مفهوم دسترسی یکی از مهم‌ترین ملاحظات در معماری است که این اطمینان را فراهم می‌کند که محیط ساخته‌شده برای افراد با هر توانایی مناسب است. تصورات موجود در زمینه ناتوانی و دسترسی، اغلب در معماری محدود باقی مانده است و تنها افرادی با ناتوانی‌های جسمی هم‌چون ویلچرسواران را در برمی‌گیرد که در میان طراحان معماری شامل تجسم دسترسی به‌عنوان افزودن رمپ، راهروهای عریض و آسانسور می‌شود، حال‌آن‌که ناتوانی اشکال مختلفی دارد که بعضی از آن‌ها کم‌رنگ‌تر از مابقی است.
بر این اساس، دسترسی در معماری معنایی فراتر از در نظر گرفتن ویلچرسواران دارد و می‌تواند افراد کم‌بینا، کم‌شنوا و دارای سایر محدودیت‌های موجود را دربر گیرد. دسترسی در معماری و طراحی شهری برای افراد کم‌بینا شامل ترکیبی از عناصر لمسی خاص می‌شود که با بهبود قابلیت هدایت‌پذیری فضاهای خارجی همراه است و می‌تواند شامل انواع سنگ‌فرش‌های لمسی باشد.
  تاریخچه سنگ‌فرش‌های لمسی
بهره‌گیری از سنگ‌فرش‌های لمسی برای نخستین‌بار در 1965 توسط یک مهندس و مخترع ژاپنی و در راستای کمک به دوستی انجام گرفت که دچار اختلال بینایی شده بود. دو سال بعد از آن، شهر اوکایاما در غرب ژاپن اولین شهری بود که سنگ‌فرش‌های لمسی را در اطراف شهر نصب کرد و 10 سال بعد، این اختراع مورد استقبال گسترده راه‌آهن ملی ژاپن قرار گرفت. سنگ‌فرش‌های لمسی تا سال 1985 در شهرهای سراسر ژاپن به یک الزام تبدیل شد و درنهایت فراتر از مرزهای ژاپن گسترش یافت. این سنگ‌فرش‌ها امروزه نه‌تنها در کشورهای آسیایی بلکه در استرالیا، بریتانیا، ایالات‌متحده و بسیاری از دیگر کشورهای سراسر جهان مورد استفاده گسترده قرار دارد.
  انواع سنگ‌فرش‌های لمسی
سنگ‌فرش‌های لمسی انواع مختلفی دارد که رنگ‌ها و نشانه‌های آن‌ها معانی متفاوتی را نشان می‌دهد. این سنگ‌فرش‌ها به‌طورمعمول با رنگ‌های روشن رنگ‌آمیزی می‌شود تا عابران کم‌بینا امکان دیدن آن‌ها را داشته باشند. کنتراست رنگ سنگ‌فرش‌های لمسی و روسازی اطراف آن باید حداقل 70 درصد باشد، به‌همین‌دلیل بسیاری از کشورها برای این منظور از رنگ زرد روشن استفاده می‌کنند. روسازی این سنگ‌فرش‌ها نیز از کدهای خاصی پیروی می‌کند. برای مثال اشکال دایره‌ای نشان‌دهنده پایان پیاده‌رو و ادامه مسیر به‌سمت کوچه، خیابان یا جاده‌ها و بخش‌های گنبدی حاکی از علائم هشدار برای لبه سکوها است.
سنگفرش‌هایی با نوارهای باریک و موازی هدایت‌کننده برای افراد کم یا نابینا در مسیرهای مستقیم است و مانع از برخورد آن‌ها با مبلمان خیابانی یا گیاهان کاشته‌شده در مسیر می‌شود. انگلستان نوع خاصی از این سنگفرش‌ها را با نوارهای باریک برجسته و ممتد نیز دارد که از آن‌ها برای مشخص کردن ورودی پله‌ها، رمپ‌ها یا سکوها بهره می‌گیرد.
جنس سنگ‌فرش‌های لمسی می‌تواند از لاستیک یا فولاد ضدزنگ باشد که محکم به‌صورت روسازی روی سطح پیاده‌رو نصب می‌شود یا به‌طور مستقیم آجرهایی به این منظور ساخته و در میان سنگ‌فرش‌های معمولی جایگذاری شود.
ادغام مؤثر سنگ‌فرش‌های لمسی در معماری به آشنایی و پیروی دقیق و فعالانه از دستورالعمل‌های دسترسی هر کشور یا ناحیه نیاز دارد. با این پیروی حتی می‌توان این محصولات کاربردی را به یک ارزش افزوده برای طراحی معماری تبدیل و پروژه‌هایی فراگیر ایجاد کرد که جزئیات آن‌ها زندگی همه ساکنان یک کشور یا ناحیه را بهبود می‌بخشد.