آنچه در ادامه می‌آید مروری است بر شرح مختصری از دعای سلامتی امام زمان(عج).

خداوند در آیه 77 سوره فرقان به پیامبر اکرم(ص) می‌فرماید: «قُلْ مَا یعْبَؤُا بِکمْ رَبِّی لَوْلَا دُعَاؤُکمْ؛ بگو اگر دعای شما نبود پروردگارم هیچ اعتنایی به شما نمی کرد». با این بیان، این نکته را گوشزد می‌فرماید که ما انسان‌ها هر چه داریم، از عنایات، برکات و خیرات، همه به خاطر درخواست و ابراز نیازی است که به درگاه پروردگار می‌بریم. همچنین امیرالمؤمنین(ع) در منزلت دعا فرموده اند: «ما من شیء احبّ الی الله سبحانه من آن یسأل؛1 چیزی برای خداوند سبحان دوست داشتنی تر از این نیست که به درگاه بی نیازش، نیاز بریم و درخواست و مسألت داشته باشیم».

اما این که چرا باید برای امام زمان (ع) دعا کرد، دلایل زیادی وجود دارد که مهم ترین آنها عبارتند از: مهربانی و توجه امام به ما، چنان که امام صادق علیه السلام می‌فرمایند: «به خدا قسم ما نسبت به شما از خودتان مهربان تریم». همچنین از حضرت مهدی رحمه الله روایت شده که «اِنّا غَیرُمُهْمِلینَ لِمُراعاتِکُم وَ لا ناسین لِذِکْرِکُمْ وَ لَولا ذلِک لَنَزَلَ بِکُمُ اللأواءُ وَ اصطَلَمَکُمُ الأعداءُ؛2 ما در رعایت حال شما کوتاهی نمی کنیم و یاد شما را از خاطر نبرده ایم، که اگر جز این بود از هرطرف گرفتاری‌ها به شما روی می‌آورد و دشمنانتان شما را از میان می‌بردند». به راستی اگر کسی برای ما کار کوچکی انجام دهد، آیا از او تشکر نکرده و برای او دعا نمی کنیم؟ حال برای کسی که همیشه حال ما را مراعات می‌کند و به فکر و یاد ما هست و نقشه‌های دشمنان علیه ما را از بین می‌برد، نباید دعا کنیم؟ آیا نباید برای عزیزی که عزیزمان می‌کند، دعا کنیم؟ اهل ولا چون نظر به سوی خدا کنند/ اول به جان گمشده خویش دعا کنند

با این مقدمه به بخش اول از شرح مختصر دعا برای سلامتی امام زمان(عج) می‌پردازیم.

 «اللهم کن لولیک...»

ولیّ خدا کیست و چه صفاتی دارد؟ می‌توانیم برای شناخت ولیّ خدا، از خداوند و خود اولیای الهی کمک بگیریم، که معرفی آنان کامل تر است. خداوند در سوره بقره آیه 257 می‌فرماید: «اللّهُ وَلِی الَّذِینَ آمَنُواْ...؛ خدا ولیّ مؤمنین است» و ائمه اطهار علی که خدا ولی آنان است (چون مؤمن تر از آن بزرگواران کسی نیست.) ولایت الهی برما دارند، یعنی صاحب اختیار و سرپرست امور مایند. حق ولایت فقط برای خداوند و خالق ما می‌باشد، او به رسول خود و ائمه اطهار(ع) عنایت فرموده تا سرپرست ما باشند، «إِنَّمَا وَلِیکمُ اللّهُ وَرَسُولُهُ وَ الَّذِینَ آمَنُواْ الَّذِینَ یقِیمُونَ الصَّلاَةَ وَیؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ هُمْ رَاکعُونَ».3

ولیّ خدا طبق آموزه‌های زیارت جامعه کبیره دارای صفاتی همچون: اقامه کننده نماز و پرداخت کننده زکات،4 آمر به معروف و ناهی از منکر هستند.5 بندگان گرامی خداوند که در حکم، بر او سبقت نمی گیرند و به فرمانش گردن می‌نهند.6 مطیع محض خدایند و قائمون به امر الهی.7 از پلیدی و گناه دور بودن است.8

امام عصر(عج)، واسطه هر خیر و برکت و رحمت از طرف خداوند برای ما است و هر چه داریم از برکات اوست، در پگاه جمعه، منتظران قدومش می‌خوانند: «أین السّبب المتّصل بین الأرض و السّماء».9 در واقع ما وقتی دعایی برای حضرت می‌کنیم خیرش به خود ما بر می‌گردد، چون او واسطه فیض است، هرچه از برکات و خیرات ازطرف خداوند بر وجود مبارکش نازل گردد، از ایشان به ما می‌رسد، ما که فقیر و محتاج کرم آن امام همام(ع) هستیم.

