همزیستی رسانههای جمعی با سینما این روزها چگونه است؟
زورمان به بخشهای دیگر نمیرسد، رسانه را محدود میکنیم
سپهرغرب، گروه تیک: معاون اسبق امور مطبوعاتی و رییس سابق سازمان سینمایی در اظهارنظری درباره نقش رسانه در صنعت سینما، خاطرنشان کرد: «هنر هفتم» شامل همۀ هنرها میشود؛ چراکه جادوست. بنابراین وقتی در کنار رسانه قرار میگیرد، همافزاییِ خود را بهتر نشان میدهد.
حسین انتظامی، 18 بهمنماه 1401 با حضور در بخش میز گفتوگوی برنامۀ «نقد سینما» دربارۀ «جشنواره فجر و نقش رسانهها» با اکبر نبوی پژوهشگر و منتقد سینما و تلویزیون به گفتوگو پرداخت.
انتظامی در این میان دربارۀ ارتباط سینما و مطبوعات گفت: ابعاد مختلف رسانه در هر موضوعی که وارد بشود میتواند به انعکاس و بازنمایی درست آن کمک کند. دربارۀ سینما حالت ویژهای پیدا میکند؛ چراکه خودِ موضوع، رسانه است. موضوع جذابیت دارد. «هنر هفتم» شامل همۀ هنرها میشود؛ چراکه جادوست. بنابراین وقتی در کنار رسانه قرار میگیرد، همافزاییِ خود را بهتر نشان میدهد.
انتظامی با تأکید بر این نکته که ذات «رسانه» قابلیت بزرگنمایی و کوچکنمایی دارد، با اشاره به وجود گرایش رسانههراسی که در سیاستگذاریها گفت: عدهای فکر میکنند رسانه میتواند از هیچ هم چیزی بهوجود بیاورد؛ بههمیندلیل در برخی حوزهها، علت مشکلات را شلوغکاری رسانهها معرفی میکنند. بعد به این نتیجه میرسند حالا که ما زورمان به بخشهای دیگر نمیرسد، رسانه را محدود کنیم. بین همکاران ما معروف است میگویند: «رسانه مرغ عزا و عروسی است»؛ یعنی در هر صورت باید سرش را برید و تقصیرها را هم به گردنش انداخت. این باعث میشود که مرجعیت رسانه هم از بین برود.
رئیس سابق سازمان سینمایی با بیان اینکه تفاوت رسانههای اجتماعی با رسانههای جمعی، مثل تفاوت سینما و تئاتر است، بیان کرد: یک فیلم که به نمایش درمیآید ممکن است مخاطب آن را ببیند یا نبیند اما در تئاتر همنفسی تماشاگر و بازیگر تأثیر مستقیم بر صحنه میگذارد. رسانههای اجتماعی هم همینگونهاند و بهسرعت برق و باد بر یکدیگر تأثیر میگذارند. رادیو، تلویزیون و مطبوعات، صرفا پیام را منتقل میکنند، اما مخاطب هیچ مشارکتی بر آن پیام و اصلاحش ندارد. بخشی از محدودیتهایی که علیه این رسانهها اعمال میشود به دلیل درک نکردن درست و واقعی این رسانههاست.
در ادامه، حسین انتظامی با اشاره به اینکه یکی از تفاوتهای رسانههای جمعی با رسانههای اجتماعی دروازهبانی است، توضیح داد: در رسانههای جمعی سلسله مراتبی وجود دارد که در آن دقت، راستیآزمایی، اخلاق و اصول حرفهای را اعمال میکنند. در رسانههای اجتماعی بهدلیل اینکه هر فردی هم تولیدکننده است هم مصرفکننده، اسیر موج و یک فضای خاص میشود. فیکنیوزها هم اینگونه بهوجود میآیند. ما در رسانههای رسمی و جمعی کمتر با فیکنیوز مواجهایم مگر اینکه آن رسانه در مسیر تولید بیتوجه یا غرضهایی داشته باشد و این اتفاق بهدلیل نداشتن سلسله مراتب در ذاتش است.
اکبر نبوی: شاهد بدترین نوع شرایط همزیستی بین رسانههای جمعی با سینما هستیم
اکبر نبوی نیز در جمعبندی صحبتهای خود عنوان کرد: رسانههای جمعی این کشور در طی چهلویک دوره از جشنواره فیلم فجر، دادوستدی معقول، هدفمند و پیشبرنده با جشنواره فیلم فجر داشتند. اما از یک مقطعی به بعد اختلال در این دادوستد و هدفمندی در ارتقای فرهنگ عمومی جامعه ایجاد شد. فاصله میان رسانههای جمعی با سینمای ایران بهشدت افزایش پیدا کرد. امروز شاید شاهد بدترین نوع شرایط همزیستی بین رسانههای جمعی با سینما هستیم.
این منتقد سینما در بخش دیگر این برنامه دربارۀ ایجاد محدودیت برای رسانهها گفت: من قائل به تفکیک هستم. گاهی در شرایطی بهدلیل بدفهمی برخی از کنشهای رسانهای رسانهها قربانی میشوند. گاهی اوقات هم نه. نمیگویم بیتوجهی، گاهی اوقات کمتوجهی به منافع ملی، منافع ملی را قربانی میکند. من از پائیز سال 1365 فقط در مطبوعات فعالیت کردهام. بهعنوان یک رسانهای میگویم که گاهی اوقات ما رسانهایها منافع ملی را رعایت نمیکنیم.
شناسه خبر 66005