سپهرغرب، گروه خانواده: یک روانشناس با بیان اینکه ممانعت بیش‌ازحد والدین از اعمال‌نظر نوجوانان در انجام امور و کسب تجربه ولو در انجام امور اشتباه منجر به ایجاد آسیب‌هایی برای نوجوان می‌شود، گفت: فرزندپروری با نگرانی و مشارکت بیش‌ازاندازه در امور فرزند می‌تواند به افسردگی، اضطراب و حتی سوءمصرف مواد مخدر در نوجوان ختم شود. چنین روابطی میان والدین و فرزند، منجر به پرورش نوجوان فاقد انعطاف‌پذیری در مواجهه با فراز و نشیب‌های زندگی و در نهایت شخصیت کمال‌گرای هراسان از خطر کردن شود.

شبنم طلوعی اظهار کرد: تجربه شکست در دوران نوجوانی به‌نوعی درست و به‌نوعی غلط است؛ قرار نیست ما هر چیزی را در دنیای واقعی و در عمل تجربه کنیم. می‌توان با به‌کارگیری شیوه‌هایی مسیر تصمیمات خود در واقعیت را درون ذهن به چالش کشید. این‌گونه با برآورد نقاط قوت و ضعف می‌توان نتیجه حاصل را انجام داد.

وی ادامه داد: نوجوان حرف‌شنو از والدین که بی‌هیچ چون‌وچرایی سخن والدین را می‌پذیرد و در پی اظهارنظر خود نیست؛ ملاک درستی در تربیت فرزند نیست و والدین نباید از این مسئله خوشحال باشند چراکه نوجوان حرف‌شنو در جامعه نیز توان مخالفت و نه گفتن در قبال درخواست دیگران را نخواهد داشت.

وی افزود: ترک کودکی و ورود به نوجوانی کشمکشی میان وابستگی و استقلال ایجاد می‌کند. نوجوان می‌خواهد در محیط خانواده استقلال بیشتری داشته باشد و خودش برای خودش تصمیم بگیرد و زیر سلطه دیگران نباشد. این خواسته در نوجوان و عدم پذیرش این واقعیت از سوی والدین منجر به ایجاد دوگانگی در نوجوان می‌شود.

این روانشناس با تأکید بر اینکه انتظارات والدین از نوجوان باید متناسب با توانایی‌های او باشد، ادامه داد: نوجوانان از نقد شدن خوششان نمی‌آید ازاین‌رو بهترین راهکار برای نقد نوجوان این است که ابتدا والدین مهارت نقد کردن را بیاموزند و درعین‌حال به نوجوان نیز اجازه دهند که او نیز والدین را نقد کند.

به گفته طلوعی، داشتن توقعات بیش‌ازاندازه والدین از نوجوان به دلیل عدم آمادگی او برای انجام امور، استرس شدیدی در نوجوان ایجاد می‌کند. از سوی دیگر خانواده نباید به چشم یک بچه و کودک به نوجوان نگاه کند بلکه باید شرایط مسئولیت‌پذیری و استقلال بیشتر را برای نوجوان مهیا کند.

وی با بیان اینکه مسلماً اختلاف‌نظر میان والدین و نوجوانان در هر خانواده‌ای به چشم می‌خورد اما شیوه درست مدیریت این رابطه بسیار حائز اهمیت است، این را هم گفت که هیجان و انرژی در نوجوان به‌طور انفجاری در حال افزایش است و باید این هیجان در کانال درستی هدایت شود و مهم‌ترین مسئله پاسخگویی به این هیجان است. خانواده باید متناسب با هیجان و نیاز نوجوان فعالیت‌هایی را برای او در نظر بگیرد. والدین باید هنگام ارتباط و تعامل با نوجوان مقایسه او با دیگران را کنار بگذارند چراکه این قیاس‌ها احساس خشم و حسادت فرزند را فعال می‌کنند.

وی در گفتگو با ایسنا گفت: در دوران نوجوانی مخالفت نوجوان با والدین نوعی ابراز وجود و نشان دادن حضور او به والدین است. این ابراز وجود طبیعی است اما نوع حل این مسئله در خانواده مهم است. رابطه نوجوان و خانواده باید رابطه‌ای دوطرفه و رابطه‌ای بدون برتری باشد. حتی توصیه می‌شود والدین به‌صورت ماهانه با نوجوان خود در راستای امور مختلف مذاکراتی داشته باشند.

این روانشناس همچنین با اشاره به اینکه برخی نوجوانان به علت نداشتن مهارت کافی در بیان درخواست و نظر خود هنگام صحبت با والدین نمی‌توانند حرف‌های خود را از کانال منطقی بیان کنند و احساساتی می‌شوند، تصریح کرد: آموزش مهارت‌هایی نظیر مدیریت خشم، اعتمادبه‌نفس و عزت‌نفس در شکل‌گیری رابطه درست و بیان منطقی سخنان نوجوانان مؤثر است.

طلوعی در پایان افزود: عمدتاً انسان تمایل دارد که با تجربه مستقیم کارها به نتیجه‌گیری برسد و بعضاً حتی یک اشتباه را چندین بار انجام دهد. بهتر است در این مواقع اعضای خانواده بدون ایجاد حس برتری نسبت به نوجوان با او گفت‌وگویی داشته باشند. یادگیری فنون و مهارت فرزند پروری از جمعه راهکارهایی است که به والدین کمک می‌کند تا مسیر پرچالش نوجوانی فرزندشان با آرامش به سکوی امن برسد.