اسب کرد حیوانی بسیار باهوش، مطیع و صبور است و یکی از نژادهای اصیل و بومی ایران بوده که اسبی پُرنفس و پُراستقامت است و در مقابل سرما و گرما، مقاومت مناسبی دارد.

اسب کرد با توجه به خصوصیات ظاهری و توانایی‌های خود، به تیره‌های متفاوتی مانند جاف، افشاری، سنجابی و غیره تقسیم می‌شود. تیره جاف، بیشترین جمعیت را دارد و بیشتر به رنگ سیاه و سفید بوده و اغلب مورد توجه انسان‌ها قرار داشته و در کرمانشاه موجود است.

تیره افشاری، دومین جمعیت اسب کرد را دارد و عمدتاً کهر و قره‌کهر هستند. تیره سنجابی نیز عمدتاً کرنگ و نیله و به‌ندرت سمند هستند و در منطقه کرمانشاه و اسلام‌آباد وجود دارد.

طبق نوشته‌های قدیمی جهانگردان و مورخین از هرودت گرفته تا تحقیقات معاصر پراکندگی اسب کرد در اقصی نقاط دنیا گزارش شده است.

عمدتاً اسب کرد در منطقه کرمانشاه و مناطق اطراف آن و استان‌های آذربایجان‌ غربی و قسمتی از زنجان (سلطانیه)، لرستان، کردستان و اصفهان پراکنده است. این نژاد به کشورهای هم‌جوار (عراق، ترکیه و قسمتی از جمهوری آذربایجان) انتقال یافته و جمعیت مناسبی را تشکیل داده است.

اسب کرد با همه زیبایی‌ها و توانش تاکنون در هیچ جای دنیا به ثبت نرسیده و این موضوع می‌تواند آسیب‌های زیادی را متوجه این اسب باصلابت کرده و حتی آن را در معرض انقراض قرار دهد.

   درحال انجام مراحل ثبت خط خونی و ثبت جهانی اسب کرد هستیم

معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی استان کرمانشاه با اشاره به در دست اقدام بودن ثبت جهانی اسب کرد، اظهار کرد: درحال انجام مراحل ثبت خط خونی و ثبت جهانی اسب کرد هستیم.

نادر پرور با بیان اینکه از سال 1397 تاکنون تعداد 145 سر اسب جهت انجام عملیات ژنوتایپینگ و ثبت خط خونی اسب کرد نمونه‌گیری خون و مو شده‌اند که جواب نمونه‌های سال 1397 به تعداد 68 نمونه به داخل کشور ارسال شده، گفت: در سال جاری هم تعداد 77 نمونه خون و مو گرفته شده و قرار است توسط مؤسسه تحقیقات علوم دامی کشور به آزمایشگاه مرجع در خارج از کشور ارسال شود.

معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی استان کرمانشاه با بیان اینکه تمامی اسب‌های انتخابی توسط فدراسیون اسب‌سواری، انجمن نژادی اسب کرد، هیئت سوارکاری و راهبر زنجیره ارزش اسب کرد استان بررسی و انتخاب شده‌اند، گفت: برای تمامی اسب‌ها ابتدا آزمایش DNA و میکروچیپ‌گذاری را با هزینه خود اسب‌داران در داخل کشور انجام داده‌ایم، اما نمونه‌ها برای انجام آزمایشات ژنوتایپینگ به خارج از کشور ارسال می‌شود که البته هزینه آزمایشات ژنوتایپینگ در خارج از کشور توسط سازمان جهاد کشاورزی پرداخت شده که برای هر سر اسب حدود 150 دلار است.

وی یادآور شد: تمامی نمونه‌گیری‌ها توسط شرکت طرف قرارداد و مورد تأیید مؤسسه تحقیقات علوم دامی کشور انجام شده و قرار است آزمایش ژنوتایپینگ روی 70 هزار آلل اسب‌ها مورد بررسی قرار گیرد.

