به اعتقاد کارشناسان، فرش همدان به لحاظ دارا بودن تنوع می‌‌تواند یکی از انتخاب‌های اول برای فروش و صادرات در بازار داخلی و خارجی باشد ولی این امر مستلزم بافت فرش بر اساس سلایق روز دنیا، کیفیت مطلوب و به طور قطع حمایت است، تنوع نقوش و طرح‌های فرش در منطقه به آسانی دلالت بر آن دارد که گستردگی این حرفه قطعاً حاصل سال‌ها پیش‌تر از این بوده است و اما دراین بین آنچه مسلم است اینکه طی چند دهه اخیر دیگر نه خبری از رونق فرش مهربان کبودراهنگ هست و نه دیگر نقشه حاج خانومی میهمان بافندگان همدانی است.

البته سوت و کور شدن راسته خامه‌فروشان در همدان نیز مستند دیگری است بر افول جایگاه فرش در همدان به‌ویژه فرش منطقه مهربان، این درحالی است که همواره تأکید مقام معظم رهبری در عرصه تولید تکیه بر داشته‌های داخلی است اما این روزها تنها نامی از قژفرش مهربان به یادگار مانده این درحالی است که اگر کند و کاوی در خبر‌های این حوزه داشته باشیم ظرفیت این فرش به گونه‌ای بوده که حتی این هنرصنعت در سال 95 به ثبت ملی رسیدهاست.

حمیدرضا متین؛ رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان همدان نیز سال گذشته از ثبت جهانی چهار برند در حوزه فرش خبر داد و گفت: برند جوزان، مهربان، سالاری و عشوند ثبت جهانی شدند/

اما آنچه امروز قابل مشاهده است با آنچه مسئولان عنوان می‌کنند در تناقض است به طوری که بافندگان این نوع فرش (مهربان) در محاقی از فراموشی قرار گرفته‌اند. براین اساس با توجه به بررسی انجام شده برآن شدیم تا در خصوص وضعیت بافت فرش مهربان با تعدادی از دهیاران روستاهای سرآمد این هنر صنعت گفت‌و‌گویی را ترتیب دهیم که در ادامه می‌خوانید:

دهیار روستای دالیچو واقع در منطقه مهربان در دهستان گل‌تپه با بیان اینکه متأسفانه امروز دیگر خبری از بافت فرش در روستای ما نیست،گفت: این هم از آنجا نشأت می‌گیرد که بافت فرش برای بافندگان دیگر توجیه اقتصادی ندارد و در عین حال از سوی متولیان حمایتی از این قشر نمی‌شود.

خانم شایان با تأکید براینکه طی چند سالی که بنده دهیار این روستا هستم شما تنها کسی هستید که پیگیر مسئله و موضوع بافت فرش مهربان شدید اذعان کرد: نه اداره فرش و نه اداره میراث فرهنگی تاکنون در این زمینه پیگیری نداشته‌اند.

وی با تأکید براینکه تا سال‌ها پیش بانوان روستا به امر بافندگی فرش به‌صورت سنتی و درشت بافت مشغول بودند ابراز کرد: چند صباحی نیز اقدام به بافت فرش‌های ریز بافت ابریشمی متعلق به استان‌های دیگر کردند اما از آنجایی که این مهم به‌صورت کارفرمایی بود برای این عزیزان صرفه اقتصادی نداشت چراکه دستمزد دریافتی با کاری که انجام می‌شد و در عین حال وقتی که صرف می‌کردند همخوانی نداشت.

وی با بیان اینکه درحال حاضر جمعیت روستا حدود 170 نفر است حال آنکه چند دهه قبل جمعیت روستا بیشتر از این بود ابراز کرد: درحال حاضر تنها برخی از اهالی که مهاجرت کرده‌اند فصل تابستان و فقط برای تفریح به روستا برمی‌گردند.

دهیار روستای دالیچو گل‌تپه افزود: بخش اعظمی از این مهاجرت‌ها به دلیل نبود شغل مناسب و درآمد صورت پذیرفته است.

در ادامه عضو شورای روستای قوشجه بخش شیرین‌سو دهستان مهربان علیا نیز با اشاره به اینکه گرچه بافت فرش مهربان نسبت به قبل کمتر شده اما از 40 خانوار روستا حداقل 20 خانوار در منزل خود دار قالی دارند؛ با این تفاوت که دیگر فرشی که می‌بافتند فرش مهربان نیست بلکه فرشی است که به سفارش کارفرمایان تبریزی و قمی بافته می‌شود، ابراز کرد: امروزه به جای فرش پشمی مهربان، فرش ابریشم دو پود بافته می‌شود.

