در خبرهایی که جسته و گریخته در روزهای اخیر در فضای مجازی و واقعی منتشر شده است، این نکته جلب توجه می‌کند که گویا قرار است با تصویب شورای اسلامی شهر همدان، دفتر منطقه‌ای یونسکو در همدان گشایش یابد.

انتشار این خبر که تاکنون قطعیت آن نیز مشخص نشده، اظهار نظر‌های موافق و مخالف را برانگیخته است.

بدیهی است هر اقدامی از این نوع که منافع و مضرات احتمالی آن به قاطبه مردم کشور و در این موضوع خاص به منافع و فرهنگ مردم استان همدان مربوط می‌شود، اقناع مردم ازلحاظ ضرورت‌ کار و غیره توسط مجریان این برنامه لازم است.

جمهوری اسلامی ایران عضو سازمان ملل متحد است و به تبع این عضویت، اصل همکاری با نهاد‌های زیرمجموعه سازمان ملل مثل یونسکو، فائو و غیره فی‌نفسه اشکالی ندارد.

اما این نکته را نباید از یاد برد که پیوستن به سازمان‌های بین‌المللی به‌صورت کامل یا با حق تحفظ، حق کشور میزبان است و براساس حقوق بین‌الملل هیچ کشوری برای پیوستن به سازمان‌های بین‌المللی اجباری ندارد.

بنابراین نکته‌ای که باقی می‌ماند و نباید از ‌کنار آن به‌سادگی و بدون پاسخی قانع‌کننده عبور کرد، همانا عایدی است که از اجرای منویات سازمان مربوطه ممکن است در کشور میزبان حاصل شود.

کنوانسیون وین در مورد حقوق معاهدات به اصل تساوی حقوق ملت‌ها و حق آن‌ها در تعیین سرنوشت خود، اصل تساوی حاکمیت کشورها و استقلال آن‌ها، اصل عدم مداخله در امور داخلی کشورها، اصل ممنوعیت تهدید به اعمال زور یا اعمال زور و اصل احترام و رعایت جهانی حقوق بشر و آزادی‌های اساسی همه افراد اذعان دارد.

همچنین اصل پذیرش تعهد کمتر توسط کشورها مورد تأکید حقوق بین‌الملل است.

ازاین‌رو همه کشور‌ها براساس محاسبات عقلائی و سنجش مضرات و منافع پیوستن به سازمان‌های بین‌المللی (در کل) و اجرای خواسته‌ها و برنامه آن سازمان (به‌طور خاص) به همکاری یا عدم همکاری اقدام می‌کنند.

بنابراین در مورد گشایش دفتر یونسکو در همدان مجریان امر ازجمله شورای شهر و استانداری باید به پرسش‌های جدی در این مورد برای اقناع افکار عمومی و دلسوزان کشور و نظام قبل از هر اقدامی مبادرت کنند.

یونسکو به‌عنوان یکی از سازمان‌های وابسته به سازمان ملل متحد است که اهداف کوتاه‌مدت و بلندمدتی را دنبال می‌کند.

این اهداف ممکن است الزاماً اهداف اعلام‌شده سازمان‌ مذکور در مورد حمایت از صنعت گردشگری کشور یا شهر میزبان، برای بیشینه کردن منافع کشور میزبان نباشد.

فراموش نشده است که سند 2030 که قرار بود محتوای آموزشی نهاد آموزش‌وپرورش‌ را مدیریت کند، از برنامه‌های بلندمدت این سازمان بود که با رهنمود‌های رهبر انقلاب ظاهراً کنار گذاشته شد.

با توجه به نکات پیش گفته، به‌طور خاص در این زمینه سؤالات ذیل مطرح است.

آیا مجریان محترم این برنامه مضرات و محاسن گشایش دفتر یونسکو در همدان را سنجیده‌اند؟

اگر پاسخ مثبت است، این معایب و منافع چیست؟

اگر سؤالات را ریزتر مطرح کنیم باید گفته شود که:

- به‌طور خاص دفتر یونسکو در همدان قرار است چه خدمتی به فرهنگ و صنعت گردشگری همدان ارائه دهد؟

- چه نقصی در فرهنگ عمومی، گردشگری و سیاسی شهر و استان همدان وجود دارد که دفتر یونسکو می‌تواند این نقایص را مرتفع کند؟ (منظور این نیست که نقصی وجود ندارد)

- آیا سنجشی علمی در این زمینه صورت پذیرفته است؟

- از آنجایی که در سال‌های گذشته و به دفعات رهبر انقلاب بر لزوم تهیه پیوست فرهنگی برای همه برنامه‌ها و پروژه‌ها تأکید کرده‌اند، آیا برای اجرای این امر پیوست فرهنگی وجود دارد؟

- آیا وجود دفتر یونسکو در همدان قرار است هزینه‌ای مادی بر بیت‌المال و مالیات‌دهندگان استان تحمیل کند؟ اگر پاسخ مثبت است، دستاورد آن ‌چیست؟

- اصولاً هزینه مالی آن در استان چگونه تأمین می‌شود؟

- اگر هزینه دفتر از اعتبارات خود سازمان است، در مقابل آن‌ چه انتظاری وجود دارد و قرار است دستاورد این سازمان برای خود، چه باشد؟

این سؤالات و ده‌ها پرسش دیگر که در این یادداشت نمی‌گنجد، پرسش‌های مهمی است که لازم بوده مجریان محترم ازجمله استاندار و اعضای شورای اسلامی شهر برای آن‌ها پاسخ داشته باشند و با توجه بحث عقلانی و روز جامعه مبنی بر لزوم شفافیت، به اطلاع همگان برسانند.