وی ابراز امیدواری کرد: با اقدامات در دست اقدام به‌زودی شاهد ثبت جهانی اسب کرد بوده و از این طریق زمینه توسعه صنعت اسب کرد را فراهم کنیم.

   کرمانشاه بیشترین جمعیت اسب کرد را دارد

پرور در ادامه اشاره‌ای هم به جمعیت اسب کرد در استان کرمانشاه داشت و گفت: استان کرمانشاه بیشترین جمعیت اسب کرد را در اختیار دارد.

وی افزود: براساس آمار ارسالی از شهرستان‌ها، حدود یک‌هزار و 670 سر اسب کرد در استان ازلحاظ فنوتیپ و شجره پدر و مادر موجود است.

این مقام مسئول ادامه داد: یک‌هزار و 476 سر اسب در قالب 34 مرکز پرورش اسب و باشگاه سوارکاری در شهرستان‌های کرمانشاه، گیلانغرب، هرسین، اسلام‌آباد غرب، پاوه، جوانرود، روانسر، سنقر و صحنه موجود بوده و 194 سر اسب نیز در قالب 74 واحد پرورش اسب روستایی در استان داریم.

   امکان از دست رفتن اسب کرد به‌عنوان یک گونه کمیاب دور از انتظار نیست

یکی از پرورش‌دهندگان اسب کرد در استان کرمانشاه نیز با اشاره به ریشه‌دار بودن اسب کرد، افزود: با وجود ظرفیت‌های بالای اسب کرد، اما در دنیا آن را به رسمیت نمی‌شناسند و اسب‌هایی همچون اسب عرب، ترکمن، خزری و غیره شناخته‌شده‌تر از اسب کرد هستند.

شهرام اکامی از کرمانشاه به‌عنوان مهد اسب کرد یاد کرد و افزود: اگرچه استان‌های دیگر هم اسب کرد دارند، اما بیشترین جمعیت آن در استان کرمانشاه است و با توجه به مرزی بودن استان کرمانشاه، می‌توان با ثبت جهانی و سپس سرمایه‌گذاری در زمینه اسب کرد، ارزآوری قابل توجهی را برای استان به ارمغان آورد.

وی با بیان اینکه اسب کرد یکی از قدرتمندترین اسب‌های دنیا است، تأکید کرد: اسب کرد ویژگی‌های منحصر به خود را داشته و اگر ثبت جهانی شود، می‌تواند منشأ یک تحول بزرگ در اشتغال‌زایی و ارزآوری برای استان و کشور باشد.

این پرورش‌دهنده اسب با بیان اینکه ثبت جهانی شدن می‌تواند اسب کرد را به جهانیان معرفی کند، گفت: اگر اسب کرد در جهان ثبت شود، به‌راحتی می‌توان با صادر کردن آن به کشورهای دیگر از سود زیادی بهره گرفت و در کنار این موضوع می‌توان برای جوانان اشتغال‌زایی کرد، چون هم‌اکنون بسیاری در جهان از طریق همین راه درآمدزایی می‌کنند، بنابراین باید مسئولان بیشتر به بحث ثبت اسب کرد در جهان توجه کنند، چون اسب کرد در دنیا کمیاب است و این روند به‌گونه‌ای بوده که اگر به این بحث بی‌توجهی شود، امکان از دست رفتن این گونه کمیاب دور از انتظار نیست.

اکامی در ادامه انتقادی هم از برگزار نشدن مسابقات زیبایی اسب در استان داشت و گفت: به‌جز دو باری که در سال‌های گذشته مسابقات زیبایی اسب برگزار شد، دیگر این نوع مسابقات در کرمانشاه برگزار نشده، درحالی که اسب کرد آنقدر ظرفیت دارد که می‌توان مسابقات زیبایی اسب را دوبار در سال برگزار و از قِبَل آن هم اشتغال‌زایی قابل توجهی را در استان ایجاد کرد.