هپکو نماد دیرینه تولید ایران، در اوج پیشرفت و بالندگی در اواسط دهه هشتاد با اجرای ناصحیح فرآیند خصوصی سازی دست به گریبان مشکلات مختلفی شد تا آنجا که کارگران این واحد تولیدی و صنعتی بارها و بارها خواستار پیگیری مطالبات خود و بازگشت رونق تولید به این کارخانه شدند.

آنچنان که مدیر عامل شرکت هپکو گفته است اکنون، این ابرکارخانه صنعتی خاورمیانه با حدود 30 درصد ظرفیت و حدود یک‌هزار کارگر مشغول به تولید شده و قادر است سالانه حدود 2 هزار و 500 دستگاه انواع بیل مکانیکی، غلتک، گریدر، لودر و دامپتراک و بکهو لودر را تولید و روانه بازارهای داخلی و خارجی کند.

چراغ‌های خطوط تولید هپکو این روزها با پنج خط تولید و یک‌هزار نیروی کار روشن است و ساخت بیل مکانیکی و ترانسپورتر و دامپتراک در آن جریان دارد.

خیز همت مسئولان و نورسته‌های تولید در هپکو

به سراغ قائم مقام مدیرعامل شرکت هپکو رفتیم و وی در تشریح برنامه‌های جدید این واحد صنعتی توضیح داد: تصمیم‌سازان کشور جهت‌گیری استفاده از توان داخل برای تامین نیازهای معادن را برجسته کردند و شرکت هپکو نیز در همین راستا یک‌سال اخیر تلاش کرد خود را با سیاستهای اقتصادی کشور همسو کند و در بخش معدن با ماشین آلات جدیدی که می‌تواندخدمات مناسب ارائه دهد، 16 محصول را برای بخش معدن ارائه کرده که با استقبال متقاضیان همراه شده است.

« علیرضا میقانی» تاکید کرد: مسئولان هپکو قرارداد ساخت 110 دستگاه انواع ماشین‌آلات معدنی را منعقد کردند که ارزش قرارداد ساخت این دستگاه‌ها بالغ بر یک هزار و 200 میلیارد تومان بوده و عمده آن در بخش معدن است.

وی افزود: تلاش می‌شود با ارایه محصولات معدنی شامل دامپتراک‌ها و بیل‌های سنگین در شرکت مادر تخصصی هپکو، از خروج ارز برای تامین نیازهای حوزه معدن جلوگیری شود و ضمن پویایی اقتصادی این ابرصنعت، زنجیره زیردستی آن نیز از کارسازی ایجاد شده نفع ببرند و اشتغال و تولید ثروت تداوم یابد.

قائم مقام مدیر عامل شرکت هپکو اظهار داشت: ساخت دامپتراک‌ها را به شرکت‌های مختلف و در بخش معادن، در 6 مدل دامپتراک‌های 40، 70 و 100 تن و همچنین دامپتراک‌های 45، 60 و 65 تحویل سفارش شده و امید می‌رود که تا پایان سال حداقل میزان فروشی که تاکنون انجام شده را تا 40 درصد افزایش دهیم.

میقانی در خصوص ظرفیت تولید ماشین‌آلات در شرکت هپکو عنوان کرد: ظرفیت تولید در شرکت هپکو سالانه سه هزار دستگاه انواع ماشین‌آلات سنگین است اما بسته به میزان بومی‌سازی این عدد قابلیت افزایش و یا کاهش را دارد و می‌توان گفت در حال حاضر به راحتی ظرفیت تولید حدود 100 دستگاه دامپتراک در سال برای بخش معادن در هپکو وجود دارد.

وی ادامه داد: تولید دامپتراک در هپکو حدود 200 میلیون دلار صرفه‌جویی ارزی برای کشور دارد و با برنامه‌ تدوین شده امید است در اسرع وقت به گام سوم با 50 تا 60 درصد بومی‌سازی دست یابیم که سهم قابل توجهی را در جلوگیری از خروج ارز دارد.

قائم مقام مدیر عامل هپکو در خصوص مشکلات کنونی این شرکت گفت: مشکل کنونی این واحد تولیدی همانند سایر صنایع مربوط به چالش‌های سیستم بانکی و کمبود سرمایه در گردش برای تولید است و همچنین در حوزه نقل و انتقال مباحث مالی واردات به واسطه وجود تحریم‌های ظالمانه مشکلاتی وجود دارد که خوشبختانه روز به روز از این مسایل کاسته می‌شود.

