26 ژوئن برابر با 5 تیر روز جهانی مبارزه با مواد مخدر است. کنفرانس بین‌المللی مبارزه با اعتیاد و قاچاق مواد مخدر از تاریخ 17 تا 26 ژوئن 1987 در شهر وین به منظور ابراز عزم سیاسی ملت‌ها در امر مبارزه با پدیده خانمان‌سوز و شوم مواد مخدر تشکیل شد و در آن سندی با عنوان C.M.O به تصویب کشورهای شرکت‌کننده رسید.

این سند خط مشی همه‌جانبه اقدامات در امر کنترل مواد مخدر را از سوی کشورهای شرکت‌کننده مشخص و آنان را متعهد نموده است تا اقدامات بین‌المللی در خصوص مبارزه با قاچاق مواد مخدر را قاطعانه دنبال کنند.

در این کنفرانس سندی در 4 فصل تنظیم شد که بیش از 35 مورد اقدام عملی را همچون ارزیابی میزان مصرف، پیشگیری از طریق آموزش، نقش رسانه‌ها در بازگشت معتادان به دامن اجتماع و معالجه آنان، ریشه‌کنی مزارع غیرمجاز خشخاش، نابودی شبکه‌های عمده قاچاق مواد مخدر، همکاری‌های حقوقی کشورها و غیره را در خود جای داده است.

بر اساس اعلام سازمان ملل و دیگر سازمان‌های جهانی ایران تنها کشوری است که با تمام قوا با خرید و فروش، قاچاق، استعمال و… مواد مخدر مبارزه می‌کند؛ چند سالی است که بنا بر گفته مسئولان دخیل در امر مبارزه با مواد مخدر، تحریم‌ها ایران را در راه مبارزه با مواد مخدر دچار مشکل کرده است، در کنار این امر نواقصی که در قانون مبارزه با مواد مخدر وجود دارد هم سبب شده که تلاش‌های مسئولان در این راه نتیجه چشمگیری نداشته باشد.

اگر بیانات مقام معظم رهبری در امر مبارزه با مواد مخدر را در سال‌های اخیر بررسی کنیم در می‌یابیم که با گذشت 44 سال از انقلاب اسلامی هنوز در امر پیشگیری از اعتیاد عملکرد موفقی نداشتیم، بررسی این عملکرد و دیگر موضوعات مشابه را با سعید عمرانی معاون قضائی دادستان کل کشور در میان گذاشتیم که در ادامه می‌توانید این گفت و گو را بخوانید:

 عملکرد جمهوری اسلامی در حوزه مبارزه با موادمخدر 43 سال بعد از انقلاب اسلامی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

با عنایت به اینکه تولید مواد مخدر و روان‌گردان در کشور افغانستان و در همسایگی جمهوری اسلامی ایران رو به افزایش بوده و از طرفی تحریم جمهوری اسلامی ایران توسط کشورهای استکباری و استعماری مانع دستیابی ایران به ابزار و وسایل روزآمد مبارزه بوده و علیرغم عدم همکاری نهادهای بین‌المللی با جمهوری اسلامی در مبارزه با مواد مخدر، ایران بر اساس باور و اندیشه اسلامی در سه محور پیشگیری، درمان و مبارزه فراگیر بر علیه کلیه اقدامات غیر قانونی مرتبط با مواد مخدر تلاش و فعالیت‌های قابل توجهی داشته است.

چنانچه بر اساس سیاست‌های کلی نظام و قوانین مربوط در امر مبارزه با مواد مخدر، ارگان‌های مسئول در انجام وظایف اشتراک مساعی و هم افزایی می‌داشتند، بالطبع دستاوردهای فراوانی نصیب جمهوری اسلامی می‌شود و امیدواریم در راستای گام دوم انقلاب، با اصلاح قوانین و مقررات و رویه‌های گذشته، عملکرد جمهوری اسلامی را در مبارزه با مواد مخدر، روان‌گردان و پیش سازها ارتقا دهیم.

 گره کور امر مبارزه با مواد مخدر در این سال‌ها چه بوده است که دغدغه رهبر معظم انقلاب همچنان رفع نشده است؟

از جمله مواردی که سبب شده است در مبارزه با موادمخدر نتیجه کامل بگیریم عدم اقدامات هماهنگ و همه جانبه در پیشگیری از اعتیاد و مقابله با تهدیدات و آسیب‌های اجتماع ناشی از جرایم مواد مخدر و همچنین عدم ضربه به بنیان مالی قاچاقچیان و عدم حتمیت و قطعیت در اجرای احکام بوده است.

 از اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر چه خبر؟

همکاران ما در قوه قضائیه، ستاد مبارزه با مواد مخدر و نیروهای دست‌اندرکار مبارزه با مواد مخدر، سعی و تلاش کردند با بهره گیری از تجربیات گذشته و رفع نقایص قوانین و رویه‌ها، لایحه جامعی را تهیه و پیشنهاد کنند. ان‌شاءالله این اقدامات مؤثر در مبارزه با مواد مخدر، روان‌گردان و پیش سازها باشد.

 در 3 سال اخیر که موضوع آسیب‌های اجتماعی دغدغه رهبری بوده است، عملکرد ستاد مبارزه با موادمخدر، پلیس، دستگاه قضا و دیگر دستگاه‌های دخیل در این امر در حوزه مبارزه با مواد مخدر تفاوتی داشتیم؟

یکی از مهمترین آسیب‌های اجتماعی، اعتیاد به مواد مخدر روان‌گردان است که گاهی از آن به عنوان ام الجرایم نام می‌برند، با توجه به رویکرد ماده 15 و 16 قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر که بازپروری، درمان و مراقبت بعد از خروج را برای معتاد متجاهر در نظر گرفته، رویکرد ستاد مبارزه با مواد مخدر، سازمان بهزیستی، انتظامی کل کشور و قوه قضائیه بر این بوده که علاوه بر نگهداری و درمان معتادان، نسبت به حرفه آموزی، کاردرمانی و بازگشت آنان به خانواده و جامعه اقداماتی را انجام دهند که به لطف خداوند متعال در این زمینه توفیقاتی هم حاصل شده است.