جمهوری اسلامی ایران از بدو تأسیس، رویکرد متفاوتی در موضوع زنان داشته که هرچند در مواردی مورد انتقاد بوده اما در عین حال زنان کشور در دهه گذشته، موفقیت‌های پرشماری نیز در عرصه‌های مختلف علمی، اجتماعی، هنری، اقتصادی و... داشته‌اند. با این وجود همچنان زنان مطالبات برآورده نشده‌ای دارند که کم‌توجهی به آن‌ها از یک سو سبب نارضایتی جامعه زنان و از سوی دیگر بهانه تخطئه نظام از سوی رسانه‌های مخالف و خارج‌نشینان می‌شود.
در این شرایط، نقد و بررسی وضعیت زنان ایرانی و آسیب‌شناسی مدیریت مسائل زنان، از نگاه خود آن‌ها که در میدان‌های واقعی و مبارزه با مشکلات حضور دارند، برداشتی منطقی به دست می‌دهد و از مسئولان سطوح مختلف نظام هم انتظار می‌رود به این مطالبات و راه‌حل‌ها توجه کرده و آن‌ها را در دستور کار خود قرار دهند.
دفتر پژوهش ایرنا در این راستا، به گفت‌وگو با نخبگان زن و زنان موفق پرداخته و به تبیین روایت واقعی از زنان ایران، بیان مطالبات آنان و تجارب آن‌ها در رویارویی با مشکلات می‌پردازد.
اکنون به سراغ دکتر «فاطمه حق‌دوست اسکویی» پرستار و قائم مقام وزیر در امور پرستاری در دوره وزارت دکتر مرضیه وحید دستجردی رفتیم.
  نقش افزایش تحصیلات زنان در افزایش اعتماد به‌نفس
زنان ایران مطالبات مختلفی دارند که اکنون در جامعه ایران دنبال می‌شود، به نظر شما زنان از چه طریقی باید مطالبات خود را دنبال کنند؟
من اکنون مسئولیتی ندارم و نمی‌توانم در این زمینه اظهار نظر دقیقی داشته باشم.
  به هر حال شما یکی از زنان موفق در چهار دهه انقلاب هستید که به مسئولیت‌های بالایی رسیدید و در دوره‌ای در زمان وزارت خانم دکتر وحید دستجردی قائم مقام وزیر بهداشت بودید؟
اکنون در جریان مسائل نیستیم و آمادگی ندارم که در این زمینه صحبت کنم. به هر حال آدم فکر کند و بعد صحبت کند خیلی بهتر است. در هر صورت من در حوزه پرستاری فعالیت کرده‌ام و در این زمینه اطلاعاتی دارم. می‌دانم که در این زمینه مسئولان تلاش‌هایی کرده‌اند.
یکی از مهم‌ترین مسائل این حوزه اجرای قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری است که 15 سال پیش تصویب شد. البته از زمانی که این قانون در مجلس تصویب شد (سال 1386) مسئله تأمین بودجه آن مطرح بود. اکنون شنیده‌ام که بودجه آن نیز تأمین شده اما چون اکنون مسئولیت ندارم واقعا نمی‌دانم کار به کجا رسیده است.
  بالارفتن سطح تحصیلات زنان و حمایت خانواده‌ها در بالا رفتن اعتماد به‌نفس زنان نقش بسیار مهمی داشته است. زنان این اعتماد به نفس را از کجا به دست آورده‌اند؟
بالارفتن سطح تحصیلات زنان و حمایت خانواده‌ها در این زمینه نقش بسیار مهمی داشته است. همه این‌ها عوامل اثرگذاری بوده که زنان به این نتیجه برسند که در سطوح اجتماعی فرقی بین زن و مرد وجود ندارد. خود من هم در مسئولیت‌هایی که داشته‌ام در جلسه‌هایی که حاضر می‌شدیم همیشه اولویت با خانم‌ها بوده است.
البته خیلی جاها اثرگذاری مردان همچنان وجود دارد. به طور کلی چون از قدیم مردان بیشتر مسئولیت داشته‌اند، هنوز اثرگذاری آنان بیشتر است و در تصمیم‌گیری‌های جامعه بیشتر تأثیرگذارند. این مشکل هنوز وجود دارد، همه جا هم هست و فقط مختص کشور ما نیست.
مقالاتی وجود دارد که حتی در پیشرفته‌ترین کشورها نیز تفاوت‌های جنسیتی وجود دارد. فقط مسئله کشور ما نیست. به هر حال شرایطی ممکن است وجود داشته باشند که زنان نتوانند آن نقش خاصی که مورد نظرشان هست داشته باشند اما اثرگذاری و توانمندی‌های خود شخص هم مهم است.
  چه شرایط و عواملی سبب شده که زنان نتوانند اثرگذاری لازم را داشته باشند؟
عوامل مختلفی در این زمینه مؤثر است. تجربه شخصی من نشان می‌دهد در بسیاری مواقع خود زنان مسئولیت‌های سنگین را نمی‌پذیرند. مسائل مختلفی مانند مسئولیت‌های خانوادگی که زنان دارند یا مسئولیت تربیت فرزند که بیشتر با زنان است، در این زمینه مؤثر است. به غیر از این به ویژگی‌های خود افراد هم مربوط می‌شود.
  به نظر شما چه نقدی بر سیاست‌های نظام جمهوری اسلامی در 40 سال گذشته در حوزه زنان وارد است؟
این پرسشی است که جواب دادن به آن نیاز به فکر دارد. به جای نقد، این‌گونه نگاه می‌کنم که چطور نگاه کنیم بهتر است. من همیشه تلاش کردم بهترین کاری که می‌توانم انجام دهم،‌ حتی اگر مسئول مافوق من کاری را از من می‌خواست که از نظر من درست نبود، قبول نمی‌کردم. همیشه کار درست را انجام می‌دادم. موفق هم بودم و مورد مؤاخذه هم قرار نمی‌گرفتم. باید خودمان فکر کنیم و ببینیم بهترین کار چیست.
  عوامل زیادی ازجمله رسانه‌ها و فناوری‌های روز در شکل‌گیری مطالبات زنان نقش داشته است به نظر شما مهم‌ترین مطالبات زنان از نظام جمهوری اسلامی چیست؟
واقعا نمی‌دانم مطالبات زنان چیست. اگر مسئله حجاب است که داستان خود را دارد و باید خیلی روی آن فکر کرد. بیشتر هم همین مسئله را مطرح کرده‌اند. عوامل مختلفی در شکل‌گیری مطالبات زنان نقش دارد.
می‌دانم که از خارج از کشور هم در این زمینه دخالت می‌کنند. بنابراین در این زمینه نظری ندارم اما می‌دانم که اکنون زنان با مطالبه در مورد مسئله حجاب شروع کرده‌اند. در مورد این مطالبه نظری ندارم اما عوامل مختلفی ازجمله فناوری‌های روز در شکل‌گیری مطالبات زنان تأثیرگذار است. عوامل زیادی وجود دارد که زنان مورد توجه قرار نگیرند. حتی در خانه هم ممکن است این اتفاق بیفتد.