میقانی تصریح کرد: هپکو و کارکنان آن درخواست و تلاششان این است که چراغ تولید این ابرصنعت روشن نگه داشته شود و با تعامل، همکاری و مساعدت مسئولان این مهم اکنون محقق است و اجازه داده نشد که شرایط مدیریتی نامناسب در سال‌های اخیر برای این شرکت تداوم یابد و اکنون همه کارکنان در سنگر تولید تنها به پویایی واحد صنعتی خود می‌اندیشند.

وی بیان کرد: برای ورود به بازار خارجی نیاز است زیرساخت‌های مورد نیاز در این راستا تامین شود چرا که لازمه این بخش بدون تامین خدمات پس از فروش و اتصال به سیستم بانکی امکان صادرات هموار نیست و باید در گام نخست نیازهای بازار داخلی در اولویت قرار گیرد.

قائم مقام مدیر عامل شرکت هپکو یادآور شد: محصولات این شرکت در گذشته صادر شده و مشکلی برای صادرات وجود ندارد اما رونق این حوزه نیازمند تامین زیرساخت است که اکنون به طور کامل مهیا نیست.

میقانی، در خصوص بهره‌گیری از ظرفیت نمایشگاه بین‌المللی سنگ نیم ور محلات برای فروش و تامین ماشین‌آلات معدنی ساخت هپکو، گفت: انتظار می‌رفت که با حضور هپکو در این رخداد مهم معدنی و اعلام آمادگی لازم در تامین نیاز معدنکاران به ماشین‌آلات تخصصی، تعامل و همکاری بیشتری رخ می‌داد چرا که تلاش بر این است که به بخش ماشین آلات معدنی کشور کمک شود و باید این مهم مدنظر ویژه قرار گیرد که وجود این شرکت به لطف پرسنلی است که در این راستا هزینه دادند و پرسنل خواستند که هپکو زنده بماند.

قائم مقام مدیر عامل شرکت هپکو با اشاره به اینکه تامین نیاز بازار داخلی کشور محوریت هدفگذاری این واحد تولیدی است، گفت: باید جلوی واردات ماشین‌آلات دست دوم معدنی به کشور گرفته شود و محصولات تولیدی نو و با کیفیت این شرکت جایگزین ماشین‌آلات فرسوده کنونی معادن شود.

میقانی افزود: در یک سال اخیر فروش شرکت هپکو در بخش محصولات معدنی بیش از یک‌هزار و 200 میلیارد تومان برآورد شده است.

وی تاکید کرد: ورود به بخش معادن شهرستان محلات و تامین نیاز تجهیزات تخصصی معادن از جمله برنامه‌های هپکو است اما، به‌موازات آن تامین نیاز تجهیزات معادن استان‌های کرمان نیز دنبال می‌شود و حضور هپکو در نمایشگاه بین‌المللی سنگ نیم‌ور محلات به‌منظور یادآوری این موضوع بود که چراغ هپکو روشن شده و برای تامین نیاز معدنکاران آغوش گشاده است.

میقانی تاکید کرد: غیر از گریدر که محصول قدیمی تولید هپکو است و و تولید این محصول در قالب قراردادی با اداره راه و شهرسازی جریان دارد، بقیه قراردادها در هپکو اکنون مربوط به محصولات و ماشین‌آلات سنگین معدنی است که می‌توان به دامپتراک‌های سنگین 100 تنی، تراک‌های 60 تنی و بیل‌های 30 تا 37 تن اشاره کرد.

وی، با اشاره به بیل مکانیکی موجود در نمایشگاه بین‌المللی سنگ ایران گفت: این بیل مکانیکی( ای اچ سی 210) 21 تنی طراحی کامل شرکت هپکو بود که از کاغذ سفید تولید و قلم‌زنی شده و اکنون به مرحله تولید رسیده است و به‌عنوان محصولی پرطرفدار در کشور شور است و سالی بوده که از این نوع ماشین 800 دستگاه از این نوع وارد کشور شده که متناسب با اقلیم ایران طراحی شده است و می‌توان این محصول را به عنوان یک محصول ملی نام بود.

قائم مقام مدیر عامل شرکت هپکو ادامه داد: برای این ماشین بسته به نیاز مشتری می‌توان سالانه 40 دستگاه تولید کرد و تاکنون 50 دستگاه از این محصول و در رنج بیل‌های 17 تا 24 تن بیش از 500 دستگاه تولید شده است.

