سپهرغرب، گروه جوانی: یک پژوهشگر اجتماعی نسبت به رشد روز‌افزون جوانان بی هدف در جامعه هشدار داد و گفت: این بی‌هدفی منجر به ولخرجی در جوانان شده و باید از طریق آموزش و پرورش و خانواده‌ها مانع گسترش این تفکر شویم.

مهرداد فلاطونی در رابطه با معضل ولخرجی در میان اغلب جوانان اظهار کرد: ولخرجی مربوط به تفاوت در نگرش افراد نسبت به اولویت‌های زندگی است.

وی برخی از معایب ولخرجی را پایین آمدن عزت نفس و اعتماد به‌نفس، خود کم‌بینی، احساس شکست و بروز مشکلات در زندگی مشترک برشمرد و گفت: بی‌هدفی و بالا بودن میزان خواسته‌ها از توان مالی، شخص را دچار بی‌پولی، قرض و بدهی می‌کند و باعث می‌شود وجهه خود را نزد دیگران از دست بدهد.

این محقق و پژوهشگر اجتماعی عوامل مؤثر بر تعیین نگرش‌ها را طبقه اجتماعی، فرهنگ، خانواده، آموزش و پرورش و گروه همسالان عنوان کرد و گفت: طبق تحقیقات جهانی سه عامل آخر، بیشترین تأثیر را دارند.

فلاطونی افزود: زمانی که فرزندان در دوران بلوغ دچار بحران هویت می‌شوند؛ برای کسب استقلال و اثبات هویت خود به خانواده و گروه همسالان، به سمت ولخرجی روی می‌آورند، زیرا پول خرج کردن به آن‌ها حس قدرت و توانایی می‌دهد.

وی درباره نقش خانواده در تربیت فرزندان ولخرج گفت: بسیاری از رفتارها در کودکی شکل می‌گیرد و بیشتر غیر اکتسابی(تقلیدی) هستند. از جمله این موارد می‌توان به نحوه پول خرج کردن اشاره کرد.

این روان شناس اجتماعی برای رفع این معضل دو راهکار پیشنهاد داد و گفت: بهترین راه شخصیت دادن به فرزندان، بالا بردن حس اعتماد به نفس و نزدیکی بیشتر والدین با فرزندان، اتاق فکر است. بدین‌معنا که همه اعضای خانواده حداقل هفته‌ای یک‌بار درباره نیازها و مسائل زندگی با یکدیگر صحبت کنند. دومین راه ایجاد جذابیت‌های مالی برای فرزندان است. به عنوان مثال می‌توان به فرزندان گفت: «اگر می‌خواهی فلان چیز را بخری، مبلغی را خودت پس‌انداز کن و ما هم کمک می‌کنیم».

فلاطونی با اشاره به نقش آموزش و پرورش در تربیت نسل آینده گفت: نقش آموزش در تمامی موارد از جمله فراگیری هنر و مهارت‌ها پر رنگ است. حتی در مسائل روزمره‌ای مانند خانه‌داری، آشپزی، فرزند‌پروری و همسرداری که اغلب مردم صرفاً با تجربه خود به آن‌ها می‌پردازند؛ نیاز به آموزش دارند.

وی در مورد آخرین عامل، یعنی گروه همسالان گفت: هویت فردی تحت تأثیر هویت اجتماعی است و جوانان به اصطلاح برای «کم نیاوردن» جلوی همسالان، چشم و هم‌چشمی یا به‌دلیل خود کم‌بینی و اعتماد به‌نفس پایین به سمت ولخرجی می‌روند تا خلأهای خود را پر کنند. والدین این دسته از جوانان، آنان را ولخرج می‌نامند، در حالی‌که دوستان، آنان را دست و دلباز و مهربان خطاب می‌کنند.

این روان‌شناس اجتماعی درباره علت درگیر شدن ذهن جوانان با مسئله مد، گفت: دنبال مد روز بودن به این دلیل است که جوانان برای آینده خود هدف‌گذاری کوتاه مدت، میان‌مدت و بلند مدت ندارند. زیرا اولین اقدامی که در یک هدف‌گذاری مانند خریدن ماشین انجام می‌شود، برآورد مالی است.

فلاطونی ادامه داد: در حال حاضر ما الگوهای هنری، ورزشی و علمی خوبی در کشور داریم و می‌توان آن‌ها را به جای الگو‌های خارجی به جوانان معرفی کرد.

وی افزود: تفاوت خرج کردن بین دختران و پسران به دلیل تفاوت در نگرش‌های این دو جنسیت است. زیرا برخی چیزها برای زنان و برخی برای مردان اهمیت دارد. شاید جالب باشد بدانید طبق تحقیقاتی که در آمریکا انجام شده مردان بیش از اینکه برای خودشان خرج کنند، برای ماشین‌شان خرج می‌کنند.

این روان‌شناس اجتماعی افزود: شادی حاصل از پول خرج کردن، شهر بازی، بازی‌های کامپیوتری، جزء خوشی‌های ناپایدار و موقتی است. برای جلوگیری از بروز این اتفاق، ابتدا باید دید چه تفریحاتی حس شادی پایدار را در ما ایجاد می‌کند که این حس در هر فرد متفاوت است.

فلاطونی در پایان درباره نقش کلیدی مدارس گفت: فرزندان قبل از ورود به جامعه، 12 سال در مدرسه حضور دارند. پس بهتر است مدارس مهارت‌های مدیریت پول را با شبیه‌سازی، تکرار مکررات و به صورت جزوات فوق برنامه ارائه دهند، به شرط آن که جذاب، اختیاری و غیر رسمی باشد.