بنا به نیاز مبرمی که در این عرصه وجود داشت، تصمیم گرفتیم تا با همفکری هم‌تیمی‌‌ها نسبت به تولید این قطعه و ملزومات آن اقدام کنیم که نتیجه آن تولید بومی به‌مراتب باکیفیت‌تر این محصول در کشور و در استان همدان بود.
*قیمت نهایی 130 هزار تومانی در دوئل واردات 400 هزار تومانی هر قطعه
حکیمی‌تبار با اشاره به صرفه اقتصادی تولید داخلی این تجهیزات در کشور خاطرنشان کرد: در نظر بگیرید که سالانه بیش از 50 هزار دستگاه اسپیرومتر بنا به نیاز بیماران و سیستم درمانی کشور، از آمریکا وارد می‌شد که قیمت هر قطعه حدود 400 هزار تومان بود.
وی ادامه داد: خوشبختانه ما موفق به تولید این محصول با قیمت نهایی 130 هزار تومان شدیم که اخیراً بنا به افزایش قیمت دلار، تا حدودی این محصول نیز دچار افزایش قیمت می‌شود اما یقیناً به لحاظ اقتصادی بنا به شرایطی که امروز اصلی‌ترین مشکل ما در کشور کمبود ارز است، از خروج ارز جلوگیری کرده و در عرصه توانمندی‌های پزشکی می‌توان از آن به‌عنوان یک دستاورد بزرگ یاد کرد؛ چراکه به لحاظ کیفی به‌مراتب مرغوبیت بالاتری نسبت به مشابه خارجی دارد.
* بیمارستان‌ها، خریدار اصلی محصول
مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان حکیم طب با بیان اینکه امروز همه قطعات تولیدی این شرکت در این محصول به بیمارستان‌ها در سراسر کشور فروخته می‌شود و حتی بنا به نیاز داخلی مجالی برای فروش در خارج از محیط‌های بیمارستانی نیست اظهار کرد: در حال حاضر این شرکت برای هشت نفر به‌صورت مستقیم و برای 12 نفر به‌صورت غیر مستقیم اشتغال‌زایی کرده است.
*تنها حامی ما پارک علم و فناوری استان
حکیمی‌تبار تنها حمایت دولتی صورت‌گرفته از این شرکت دانش‌بنیان را از سوی پارک علم و فناور در راستای اعطای مکان و دفتر دانست و افزود: به‌جز این کمک تاکنون از هیچ ارگانی کمکی دریافت نکرده‌ایم.
مع‌الوصف با توجه به آنچه گفته شد؛ در سال‌های اخیر ایران در حوزه تولید تجهیزات پزشکی، پیشرفت بسزایی داشته‌ است؛ ازآنجاکه سیاست وزارت بهداشت ایران و اداره‌ کل تجهیزات پزشکی در این سال‌ها بر پایه تولید داخل شکل گرفت، شرکت‌های ایرانی در راستای تولید داخل تلاش زیادی کردند، هرچند با مشکلات فراوان روبه‌رو شدند ولی به ‌طرز باورنکردنی، شرکت‌های تولید تجهیزات پزشکی با مهندسی معکوس توانسته‌اند، گام‌های مؤثری در عرصه‌های مختلف بردارند، به طوری که امروز ایران در تولید تجهیزات پزشکی در سطح جهانی جایگاه قابل توجهی دارد.
بر اساس آمارها، ایران بیش از 45 درصد تجهیزات پزشکی مورد نیاز خود را تولید می‌کند، در حالی که در کشور‌های پیشرفته مانند چین، آلمان و ترکیه، درصد بالایی از تجهیزات پزشکی، وارداتی است، این موضوع نشان‌دهنده پیشرفت قابل توجه کشور ما در این حوزه است، هرچند که به نظر من این موفقیت نباید تنها به‌عنوان یک افتخار تلقی شود بلکه از شرکت‌های دانش‌بنیان و نوپا که نقش کلیدی در پیشرفت و نوآوری در صنعت تجهیزات پزشکی دارند، باید حمایت لازم صورت پذیرد چراکه این شرکت‌ها با تحقیقات و توسعه فناوری‌های جدید، می‌توانند به بهبود کیفیت و کاهش هزینه‌ها کمک کنند که نمونه آن را در شرکت دانش‌بنیان حکیم طب مشاهده کردیم که امروز خود به نمادی از موفقیت در عرصه صنعت تجهیزات پزشکی برای استان همدان بدل شده است.

طاهره ترابی مهوش