سپهرغرب، گروه کار‌و‌دانش: محققان کشور موفق به بومی‌سازی تولید صدا خفه کن داخلی خطوط تقلیل فشار گاز شدند.

دکتر احمد مولودی عضو هیأت علمی گروه پژوهشی مواد سازمان جهاددانشگاهی خراسان رضوی با طرح «بومی‌سازی تولید صداخفه‌کن داخلی خطوط تقلیل فشار گاز» رتبه سوم طرح‌های توسعه‌ای، سی و چهارمین جشنواره بین‌المللی خوارزمی را کسب کرد.

وی گفت: مسیر و خطوط انتقال گاز از محل استخراج گاز و انتقال آن توسط خطوط لوله و در نهایت تا زمانی که به دست مصرف‌کننده برسد، دارای ایستگاه‌ها و محل‌های اساسی است که گاز با فشار بالا وارد آن‌ها می‌شود و زمانی که به نزدیک شهر می‌رسد باید در ایستگاه‌های سی‌جی‌اس (CGS) و تی‌بی‌اس (TBS) فشار کاهش پیدا کند تا برای مصارف خانگی قابل‌استفاده شود.

محقق برگزیده سی و چهارمین جشنواره بین‌المللی خوارزمی با تاکید بر اینکه ایستگاه تقلیل فشار گاز چه به‌صورت سی‌جی‌اس و یا تی‌بی‌اس از رگلاتورهای کاهنده فشار استفاده می‌کنند، افزود: با توجه به ماهیت کاهش فشار و ایجاد جریان اغتشاشی، خود جریان اغتشاشی باعث می‌شود که نویز ناهنجاری ایجادشده که شدت صدای آن حتی در برخی از مواقع 110 یا 120 دسی‌بل اندازه‌گیری شده است.

مولودی افزود: اگر بخواهیم این مقدار شدت صدا را شبیه‌سازی کنیم چیزی معادل با صدای تیک آف هواپیما می‌شود که وجود این صدا به‌صورت دائمی در ایستگاه گاز باعث آزار و اذیت برای کارکنان شرکت گاز شده و در بسیاری از موارد آنها در پایان مدت خدمت خود با مشکلات کم‌شنوایی، آرتروز و بعضاً بیماری‌های عصبی مواجه می‌شوند.

وی افزود: در بسیاری از موارد نیز با رشد شهرها ایستگاه‌های تقلیل فشار در بین چند خانه مسکونی قرار می‌گیرد و باعث آزار و اذیت برای همسایه‌ها و شکایت از شرکت گاز می‌شود.

محقق جهاددانشگاهی افزود: باتوجه به وجوداین مشکلات حدود 5 سال پیش کارکنان شرکت گاز خراسان رضوی به گروه پژوهشی مواد جهاددانشگاهی خراسان رضوی مراجعه و مشکل را مطرح کردند و خواستند تا مشکل را برطرف کنیم.

وی اظهار کرد: گلوگاه طراحی این فناوری، رسیدن به دانش فنی ساخت قطعه‌ی فوم تخلخل باز نیکلی بود که دارای تکنولوژی بالایی (High Tech) بود که دانش ساخت آن در اختیار سه کشور هست و آن را به کشور ما نمی‌دادند و با توجه به نیازی که وجود داشت، یک طرح پژوهشی در این راستا تعریف و نزدیک به دو سال روی آن کارکردیم تا به تکنولوژی ساخت فوم تخلخل باز نیکلی رسیدیم.

عضو هیئت علمی گروه پژوهشی مواد، جهاددانشگاهی خراسان رضوی ادامه داد: فوم تخلخل باز نیکلی جزو مواد پیشرفته‌ای است که 95 درصد تخلخل دارد و همزمان با داشتن تخلخل، دارای استحکام نسبتاً بالایی نیز بوده که جزو فوم‌های فلزی بسیار پرکاربرد به‌شمار می‌رود.

وی با اشاره به اینکه بعد از دو سال که به تکنولوژی ساخت این فوم رسیدیم خاطرنشان کرد: با هماهنگی شرکت گاز استان خراسان رضوی این فوم را در چند ایستگاه منتخب شرکت نصب کردیم که نتایج اولیه مناسب بود و پس از گذشت یک سال از نصب دوباره اندازه‌گیری صوتی انجام و قطعه از داخل ایستگاه باز شد، مورد بررسی قرار گرفت و مشکلی وجود نداشت و بعد از آن تاییدیه به طرح داده شد.

مولودی بابیان اینکه در ادامه هماهنگی‌های لازم با شرکت ملی گاز انجام شد و در ادامه معرفی محصول صورت گرفت، افزود: مراحل گذراندن استانداردهای مدنظر همه با موفقیت انجام شد و پس از آن شروع خدمات به شرکت‌های گاز استانی آغاز و در حال حاضر 8 استان اصفهان، خراسان رضوی، گیلان، مازندران، قم، آذربایجان شرقی، ایلام و یزد در حال استفاده از این فناوری هستند.

