سپهرغرب، گروه خبر - طاهره ترابی‌مهوش: با توجه به گسترش روزافزون تعداد دست‌فروشان در همدان، مدیریت و ساماندهی آن‌ها نیازمند نگاهی واقع‌گرایانه است و نمی‌توان طی یک ماه فعالیت آن‌ها را مدیریت کرد.

استاندار همدان چند روز پیش در شورای گفت‎وگوی دولت و بخش خصوصی استان با تأکید بر اینکه می‌بایست دست‌فروشان منتهی به میدان مرکزی شهر طی یک ماه آینده تعیین تکلیف شوند، گفته بود: این طرح باید به‌صورت دقیق و کارشناسی و با لحاظ کردن منافع کسبه مورد توجه قرار گیرد تا نارضایتی ایجاد نشود. پس با توجه به اهمیت موضوع برای تبیین مشکل فعالیت دست‌فروشان بر آن شدیم تا با احمد گازرانی، رئیس اتحادیه کیف، کفش و چرم همدان به‌عنوان یکی از درگیرترین صنوف در پیاده‌راه بوعلی با مسئله دست‌فروشی، سید مسعود عسگریان، رئیس کمیسیون بازرسی و امور حقوقی شورای اسلامی شهر همدان به‌عنوان سیاست‌گذار حوزه مدیریت شهری و همچنین حسین افشاری به‌عنوان مدیریت ارشد شهرستان و درواقع تصمیم‌گیرنده نهایی در این خصوص گفت‎وگویی را ترتیب دهیم که در ادامه می‌خوانید:

رئیس اتحادیه کیف، کفش و چرم همدان با بیان اینکه قبل از آغاز طرح پیاده‌راه سازی خیابان بوعلی برای همراه کردن صنوف، جلسات بسیاری برگزار کردیم چراکه این عزیزان با اجرای این پروژه مخالف بودند، گفت: در این جلسه وعده‌هایی داده شد مبنی بر اینکه در صورت پیاده‌راه شدن این خیابان، کسبه شاهد رونق کسب‌وکار در پی حضور گردشگران خواهند بود درحالی‌که درواقع اجرای پیاده‌راه رهاوردی جز تسطیح زمین برای حضور دست‌فروشان نداشته‎است.

     دست‌فروشان محیط را قرق کرده و اجاره می‌دهند

احمد گازرانی با تأکید بر اینکه در حال حاضر هرکدام از دست‌فروشان بیش از 70 متر فضا را در پیاده‌راه قرق کرده و حتی اقدام به فروش و اجاره این فضا به دیگر همکاران خود می‌کنند، عنوان کرد: درگیری و فحاشی در پی حضور دست‌فروشان، مردم را از پیاده‌راه بوعلی فراری داده‎است.

وی با اشاره به اینکه تنها افرادی که نیاز به دریافت خدمات پزشکی دارند این روزها از پیاده‌راه بوعلی تردد می‌کنند و حضور دست‌فروشان لطمه بزرگی به لحاظ اجتماعی و اقتصادی به کسبه پیاده‌راه وارد کرده‎است، ادامه داد: اگر این شرایط همچنان پابرجا باشد دیگر اثری از فعالیت کسبه پیاده‌راه بوعلی باقی نخواهد ماند زیرا در روزهای پایانی سال شاهد آن هستیم که بیش از سه هزار دست‌فروش در این معبر اقدام به بساط گستری کرده و کسبه را در تنگنا قرار می‌دهند و جالب‌تر اینکه کسی هم نمی‌تواند به آن‌ها کوچک‌ترین اعتراضی بکند.

رئیس اتحادیه کیف، کفش و چرم همدان با تأکید بر اینکه اگر فضای دست‌فروشی در پیاده‌راه‌ها مدیریت نشود به‌واقع کاسبی در پیاده‌راه تعطیل خواهد شد، تصریح کرد: در حال حاضر اغلب طبقات بالای مراکز خرید تعطیل و به انباری دست‌فروشان بدل شده‌است.

گازرانی با بیان اینکه در پیاده‌راه بوعلی حدود پنج هزار واحد صنفی مستقر است، اذعان کرد: تأسف‌بارتر اینکه اغلب دست‌فروشان، همدانی نبوده و از دیگر روستاها و شهرهای غربی همچون کرمانشاه و لرستان و حتی از کشور عراق به همدان آمده‌اند.

وی با اشاره به اینکه دست‌فروشان باید از حلقه مرکزی شهر که به بازار مرتبط است خارج شوند، یادآوری کرد: ای‌کاش دستگاه‌های متولی مدیریت دست‌فروشان از شهری همچون مشهد الگوبرداری کنند، زیرا در این شهر دست‌فروشان در حلقه سوم و چهارم شهر ساماندهی شده و همچنان مشتریان خود را دارند.