اینها برخی از صفات ولیّ خدایند، اکنون ما که خود را عاشق و دوستدار و منتظر ظهور آن نور پرفروغ الهی می‌دانیم، چطور خود را با معشوقمان مطابقت داده ایم، آیا ما همان گونه که در زیارت جامعه می‌خوانیم: «مطیع لکم؛ مطیع شمایم»، «عارف بحقکم؛ به حق شما شناخت دارم»، مطیع فرمان و عارف به حقشان هستیم؟ خواسته‌های نفس و شیاطین انسی و جنی را مقدم می‌داریم یا درعمل راست می‌گوییم؟ و«مُقَدّمُکُمْ اَمامَ طَلِبَتی وَ حَوائِجی؛ شما را در خواسته‌ها و حوائجم مقدم می‌دارم». بهتر است کمی به خود آییم و با گناهانمان کمتر دل آن ماه نورانی را خون کنیم، قول دهیم گناه نکنیم، واجباتمان را ترک نکنیم، شیعه راستین باشیم و آن شاءالله از زمینه سازان ظهور حضرتش.

 «الحجّة ابن الحسن...»

در روایتی آمده است: بر نگین انگشتری حضرت مهدی(عج) نقش بسته است: «أَنَا حُجَّةُ الله؛ من حجت خدایم». حجت به معنای دلیل و برهان است، یعنی خداوند به وسیله ایشان حجت را بر ما تمام نموده و راه بهانه جویی را از ما گرفته است تا ادعایی مبنی بر جهل به احکام و دستورات نورانی پروردگار نداشته باشیم و با وجود ایشان بر ما احتجاج می‌فرماید. درزیارت جامعه می‌خوانیم: «حُجَجِ اللهِ عَلی اَهْلِ الدُّنیا وَ الآخِرَة وَ الاُولی» پس باید با تمسک به دستورات آن بزرگوار و اجداد طاهرینش خود را به سر منزل مقصود برسانیم، باید این حجت الهی را درست بشناسیم که اگر نشناسیم گمراه گشته و در وادی هلاکت و نابودی می‌افتیم و گرفتار فریب دغل بازان و خودخواهان می‌شویم. همان طور که در دعای معرفت می‌خوانیم: «اَللّهُمَّ عَرِّفنی حُجَّتَکْ فَانّک اِنْ لَمْ تُعَرّفْنی حُجَّتَکَ ضَلَلْتُ عَن دینی؛ خدایا حجتت را به من بشناسان، که اگر حجتت را به من نشناسانی از دینم گمراه می‌گردم».

 «صلواتک علیه و علی آبائه...»

علامه طباطبایی در تفسیر المیزان در ذیل آیه شریفه «إِنَّ اللَّهَ وَ مَلَائِکتَهُ یصَلُّونَ عَلَی النَّبِی یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِیمًا»10 می‌فرماید: صلاة و صلوات به معنای انعطاف است و صلاة و درود خدا بر پیامبر(ص) به معنای انعطاف او به وی است به وسیله رحمتش، البته انعطافی مطلق، چون در آیه شریفه، صلاة را مقید به قیدی نکرده است و همچنین صلاة و درود ملائکه او بر آن جناب، انعطاف ایشان است بر وی، به این که او را تزکیه نموده و برایش استغفار کنند و صلاة مؤمنین بر او، انعطاف ایشان است به وسیله درخواست رحمت برای او. بنابراین وقتی ما بر پیامبر(ص) یا اهل بیت(ع) صلوات می‌فرستیم از خداوند برای آن بزرگواران درخواست رحمت می‌کنیم تا خداوند از رحمت بی پایان خود بر آن بزرگواران مرحمت فرماید، به امید آن که آن بزرگواران در درگاه احدیت شفیع ما باشند.

 «فی هذه السّاعة و فی کلّ السّاعة...»

در این فراز، از خداوند درخواست رحمت بر امام زمان (عج) و اجداد طاهرینش را می‌کنیم و می‌خواهیم که این رحمت از لحظه گفتن ما شروع شود و پیوسته ادامه یابد و موجب رفعت و بلندی درجه آن انوار مقدس گردد.

دلدادگان حضرتش هر جمعه در دعای ندبه می‌خوانند: «وَ صَلِّ عَلَیهِ صَلاةً لاغایةَ لِعَدَدِها وَ لانِهایةَ لِمَدَدِها وَلانَفادَ لاَمَدِها؛ بارالها بر او صلوات و درودی بفرست که شمارشش بی حد، انبساطش بی انتها و زمانش بی پایان باشد». درخواست به این صورت، نشان از بلند همتی دعاکننده دارد که می‌خواهد حتی لحظه ای نزول رحمت الهی بر آنان قطع نشود تا موجب کمال بیشتر آنان گردد.

در ادامه دعا شش درخواست ازخداوند برای امام زمان رحمه الله داریم:

 «ولیا...»

حضرت امام مهدی (عج) سرپرست و ولی خدا بر ماست و ما از خداوند می‌خواهیم که ولی برای امام زمان (عج) باشد، چون تنها اوست که می‌تواند ولیّ عصر باشد، او که از همه بهتر و والاتر است و کفایت می‌کند (وَ کَفیِ باللهِ وَلیّاً).11

در این جا خوب است به نکته ای توجه کنیم که امام زمان (عج) ـ که سرپرست همه عالم است و هر چه در عالم است به خاطر وجود اوست ـ خود نیز محتاج خالق و پروردگار است، زیرا اهل بیت(عج) و امام زمان (عج) مخلوق خدا و بندگان خدایند که به او نیازمندند و هرچه دارند همه از او است، چنان که در زیارت جامعه کبیره خطاب به آن حضرات(ع) عرضه می‌داریم: «عباده المکرمین».