رئیس پژوهشکده مهدویت و آینده‌پژوهی در این کرسی علمی ترویجی با بیان اینکه مهدویت موضوعات مختلفی را شامل می‌شود، اظهار کرد: همچون ولادت، ولایت، غیبت، ظهور و حیات حضرت حجت(عج)، حکومت جهانی ایشان و نیابت خاص و عام و... در این میان، شاید پرکاربردترین آموزه مهدویت، انتظار باشد. انتظار معرکه‌آرا و محل گفتگو و تحقیق و پژوهش قرار گرفته است. و در زندگی فردی و اجتماعی منتظران کاربرد عمیق و گسترده دارد.
این کارشناس مهدی با بیان اینکه بنابر اصل انتظار جامعه منتظر را به سه قسم تقسیم می‌کنیم، گفت: جامعه منتظِر، جامعه منتظَر و جامعه غیرمنتظر؛ انتظار هم نقش فردی دارد و هم نقش اجتماعی؛ این نقش‌ها در سه رویکرد قابل توجیه است، کارکرد انتظار با رویکرد بینشی، کارکرد انتظار با رویکرد گرایشی و کارکرد انتظار با رویکرد کنشی و رفتاری.
وی تصریح کرد: کارکرد بینشی انتظار بر اندیشه و افکار منتظران تاثیر می‌گذارد، کارکرد گرایشی بر اعتقادات و باورها و انگیزه‌های منتظران تاثیر می‌گذارد و کارکرد کُنشی بر رفتار آنها تاثیر گذاشته و افعال آنها را متاثر می‌کند.
کارکردهای انتظار با رویکرد بینشی با عقل نظری تبیین می‌شود؛ کارکرد گرایش و کنشی انتظار با عقل عملی تبیین شدنی است.
حجت الاسلام الهی نژاد ادامه داد: عقل نظری به دو قسم تقسیم می‌شود، حکمت نظری و حکمت عملی، حکمت نظری به شناسایی هست و نیست‌ها می‌پردازد و در قالب جهان‌بینی تعریف می‌شود، عقل عملی هم دو کاربرد می‌تواند داشته باشد، یکی عهده‌دار عزم‌ها و انگیزه‌ها در قالب افعال باطنی و جوانحی و قسم دوم شامل کنش‌ها و رفتارها است.
وی تاکید کرد: منظور ما از کارکرد در این بحث، کارکرد گرایشی است که عقل عملی برای توجیه آن به میدان می‌آید، ضرورت بحث از آن رو است که ما در عصر غیبت امام زمان(عج) قرار داریم و فقدان حضرت(عج) را احساس می‌کنیم و لغزش‌گاه‌ها و بیراهه‌ها در این عصر بسیار است و اعتقاد مردم به خدا و دین و امامت با نبود ظاهری امام زمان(عج) در معرض خطر قرار دارد. لذا نیاز داریم به انتظار بیشتر بپردازیم.
رئیس پژوهشکده مهدویت و آینده پژوهی ابراز کرد: از حضرت موسی بن جعفر(ع) است که فرمودند: غیبت رخ می‌دهد به خدا قسم دین‌تان دین‌تان...
یعنی دین خود را حفظ کنید. آیت الله العظمی صافی گلپایگانی در کتاب «امامت و مهدویت»، جلد 2، صفحه 234 به نقش دین باوری و خداباوری انتظار اشاره دارد، یا آنکه به ابعاد فردی و اجتماعی انتظار در عرصه‌های تمدنی، فرهنگی و سیاسی تصریح کرده است.
وی در شرح تفاوت سه رویکرد بینشی، گرایشی و کنشی ابراز کرد: در رویکرد بینشی انسان اختیار ندارد و آدمی چه بخواهد و چه نخواهد اگر به موضوعی واقف شود نسبت به آن عالم می‌شود و اختیاری در این علم ندارد.
نمی توان گفت من منتظر منجی و امام زمان(عج) هستم و اعتقادی به امامت حضرت(عج) ندارم، در جامعه منتظران، اعتقاد به امامت حضرت حجت(عج) اصلی اساسی است.
حجت الاسلام الهی نژاد با بیان اینکه باید از انتظار به اعتقاد امامت امام زمان(عج) برسیم، گفت: روایت است از امام سجاد(ع) که فرمودند: منتظران ظهور افضل کل زمان‌ها هستند. یعنی مردم عصر غیبت از همه انسان‌ها در طول تاریخ فضیلت بیشتری دارند!
وی با بیان اینکه دومین کارکرد انتظار اعتقادورزی به ولایت است، تصریح کرد: وقتی انتظار را برجسته‌سازی کنیم ولایت‌پذیری مطرح می‌شود، امیرالمومنین علی(ع) فرمودند: خوشا به حال او که امام مهدی(عج) را درک می‌کند و به او ولایت می‌ورزد. این برای آن است که اینها مزین به وصف انتظار هستند، این زینت، اعتقاد به ولایت امام(ع) را وجوب می‌بخشد.
حجت الاسلام الهی نژاد تاکید کرد: اعتقادورزی به جانشینان امام زمان(عج) هم از کارکردهای انتظار است چنان که امام زمان(عج) خود فرمودند: در رویدادهای زمانه، به راویان حدیث ما رجوع کنید. آنان، حجت من بر شمایند و من، حجّت خدا بر آنانم.
وی اعتقادورزی به حضور امام زمان(عج) را دیگر کارکرد انتظار دانست و خاطرنشان کرد: این حس باید در جامعه اشاعه بیابد که ما در محضر امام عصر(عج) هستیم این حس حضور در انسان نوعی تقوا و حفظ نفس ایجاد می‌کند؛ هیچ منتظِری بدون منتظَر نیست، این رابطه حتمی و قطعی است، چنان که هفته ای دو مرتبه اعمال ما به محضر امام زمان(عج) عرضه می‌شود.