ذبیح‌الله خانی با تأکید براینکه هیچ حمایتی از بافت فرش مهربان صورت نمی‌پذیرد عنوان کرد: متأسفانه در نبود حمایت‌ها، بافت این نوع فرش، برای زنان روستا صرفه اقتصادی نداشته و چیزی جز زحمت عایدشان نمی‌شود.

وی با بیان اینکه اگر برنامه حمایتی در دستور کار دستگاه‌های متولی قرار گیرد یقیناً امکان احیای فرش مهربان در منطقه وجود دارد تصریح کرد: بنده به طور قطع می‌توانم بگویم در کل روستاهای بخش مهربان اگر امروز فرشی بافته می‌شود دیگر فرش مهربان نیست بلکه همگی به سفارش و کارفرمایی دیگر استان‌ها است.

عضو شورای روستای قوشجه بخش شیرین‌سو در پاسخ به این سؤال که حمایی از بافندگان فرش طی سال‌های اخیر شاهد بوده‌اید گفت: متأسفانه حمایت‌ها در حد حرف است و ما شاهد اتفاق خاصی در این بخش نبوده و نیستیم.

در ادامه دهیار روستای کهنه‌حصار بخش گل‌تپه دهستان مهربان نیز با اشاره به اینکه در این روستا نیز علیرغم سابقه چندین ساله در عرصه بافت فرش، خبری از فرش مهربان نیست و تنها یک کارگاه بافت فرش خصوصی فعال است گفت: درحال حاضر تنها 10 تا 12 بانو در این کارگاه به‌صورت دستمزدی فرش ریزبافت برای دیگر شهر‌ها می‌بافند.

محسن فرهنگی راستی با اشاره به اینکه قبلاً فرش مهربان در قطعات ذرع نیم در این روستا بافته می‌شد گفت: متأسفانه اغلب بانوان و جوانان پس از ازدواج از روستا مهاجرت کرده و به دلیل عدم حمایت‌ها، بافنده‌ای در روستا نیست که بخواهد نسبت به بافت فرش اصیل این منطقه اقدام کند.

وی ادامه داد: در حال حاضر کل جمعیت روستا 266 نفر است و اغلب خانوار روستا نیز خانواده‌های دو نفره کهن‌سال هستند که فرزندانشان از روستا مهاجرت کرده‌اند.

وی ابراز کرد: قبلاً فرش‌بافی به‌صورت نسل به نسل در خانواده‌ها آموزش داده می‌شد و استمرار می‌یافت اما امروزه به دلایل متعدد دیگر دختران جوان در روستا نیستند تا مادران از آن‌ها بخواهند نسبت به این کار اقدام کنند زیرا انگیزه برای ماندن در روستا وجود ندارد.

مع‌الوصف آنچه مسلم است اینکه بارها در این رسانه به مشکلات مختلف پیش روی بافندگان فرش پرداخته‌ایم اما شاهد هیچ عکس‌العملی از هیچ دستگاه و ارگانی نبوده‌ایم؛ بنابراین در نبود اراده برای تغییر وضعیت فرش همدان و پابرجا بودن مشکلات نخستین مسئله‌ای که به ذهن خطور می‌کند این است که آیا واقعاً در همدان اداره فرش و یا اصلاً اداره کل صنعت و معدن که متولی رسیدگی به این هنرصنعت است وجود دارد یا خیر؟ سؤال بعدی اینکه اگر واقعاً چنین اداره‌ای وجود دارد این عزیزان کی قرار است از خواب خودخواسته بیدار شوند تا شاهد تاراج هنر دست هنرمندان فرش‌باف همدانی باشند زیرا آنچه مسلم است اینکه این روزها هنر دست هنرمندان فرش‌باف همدانی به‌ویژه در منطقه مهربان به کام دیگر استان‌ها به یغما می‌رود و این کمای مدیریتی در همدان است که دست را برای این تاراج باز گذاشته و همه مسئولان مربوطه در قبال این کم‌کاری‌ها باید پاسخگو باشند. اغلب فعالیت‌های صورت گرفته در بخش احیای این هنر- صنعت در استان در حد حرف بوده است، درحال حاضر اراده برای این مهم وجود ندارد و با توجه به شرایط اقتصادی و بغرنج شدن مشکلات بافندگان را از ادامه کار نا امید کرده است.