رئیس اتحادیه کیف، کفش و چرم همدان با بیان اینکه باید دست‌فروشان را از فضای کسب‌وکار کسبه در مرکز شهر (پیاده‌راه‌ها) دور کرد، افزود: ازآنجایی‌که کسبه برای فعالیتشان هزینه‎هایی همچون مالیات، عوارض و غیره پرداخت می‌کنند و به‌واقع از این طریق کمک‌حال مدیریت شهری هستند پس انتظار می‌رود برای فعالیت صنوف حرمت قائل شده و از آن‌ها حمایت شود.

     تأکید کردیم دست‌فروشان در بازارچه‌ها ساماندهی شوند

رئیس کمیسیون بازرسی و امور حقوقی شورای اسلامی شهر همدان نیز در ادامه با اشاره به اینکه این نهاد به‌عنوان سیاست‌گذار به شهرداری اعلام کرده‌ تا برای ساماندهی دست‌فروشان مناطقی را در قالب روزبازار‌ها در نظر بگیرد، عنوان کرد: بر این اساس شهرداری در تلاش است که دست‌فروشان را در بازارچه‌ها و مراکزی که اجازه بساط گستری دارند، ساماندهی کند.

سید مسعود عسگریان اضافه کرد: اما در حال حاضر معابر این‌چنینی (پیاده‌راه‌ها) بازار بی‌دردسری برای دست‌فروشان غیربومی که اغلب از روستاها و شهرهای هم‌جوار می‌آیند، محسوب می‎شوند.

وی با بیان اینکه تأکید ما به شهرداری این است از ورود افراد غیربومی به فضای بساط‎گستری جلوگیری کند، گفت: دست‌فروشان همدانی نیز باید در مراکز مجاز و نیز بازارچه‌ها اقدام به بساط‎گستری کنند.

رئیس کمیسیون بازرسی و امور حقوقی شورای اسلامی شهر همدان در ادامه از ساماندهی بساط‎گستران محوطه گنجنامه خبر داد و خاطرنشان کرد: حتی برای تسهیل در فعالیت قشر دست‌فروشان، اختصاص فضایی در بازار و همچنین در سطح شهر مورد تأیید قرار گرفت.

عسگریان در پاسخ به این سؤال که شما معتقد هستید که برخی از این دست‌فروشان در محل‌هایی که شهرداری مجوز حضور صادر کرده ساماندهی می‌شوند حال‌آنکه یکی از این مراکز، پیاده‌راه بوعلی بوده که مشکلاتی فراوانی را هم برای شهروندان و هم برای کسبه ایجادکرده، زیرا فعالیت دست‌فروشان در این منطقه به‌صورت خودمختار بوده و حتی گاهی مشاهده می‌شود که برای رفاه حال خود مبلمان شهری همچون گلدان‌های بزرگ گل نیز توسط آن‎ها جابه‌جا می‌شود پاسخ شما به این مشکلات چیست، اظهار کرد: به شهرداری تأکید کرده‌ایم که باید برای دست‌فروشان این منطقه راهکار عملی ارائه کند چراکه در تعریف این پیاده‎راه چیزی به‌عنوان حضور دست‌فروش به‌صورت مستمر و دائم وجود ندارد.

وی تصریح کرد: شهرداری باید با جلوگیری از ورود دست‌فروشان غیربومی، از ایجاد بازار رایگان برای این قبیل افراد جلوگیری کند.

     حل مشکل باید ریشه‌ای و کارشناسی‎شده باشد

فرماندار همدان نیز ازآنجایی‌که طبق تأکید استاندار، به‌عنوان مدیر ارشد شهرستان می‌بایست این ساماندهی را با محوریت خود انجام دهد با اشاره به اینکه در شورای گفت‌وگو مقر شد طی یک ماه آینده با حضور اتاق اصناف، شهرداری، شورای شهر و سایر دستگاه‌های متولی ازجمله میراث فرهنگی و همچنین سازمان صنعت، معدن و تجارت طرحی کارشناسی‎شده در خصوص ساماندهی دست‌فروشان تهیه و ارائه کنیم، گفت: چراکه در اجرای طرح فعلی که در دست اجرا است همچنان نارضایتی‎هایی وجود دارد.

حسین افشاری با تأکید بر اینکه به دنبال آن هستیم تا مدیریت این فضا به‌صورت دقیق‌تر انجام شود، خاطرنشان کرد: البته در حال حاضر مشکل حادی وجود ندارد و اغلب این پیش‌بینی‌ها برای جلوگیری از ایجاد چالش‌هایی است که بیشتر با نزدیک‌ شدن به ایامی همچون عید نوروز پیش می‎آید.

وی با بیان اینکه نباید به فعالیت دست‌فروشان به‌عنوان مشاغل قانونی رسمیت بخشید، اظهار کرد: البته حضور و فعالیت این قشر واقعیتی است که قابل‌انکار نیست.

