سپهرغرب، گروه جوانی: کودک دیروز، نوجوان امروز است و نسبت به چند سال قبل، سازش ناپذیرتر، کم تحمل تر و متغیرتر شده است. در برابرش باید کمی محتاط بود و بهترین مهارتهای پدر و مادری را به کار گرفت. انتظار میرود والدین در برابر چالش بزرگ تغییرات روحی، سنی، جسمی و اخلاقی نوجوان، بهترین عملکرد را داشته باشند.
بی شک نوجوان شما همه محدودیتهای تعیین شده، صبوری و ظرفیت تحمل شما را در برابر خواستههای غیر منطقی اش امتحان خواهد کرد. با این همه اگرچه ممکن است قوانین وضع شده را زیر پا بگذارد و ناسازگاری کند اما همچنان فرزند شماست و همواره به شما احتیاج دارد. در ادامه به چند برخورد متداول و نادرست والدین و روش درست پیشنهادی آن میپردازیم.
1- از پیش بینیهای منفی بپرهیزید
به گفته دکتر ریچارد لرنر، مدیر موسسه تحقیقاتی روان شناسی نوجوانان در دانشگاه تافتس، برخی والدین به محض روبه رو شدن با مرحله نوجوانی فرزندشان، خود را در برابر امتحانی سخت مییابند و بی هیچ تلاشی برای تغییر وضعیت، فرزند محبوب شان را مانند هیولایی غیرقابل پیش بینی میبینند. این باعث میشود که سال ها، شما و فرزند نوجوان تان در خانه بدون هیچ رضایت و خوشحالی در کنار هم زندگی کنید و غیرمستقیم این پیام را به او بدهید تا زمانی که کار بدی از وی سر نزند و مطابق با میل و خواسته شما رفتار کند، فرزند خوبی است. باید توجه داشت که گاهی پیش بینیهای مداوم و منفی درباره آینده آنها باعث ترویج رفتارهای پرخطر میشود.
چه کنیم؟
بر علایق و سرگرمیهای او تمرکز کنید حتی اگر آنها را قبول ندارید و درک نمی کنید. با این کار شما یک راه ارتباطی امن و دوستانه با او برقرار خواهید کرد و چیزهای زیادی از او یاد خواهید گرفت.
2- بیش از حد به کتابهای تربیتی متکی نشوید
گاهی اوقات والدین به جای اعتماد به راهکارهای شخصی خود به عنوان اولین قدم، فورا به مشاوران روی میآورند یا سعی میکنند رفتارهای تربیتی را مو به مو براساس کتابهای روان شناسی آموزش دهند. مطالعه این کتابها هرگز بد نیست اما زمانی این کتابها مشکل ساز میشوند که والدین، راهکارهای آن را با روشهای شخصی خودشان مقایسه میکنند و هرجا که احساس کنند با سبک تربیتی خودشان هماهنگی ندارد، شدیدا مضطرب میشوند و اعتماد به نفس خود را از دست میدهند.
توصیه چیست؟
در کنار مطالعه کتابهای تربیتی و روان شناسی کودک و مشورت با کارشناسان مربوط، به آن چه از آنها یاد گرفتید و تجربیات خود اعتماد کنید و بهترین تصمیم را برای خود و خانواده تان بگیرید.
3- زیاد به موارد بی ارزش گیر ندهید
ممکن است مدل مو یا لباس پوشیدن فرزندتان را نپسندید یا دوستانش را قبول نداشته باشید. قبل ازهر اقدامی، یک نگاه کلی به این قضیه داشته باشید و تا جایی که فرزند شما در معرض خطر قرار نگیرد، اجازه دهید تا خود انتخاب کند و خود نتیجه رفتارش را تجربه کند. والدین نمی خواهند فرزندشان درد، ناامیدی، شکست و خطر را تجربه کند، به همین دلیل بیش از حد مواظب فرزندانشان هستند. این گونه محافظت از آنها در برابر واقعیتهای زندگی، فرصتهای یادگیری زیادی را از آنها خواهد گرفت و در بزرگ سالی در شرایط بحران دچار مشکل خواهند شد.
پیشنهاد چیست؟
شکی نیست که تا بزرگ سالی، شما همچنان پدر و مادر، راهنما و حامی او خواهید بود اما گاهی خودتان را کنار بکشید و بگذارید او خودش به جلو گام بردارد، تصمیم بگیرد، انتخاب و تجربه کند.
4- مسائل بزرگ را نادیده نگیرید
اگر در مواردی به نوجوان خود شک کردید، مثلا این که مصرف کننده مواد مخدر است یا روابط ناسالمی دارد، صرفا تماشاگر نباشید و قبل از این که تبدیل به مشکل بزرگ تری شود، دست به کار شوید. سنین بین 13 تا 18 سالگی زمانی است که والدین باید ارتباط نزدیک تری با آنها و از مسائل آنها بیشتر خبر داشته باشند. از تغییرات ناگهانی رفتاری، اخلاقی، ظاهری، جسمی، عملکرد تحصیلی و روابط دوستی آنها به سادگی چشم پوشی نکنید.
راهکار چیست؟
با دیدن یک شیء یا مورد مشکوک در اتاق یا کیف او لازم است بیشتر مراقب باشید و در صورت مشاهده موارد جدی تر با یک متخصص مشورت کنید.
5- در سخت گیری هایتان افراط و تفریط نکنید
والدین گاهی با این احساس که کنترل نوجوان از دست شان خارج شده با هر قدم اشتباه او، سرزنش اش میکنند. برخی دیگر برای این که در روابط شان با فرزند دچار مشکل نشوند یا دلخوری پیش نیاید و روابط در صلح و صفا باقی بماند، از خطاهای او به راحتی میگذرند. به شما هشدار میدهیم که هیچ کدام از این روشها درست نیست. باید بین آزادیهایی که به او میدهید و فرمانبرداری او از قوانین شما تعادلی برقرار شود. اگر به مطیع بودن او بیش از حد تاکید کنید، موفق خواهید شد که همیشه مطابق با میل شما رفتار کند اما به چه قیمتی؟ نوجوانی که در محیطی با سخت گیری زیاد رشد کرده است، قدرت حل مشکلات و مدیریت آن را از دست خواهد داد، چون این شما بوده اید که همیشه به جای او تصمیم گرفته اید. با این حال، نظم و انضباط کم هم چاره ساز نیست. نوجوانان به قوانینی روشن و واضح نیاز دارند تا از آن برای کشف دنیای بزرگ تر استفاده کنند. شما به عنوان پدر و مادر، مسئولیت آموزش ارزشها و قوانین خانواده به فرزندتان را دارید. یادتان باشد که تاثیر و نفوذ شما بر بچه ها، خیلی عمیق تر از آن است که فکرش را بکنید. با وجود این که این تمایل از طرف فرزند شما معمولا در ظاهر نشان داده نمی شود، زمان بیشتری برای بودن با نوجوان خود سپری کنید.
شناسه خبر 60521