میقانی عنوان کرد: اکنون توسعه و تقویت بخش بازار مدنظر ویژه مسئولان امر این واحد تولیدی قرار دارد و از مشکلات قدیمی عبور کردیم و امید است بازار را گسترش دهیم.

وی با اشاره به اینکه موضوع تحریم‌ها یکی از معضلات پیش روی هپکو است، گفت: این واحد صنعتی می‌کوشد با مهر تائید گذاشتن به تولید با کیفیت ساخت داخل و دور زدن تحریم‌ها هم گره از معضلات خود باز کند و هم نیاز تجهیزات معدنی را پاسخ دهد.

قائم مقام مدیرعامل شرکت هپکو خاطرنشان کرد: واردات به‌ویژه ماشین آلات دست دوم، همواره برای مسئولان هپکو یک تهدید است و این موضوع به شدت نگران کننده است چرا که علاوه خروج ارز از کشور، ظرفیت تولید را معطل می‌گذارد.

میقانی تاکید کرد: حقوق معوق در هپکو به طور کلی رفع شده و پرداختی مطالبات کارکنان نیز انجام شده است.

تغییرات مثبت مدیریتی، موتور محرکه تولید در هپکو

رئیس سازمان صنعت معدن و تجارت استان مرکزی نیز گفت: شرکت هپکو به‌تازگی با تغییرات مدیریتی توانمند شده و توانسته با برنامه هدفمند برای تولید ماشین آلات سنگین معدنی حرف‌های زیادی برای گفتن داشته باشد.

«سعید جعفری‌کرهرودی» افزود: این واحد صنعتی مادر در گذشته صرفا ماشین آلات راهسازی را تولید می‌کرد اما با توجه به چند بعدی بودن ظرفیت‌ها اکنون آمادگی برای حضور در سنگر تولید تجهیزات معدنی را دارد.

وی تاکید کرد: اکنون در هپکو قرارداد ساخت 100 دستگاه ماشین‌آلات معدن منعقد شده است که ارزش ریالی آن 12 هزار میلیارد ریال است و با این روند می‌توان گفت به صورت تقریبی برنامه‌های آتی این شرکت تضمین شده است اما این ظرفیت نیز وجود دارد برای افزایش تعداد ماشین آلات خود تا 2 هزار دستگاه در سایز‌های مختلف تولید و تنوع ایجاد کند و شرکت به فعالیت خود ادامه دهد.

رئیس سازمان صنعت معدن و تجارت استان مرکزی اظهار داشت: نوع مشکلات هپکو نسبت به گذشته تغییر یافته در گذشته مشکلات آن از جنس غیرکاری بود اما اکنون مشکلات تخصصی و در حوزه فعالیت دارد و ممکن است مباحث تامین مالی و سرمایه در گردش باشد که با تعامل و هماهنگی بانک‌ها و ارگان‌های مرتبط مالی انجام شده مشکلات از سوی آن‌ها با ارایه تسهیلات به خریداران رفع شود.

جعفری کرهرودی بیان کرد: بخش عمده بدهی شرکت هپکو، 12 هزار میلیارد ریال بود که تهاتر شد و بقیه بدهی مربوط به بدهی‌های جاری در خصوص تامین اجتماعی و اداره دارایی به‌ صورت روزانه تسویه می‌شود.

رئیس سازمان صنعت معدن و تجارت استان یادآور شد: محموله‌ای برای تامین بخشی از تولید که سفارش داده شده در راه است و روند تولید بیل مکانیکی در هپکو اکنون با قطعاتی که از قبل دپو شده بود، جریان دارد و با توجه به مستمر بودن روند تولید باید محموله قطعات تولید دامپتراک‌ها، لودر و سایر تجهیزات که مربوط به تولید داخل است تامین شده است.

نفس بریده هپکو از واردات ماشین‌آلات دست دوم

عضو شورای اسلامی کار هپکو گفت: اصلی‌ترین خواسته کارگران و کارآفرینان هپکو، حمایت از جهش تولید و کار و سرمایه ایرانی است و مادامی که واردات ماشین‌آلات دست دوم و نو به کشور استمرار داشته باشد، هپکو رمق سرپا شدن ندارد و اگر قرار است ماشین‌آلات حوزه راه‌سازی وارد شوند به لحاظ تخصص و تسلط این شرکت، باید توسط هپکو وارد شود و در این راستا نامه مکتوب به رئیس جمهوری و وزیر صنعت، معدن و تجارت ارجاع شده است.