فرماندار همدان با تأکید بر اینکه با توجه به اعتراض و ابراز گلایه‌مندی از حضور دست‌فروشان ذکر این نکته نیز ضروری است که در بین اهالی و کسبه پیاده‌راه‌های همدان، وحدت نظری مبنی بر خروج و یا حضور دست‌فروشان وجود ندارد به‌نحوی‌که برخی‌ فست‌فودی‌ها و لوازم‌خانگی فروشی‌های پیاده‎راه اکباتان موافق حضورشان هستند اما برخی دیگر حضورشان را بنا به کاربری واحد (لباس‌فروشی) صنفی‌شان مخل قلمداد می‌کنند، ابراز کرد: به دنبال آن هستیم تا از طریق اتحادیه‌ها وارد جزئیات این بحث شویم.

افشاری با بیان اینکه باید از طریق ارائه راه حل کارشناسی در خصوص این معضل توسط صنوف، آمارگیری مناسبی ارائه شود، افزود: در حال حاضر در پیاده‌راه اکباتان برخی از کسبه خواهان حضور دوباره تاکسی‌ها و اتوبوس‌ها هستند حال‌آنکه این امر با خط‌مشی پیاده‌راه همخوانی ندارد زیرا با تلاش و زحمت فراوان ایستگاه‌هایی همچون یکن‎آباد، گراچاقا و امامزاده محسن به پایانه منتقل‌شده‌اند پس ارائه این‌گونه نظرات، کارشناسی شده نیست.

وی با اشاره به پیاده‌راه‌های همدان یک مجموعه هستند و نمی‌توان برای مدیریت آن‌ها به دو صورت تصمیم‎گیری شود، خاطرنشان کرد: اینکه عده‎ای معتقد به انتقال دست‌فروشان و ساماندهی آن‌ها به حلقه دوم و یا سوم هستند، انتظار دارند آن‎ها را جلوی درب منزل چه کسانی ساماندهی کنیم؟

فرماندار همدان با تأکید بر اینکه باید در مباحث مدیریتی و ارائه نظرات، همه شهر را باهم دید، اذعان کرد: باید راهکاری ارائه شود که رضایتمندی بیشتری را برای شهروندان در پی داشته باشد چراکه ارائه طرح‌ها اجتماعی و اقتصادی، همواره در بهترین حالت نیز مخالفانی را خواهد داشت.

افشاری در پاسخ به این سؤال که آیا دادن مهلت یک ماهه برای تعیین تکلیف دست‌فروشان، بازه زمانی مناسبی است، افزود: نمی‌توان در خصوص کسب‌وکار مردم در درون اتاق‌های سربسته تصمیم‌گیری کرد چراکه اغلب دست‌فروشان اصالتاً همدانی بوده و یا در روستاهای اطراف شهر ساکن هستند و بارها در مراجعه به فرمانداری عنوان کرده‎اند که برای داشتن درآمد حداکثر 20 هزار تومان اقدام به دست‌فروشی می‎کنند چراکه این عزیزان اغلب به دنبال کار کارگری ساختمان بوده و در نبود فضای این‌چنینی به دست‎فروشی ورود کرده‌اند و نیاز ضروری برای تأمین مایحتاجشان دارند، پس نمی‌توان بدون ارائه راهکار کارشناسی، اقدامی عاجل را مدنظر قرار داد.

مع‌الوصف؛ آنچه مسلم است اینکه ساماندهی دست‌فروشان امری اجتناب‌ناپذیر هم به لحاظ اجتماعی و هم به لحاظ اقتصادی است زیرا از یکسو فعالیت این افراد با معیشت مغازه‎داری که سال‌ها هزینه کسب و پیشه پرداخت کرده مرتبط است و از سوی دیگر عدم فعالیتش به لحاظ وضعیت اشتغال در استان با زندگی شخصی و خانوادگی‌اش در ارتباط مستقیم قرار دارد.

از طرفی نمی‌توان انتظار داشت که زیرساختی همچون پیاده‌راه‌ که در بدو امر با اهدافی همچون پیاده‎محوری و گردشگرپذیری کلید خورد این روز‌ها به بازار رایگان و بی‌واسطه دست‌فروشان بدل شود و به‌واقع مفر حرکت را از شهروندان در نیمی از شبانه‌روز بگیرد.

از سوی دیگر از طرف شورا عنوان می‌شود که این افراد می‌بایست در قالب بازارروز فعالیت کنند! آیا به این فکر شده که زیرساخت لازم و نظارت کافی بر عملکرد دست‌فروشان در این‌گونه فضاها که یک ضرورت است و این روزها به‌واقع روزبازار‌ها خود به معضلی اجتماعی، اقتصادی و بهداشتی در نقاط مختلف شهر بلد شده‌اند چگونه انجام خواهد شد؟

با این تفاسیر به نظر می‌رسد خیل عظیم دست‌فروشان را نمی‌توان در قالب یک فرصت یک‎ماهه ساماندهی کرد و این امر نیازمند یک عزم جدی و در عین حال نگاه واقع‌بینانه به امر اشتغال است و بی‌شک کاهش مباحث مربوط به این معضل و همچنین مدیریت آن نیازمند پای‌کار آمدن همه دستگاه‌ها است.