دوران عقد و نامزدی برای هر دختری دوران شیرینی است که شاید با یادآوری آن در سال‌های پس از ازدواج هم لبخند بر لبانش جاری کند. اما برای من آن‌طور که تصور می‌کردم، نبود. دلیلش به ظاهر «یک شهریه کوفتی دانشگاه» بود، اما واقعیت چیز دیگری بود که از شیرینی این دوران برای من خاطرات تلخی ساخت.
یادم می‌آید ساعت‌ها شبکه‌های اجتماعی را بالا و پایین می‌کردم. ساعت‌ها مشغول فکر کردن به این بودم که چطور درباره این موضوع با همسرم صحبت کنم. نقشه‌های زیادی می‌کشیدم. اما هیچ‌کدام فایده‌ای نداشت. به محض رو به روشدن با او جنگی داخلی در سرم به پا می‌شد. صدایی در ذهنم فرمان می‌داد: «الان وقتشه، بگو.» اما صدای دیگری فریاد می‌زد: «نه اگه فکر کنه دختر پول پرستی هستی چی؟» در نهایت صدای اول پیروز می‌شد و مرا از بیان نیاز مالی اساسی که داشتم منع می‌کرد.
فرصت زیادی نداشتم. دو روز مانده بود به انتخاب واحد دانشگاه. باید قبل از آن شهریه را به حساب دانشگاه می‌ریختم. تصمیم گرفتم برای بار چندم از مادرم کمک بگیرم. اما او هم آب پاکی را روی دستم ریخت. راست می‌گفت. نمی‌توانستم از پدرم توقعی داشته باشم. او درگیر و دار خرید جهیزیه برای من بود.
از آن ترم قید دانشگاه رفتن را زدم. روزهای شیرین نامزدی‌ام با یک شرم بی‌جا تلخ شده بود. از دست خودم عصبانی بودم. چرا خجالتم می‌آمد از همسرم که نزدیک‌ترین فرد به من بود، پول بگیرم!؟ دلیل ترک تحصیل و تلخ شدن دوران نامزدی‌ام فقط یک چیز بود، نمی‌خواستم یا نمی‌توانستم از همسرم درخواست پول کنم! اکنون بعد از گذشت چند سال دلیل ترک تحصیلم را برای همسرم تعریف کردم. هم ناراحت شد. هم باورش نشد.»
این‌ها صحبت‌های دختری است که پول گرفتن از همسرش بزرگ‌ترین مشکل روزهای شیرین نامزدی‌اش شده بود. مشکلی که عاقبت منجر به ترک تحصیل او شد.
  مسئله‌ای ساده اما کلیدی در بین زوجین
درخواست پول از همسر شاید موضوعی پیش پا افتاده و شرم‌آور تصور شود، اما مطرح نکردن همین موضوع کوچک ممکن است در آینده باعث دلخوری‌هایی ‌شود.
با اینکه زوج‌های بسیاری با این مشکل نه‌چندان بزرگ اما کلیدی دست و پنجه نرم می‌کنند؛ اما هنوز هم زوجین بسیاری پیش از ازدواج درباره آن صحبت نمی‌کنند. آن‌ها در مورد عواقب مطرح نکردن یا درست مطرح کردن آن بی خبر هستند، اما می‌توان با استفاده از اصول و روش‌های صحیح از زوج خواسته‌های خود را مطالبه کنند.
ژیلا آهنگرزاده؛ روان‌شناس بالینی درباره حقوق خانم‌ها بعد از ازدواج، می‌گوید: با ازدواج و آغاز زندگی مشترک هر یک از زوج‌ها نسبت به هم حقوق و تکالیفی دارند. یکی از حقوق‌های خانم بعد از ازدواج، حق نفقه است. مرد موظف است به همسر خود نفقه برای تأمین هزینه‌های لازم برای تهیه لباس و غذا و غیره دهد. اما ممکن است در برخی افراد ویژگی‌هایی مانند خجالتی بودن و شرم و حیا وجود داشته باشد که نتوانند نیازشان را با همسرشان در میان بگذارند.
  افراد تحصیل‌کرده هم مستثنی نیستند!