سید «امیر میرناصری» افزود: تغییر مدیریتی پی در پی و انتصاب افرادی غیرحرفه‌ای در این راستا در چند سال گذشته متاسفانه رویدادهای بدی برای شرکت هپکو رقم زد چرا که اموال و دارایی‌های زیادی به عناوین مختلف از شرکت خارج و در مکان دیگری سرمایه‌گذاری شد.

وی افزود: اکنون سهام 26 درصدی مس طارم از آن هپکو شده و مدعی هستیم این سهام باید به 50 درصد تغییر و افزایش یابد.

عضو شورای اسلامی کار شرکت هپکو تاکید کرد: به گفته کارشناسان بورس و معادن مس، ارزش 25 درصد سهام شرکت هپکو، هشت هزار میلیارد تومان و 25 درصد سهام دیگر در اختیار مدیران قبلی است و انتظار است با بازپس گیری به نام شرکت هپکو زده شود باشد تا به مجموعه دارایی و نقدینگی در تولید افزوده شود.

میرناصری ادامه داد: مبحث دیگر که در خصوص اموال شرکت هپکو وجود دارد، معدن طلای بینالود است که در سمت مشهد واقع شده و حدود 40 درصد سهام آن به نام هپکو است و باید مبحث سرمایه گذاری و سود حاصله آن تعیین تکلیف و مشخص شود.

وی تصریح کرد: مجموعه کارکنان هپکو به عنوان یک خانواده تخصصی تولید خواستار حمایت‌های دولتی، سازمان بازرسی، دیوان محاسبات کشور، مجموعه نهادهای نظارتی و امنیتی در این خصوص شفاف سازی دارایی‌های هپکو هستند چرا که هپکو در صورت رسیدن به حق خود از نظر مالی توانمند است و تنها باید دارایی تصاحب شده‌اش به خانه بازگردد و دولت حمایت معنوی خود را در جلوگیری از ورود ماشین‌آلات دست دوم داشته باشد.

عضو شورای اسلامی کار هپکو یادآور شد: مطالبات به‌حق کارکنان هپکو بحث احیای شرکت هپکو وحمایت از تولید داخل است.

میرناصری افزود: افرادی که در چند سال اخیر هپکو را به این وضعیت دچار کردند باید در دستگاه قضایی محاکمه شوند و این خواسته کارگران و خانواده هپکو است.

این فعال کارگری اضافه کرد: با کمک دستگاه قضایی و سایر مسئولان و مدیران، هپکو از وضعیت مرگ مغزی بیرون آمده و زنده شده اما، به هیچ وجه هنوز کامل روی پا نیست و باید با حمایت جدی، بستر حرکت چرخ‌های توانمندش مهیا شود.

میرناصری تاکید کرد: اینکه شرکت بر تولید دامپتراک اصرار دارد به این دلیل است که بودجه محصولات راه‌سازی تمام شده و منابعی در این حوزه نیست اما، در بخش معادن سرمایه‌گذاری زیادی شده و هر دستگاه دامپتراکی که تولید شود و به فروش رسد به اندازه 10 تا 20 دستگاه راه‌سازی قوت به مجموعه می‌آورد.

این فعال کارگری گفت: باید فعالیت را کلید زد و توانمندی هپکو برجسته شود و معدنکاران دریابند که هپکو تولیدات باکیفیت دارد.

میرناصری اشاره کرد: هپکو در سال‌های 84 تا 86 هم دامپتراک تولید می‌کرد پس اکنون می‌توانیم و امکانات و ظرفیت تولید آن را داریم.

وی با بیان اینکه جلوگیری از واردات دستگاه‌ها یک چالش جدی است، افزود: متاسفانه دستگاه‌های دست دوم دامپتراک وارد کشور می‌شود که این مسئله عاملی است تا علاوه بر خروج بالای ارز از کشور، بستر بروز توانمندی برای هپکو به طور کامل فراهم نباشد.

هپکو در سال 1351 در زمینی به وسعت 90 هکتار با هدف مونتاژ ماشین آلات راه‌سازی در اراک تاسیس و از سال 1354 شروع به فعالیت کرد.

هپکو 25 نوع ماشین آلات راه‌سازی از جمله گریدر، لودر و غلتک تولید می‌کند که هشت نوع از محصولات آن تحت لیسانس کشورهایی چون ژاپن، آلمان، سوئد تولید می‌شود.

شرکت هپکو در اوج پیشرفت و بالندگی در سال 1385 به بخش خصوصی واگذار شد.