محقق برگزیده جهاددانشگاهی در سی و چهارمین جشنواره بین‌المللی خوارزمی بابیان این‌که دانش صدا خفه کن خطوط تقلیل فشار گاز در کشور بومی‌سازی شده است، ادامه داد: این دانش که مورد نیاز کشور بود تاکنون فروش نسبتاً خوبی داشته است و در مقایسه با نمونه خارجی دارای یک‌دهم قیمت نمونه خارجی است.

عضو هیئت علمی گروه پژوهشی مواد جهاددانشگاهی خراسان رضوی افزود: با توجه به این‌که فوم‌های فلزی به‌ویژه فوم‌های نیکلی جزو قطعاتی هستند که در صنایع نظامی کاربرد دارند، این قطعه تحریمی است و شرکت‌های خارجی در مکاتبات برای خرید جواب ما را نمی‌دادند و برخی هم می‌گفتند قطعه تحریمی است و از فروش آن به جمهوری اسلامی ایران معذور هستیم.

وی بابیان این‌که این طرح تاکنون 2 و نیم میلیارد فروش داشته است، گفت: آخرین دستاورد این طرح تأیید این محصول در فهرست عرضه کنندگان مجاز (list vendor) شرکت گاز بود که با اخذ گواهی این سامانه مجوز لازم برای فروش را به دست آوردیم.

مولودی با تاکید بر این‌که مجری طرح، جهاددانشگاهی است، اظهار کرد: با توجه به برخی از مشکلات برای عرضه‌ی محصول و تجاری‌سازی آن، تصمیم بر این است که یک شرکت دانش‌بنیان در این خصوص تشکیل شود که هسته اصلی آن نیز اخیراً در مرکز رشد سلامت جهاددانشگاهی خراسان رضوی تشکیل‌شده؛ زیرا با توجه به این‌که یک‌نهاد هستیم نمی‌توانیم وارد مناقصات شویم، درنتیجه برای گسترش کار ترجیح بر این است که یک شرکت دانش‌بنیان تشکیل شود که هم بتواند چابک‌تر عمل کند و هم محصولات جدیدتری را در این عرصه داشته باشد.

وی به مشکلات انجام فعالیت‌های پژوهشی نیز اشاره کرد و گفت: برای صنعت محصول نهایی مهم است و برخی از ارگان‌ها بودجه‌هایی را برای پژوهش در نظر می‌گیرند، اما این بودجه‌ها کافی نیست و برای رسیدن به محصول نهایی بودجه بیشتری نیاز است، برخی از ارگان‌ها نیز می‌گویند ما از شما محصول می‌خواهیم و هزینه‌ای برای پژوهش صرف نمی‌کنیم و اگر توانستید محصول را بسازید تضمین خرید به شما می‌دهیم. در کشور ما سازمان‌های دولتی و خصوصی به این سمت رفته‌اند که اول محصول را استفاده می‌کنند و بعد حمایت لازم را انجام می‎‌دهند.

این محقق در پاسخ به این پرسش که آیا این محصول از لحاظ کیفیت می‌تواند با محصولات مشابه خارجی رقابت کند؟ اظهار کرد: یکی از دغدغه‌های شرکت گاز نیز این موضوع بود. برای همین ما نمونه خارجی را تهیه کردیم و در یک شرایط مشابه از هر دو محصول استفاده کردیم که مشاهده شد هیچ تفاوتی باهم در عمل ندارند و در نامه تاییدیه شرکت گاز نیز این موضوع قید شده است که شرایط کاری و کیفیت صدا دقیقاً معادل با نمونه خارجی است.

مولودی در رابطه با معیارهای پذیرش طرح در جشنواره خوارزمی گفت: استراتژیک بودن محصول و درآمدزایی و ایجاد اشتغال از پارامترهای مهم برای شرکت در جشنواره خوارزمی است. در این جشنواره پژوهش‌هایی کاربردی که به محصول رسیده، فروش خوبی دارند و همچنین قطعه استراتژیک باشند در اولویت انتخاب قرار می‌گیرند.

برگزیده سی و چهارمین جشنواره بین‌المللی خوارزمی با تشکر از جهاددانشگاهی سازمان خراسان رضوی گفت: رسیدن به دانش فنی و تکنولوژی که قبل از آن در کشور نبوده کار بسیار سختی است و ریسک خطر بالایی دارد و ممکن است به نتیجه نرسد. اما جهاددانشگاهی این ریسک را پذیرفت و به ما اعتماد کرد و پس از دو سال ما به تکنولوژی آن رسیدیم و در ادامه هم برای فروش و ایجاد زیرساخت‌های لازم برای تولید در کنار ما بود تا به این موفقیت برسیم و محصول را در کل کشور عرضه کنیم.