اخیراً مراجعه‌ای داشتم که خانم و آقا دکترای جامعه‌شناسی داشتند، هر دو افراد تحصیل‌کرده و شاخصی بودند اما در کمتر از دو سال زندگی مشترک قصد جدایی داشتند. یکی از دلایل اصلی آن‌ها مسائل مالی بود، چراکه قبل از ازدواج توافقی صورت نگرفته بود و اگر توافقی هم بود کلامی بود و توسط یکی از زوجین بی‌مبالاتی صورت گرفته بود. متأسفانه جلسات مشاوره را هم ادامه ندادند.» این‌ها اظهارات یک مشاور خانواده است.
  صبری که عاقبت لبریز شد
برخی از افراد هم هستند که از همان ابتدای ازدواج نیازشان را مطرح نکردند و بعد از گذشت چند سال از ازدواج شان تحمل‌شان را از دست می‌دهند و به اصطلاح «از آن‌ور بوم می‌افتند» و هرچه تاکنون نخواسته بودند را به یکباره طلب می‌کنند.
می‌گوید: «من از همان اوایل ازدواج هیچ وقت درخواستی از همسرم نمی‌کردم که مبادا از توانش خارج باشد و خجالت‌زده شود. حتی برای خانه هم خریدی داشتیم از «سر و ته آن» می‌زدم و هرچیزی که ضروری‌تر بود را برای همسرم فهرست می‌کردم. اما این موضوع باعث شد بسیاری از مواقع به خودم و فرزندان و حتی همسرم سخت بگذرد. یک روز به تنگ آمدم. حالا نیاز‌هایم را از او درخواست می‌کنم و در نگاه او یک زن پرتوقع هستم.» این‌ها صحبت‌های یکی از مراجعان به مشاور خانواده است.
  قبل از ازدواج در مورد مسائل مالی صحبت شود
آهنگرزاده درباره راهکارهای اصولی برای گرفتن پول از همسر، می‌گوید: «همانطور که در آموزه‌های دینی و عرفی مطرح شده است، هر موضوع مهمی باید در مسئله ازدواج نوشته شود. مسائلی مانند سیاهه جهیزیه یا دفتر بله‌برون که در آن جهیزیه، مهریه، زمان برگزاری مراسم و باقی موضوعات مطرح می‌شود و شاهدان آن را امضا می‌کنند و زوج‌ها یک سند مکتوب در دست دارند و باید طبق مسائل شرعی و عرفی به عهد و توافق خود پایبند باشند. هرچند که بحث نفقه در دین اسلام بسیار قوی وجود دارد و می‌توان به آن استناد کرد. علاوه بر این‌ها قبل از ازدواج حتماً باید در مورد مسائل مالی صحبت شود.»
  زوجین مشاوره پیش از ازدواج بروند
البته یکی از دلایل دیگری که افراد شرم دارند که درباره مسائل مالی صحبت کنند این است، می‌ترسند فرد مقابل تصور کند که آن‌ها فردی مادی‌گرا هستند.
اگر زوجین شرم می‌کنند در مورد مسائل مالی با شریک زندگی‌خود صحبت کنند، آن را با مشاور خانواده خود مطرح کنند و از او بخواهند که مسائل مالی را با زوج در میان بگذارد.
اگر افراد قبل از ازدواج مهارت‌های زندگی و حل مسئله و تصمیم‌گیری را بلد نباشند، تصمیمات غیر منطقی می‌گیرند و این مسئله به روابط آن‌ها خدشه وارد می‌کند. بنابراین زوجین باید مهارت‌های زندگی را یاد بگیرند.
  خوش‌زبانی شاه کلید مشکلات
برخی از زوجین هم نیازهایشان را با همسرشان در میان می‌گذارند، اما چون به‌درستی این کار را انجام نمی‌دهند، هر دو طرف از هم ناراحت و دلگیر می‌شوند.
در حقیقت موضوعی که خانم‌ها و آقایان باید به‌درستی بیاموزند، نحوه درخواست از همسرشان است که در بسیاری از مواقع به دلیل نحوه غلط درخواست، کار را سخت می‌کند. در این جور مواقع با نگاهی عمیق‌تر و شناختی دقیق‌تر و استفاده از تجربیات بزرگ‌ترهایمان می‌توانیم به‌راحتی از پس این مسئله بربیایم. حتی نزد همسرمان هم عزیزتر شویم. می‌گویید چطور؟
کاری ندارد، همانطور که مادربزرگ‌هایمان می‌گفتند «زبان خوش مار را از سوراخ بیرون می‌آورد». با زبان خوش و مهربانی می‌توانیم درباره نیازهایمان با همسرمان گفتمان مثبت داشته باشیم.
فاطمه زهرا نصراللهی