وجود منابع آبی غنی و سراب‌های متنوع، باعث شده نهاوند به شهر غیر ساحلی و خواهرخوانده شیلات کشور تبدیل شود، این منطقه با تولید 70 درصد مجموع شیلات استان و تخم ماهی چشم‌زده، طی سال‌های متمادی رتبه برتر کشور را در بین شهرهای غیر ساحلی به خود اختصاص داده و علاوه بر روانه‌سازی آبزیان به بازار داخلی، توانسته گام‌هایی برای صادرات تخم ماهی چشم‌زده بردارد اما گویی این روزها در پی شرایط حاکم بر بازار، تأمین نهاده و نیز عدم تحقق وعده‌های دولتی در عرصه پرداخت خسارات سیل، بیشتر واحدهای پرورش در این شهرستان روزگار خوبی را سپری نمی‌کنند.
بر این اساس با توجه به اهمیت موضوع برآن شدیم تا در این خصوص با تعدادی از مدیران واحدهای پرورش ماهی در این شهرستان گفت‌وگویی را ترتیب دهیم که در ادامه می‌خوانید:
مدیر یکی از مجموعه‌های پرورش ماهی در بخش مرکزی شهرستان نهاوند با بیان اینکه ظرفیت مزرعه پرورش ماهی ما 30 تنی است، گفت: حدود 20سال است که بنده در عرصه پرورش ماهی قزل‌آلا فعالیت دارم.
شمس‌الله زرینی با اشاره به قیمت پیشنهادی پایین برای خرید محصول نسبت به هزینه تولید اظهار کرد: قیمت عمده ارائه‌شده به ازای هر کیلو 70 هزار تومان است.
وی با اشاره به اینکه اکنون هزینه تولید هرکیلو ماهی قزل‌آلا حدود 80 هزار تومان برای بهره‌بردار تمام می‌شود، اظهار کرد: متأسفانه قدرت خرید مردم نیز کاهش یافته بنابراین خریداری با قیمت مناسب برای فروش محصول وجود ندارد.
وی با تأکید بر اینکه اصلی‌ترین مشکل پیش روی فعالان این عرصه به تأمین نهاده و خوراک آبزیان بازمی‌گردد زیرا قیمت چندبرابری را نسبت به گذشته تجربه کرده‌اند تشریح کرد: هر کیلو خوراک ماهی به قیمت 39 تا 40 هزار تومان به دست من بهره‌بردار می‌رسد.
این پرورش‌دهنده ماهی با اشاره به اینکه در حال حاضر قیمت نهایی تولید محصول نسبت به قیمت فروش آن بیشتر است، اظهار کرد: برای تولید یک ماهی یک کیلوگرمی می‌بایست یک کیلو و 700 گرم خوراک به ماهی داد.
زرینی با اشاره به هزینه‌های تولید یک کیلوگرم ماهی تشریح کرد: در نظر بگیرید برای یک کیلو ماهی قزل‌آلا 60 هزار تومان پول خوراک، 10 هزار تومان پول بچه ماهی، 10 هزار تومان هزینه آب، برق و کارگر پرداخت می‌شود که جمعاً هزینه 80 هزار تومانی را برای بهره‌برداران دربر دارد اما اکنون قیمت پیشنهادی برای خرید محصول ما 70 هزار تومان به ازای هر کیلوگرم است که بیانگر ضرر 10 هزار تومانی در هر کیلو است.
وی با تأکید بر اینکه در این مجموعه چهار نفر به‌صورت مستقیم مشغول به کار هستند، ابراز کرد: متأسفانه علاوه بر مشکلات عنوان‌شده امسال در پی کاهش دبی رودخانه، با مشکل کم‌آبی نیز دست و پنجه نرم می‌کنیم که فعالیت ما را با محدودیت مواجه می‌کند.
دیگر بهره‌بردار نهاوندی فعال در عرصه پرورش ماهی نیز با تأکید بر عدم همخوانی هزینه تولید با فروش محصول گفت: در حال حاضر قیمت غذای ماهی در هر کیلو نزدیک به 40 هزار تومان رسیده است.
یوسف‌وند با اشاره به اینکه متأسفانه هر روز نیز شاهد افزایش قیمت نهاده هستیم تصریح کرد: مجموعه تحت مدیریت بنده دارای ظرفیت تولید 100 تنی است و با تمام ظرفیت فعالیت می‌کند.
وی با اشاره به اینکه بیش از 20 سال سابقه در عرصه پرورش ماهی قزل‌آلا و سالمون دارد تصریح کرد: علاوه بر مشکل تأمین خوراک بنا به افزایش قیمت در تأمین آب مورد نیاز نیز با مشکل مواجهیم به طوری که در برخی موارد طی سال جاری شاهد قطعی آب بودیم در حالی که طبق مجوز حقابه تعریف‌شده برای من در هر ثانیه 100 لیتر است.
مدیر مجموعه پرورش ماهی روستای قلعه‌قباد با تأکید بر اینکه متأسفانه برخلاف وعده‌ها، دولت حمایتی از ما نمی‌کند تشریح کرد: از طریق این مجموعه برای چهار نفر اشتغال‌زایی مستقیم داشته‌ام اما مسئله این است که فعالیت در این عرصه سوددهی ندارد چون با احتساب هزینه گزاف غذای ماهی، بچه‌ماهی، اجاره استخر و افزایش سرسام‌آور هزینه‌ها با توجه به پایین بودن قیمت خرید محصول، فعالیت در این عرصه دیگر مقرون به‌صرفه نیست.
وی با بیان اینکه وضعیت پرورش‌دهندگان ماهی در شهرستان نهاوند مناسب نیست ابراز کرد: برای اینکه مجبور به فروش ماهی به قیمت پایین نباشم می‌بایست نسبت به پرورش ماهی‌ پرواری اقدام کنم که نیز نیازمند پرداخت هزینه مضاعف همچون تأمین خوراک، آب، برق و غیره است.
این تولیدکننده با تأکید بر عدم حمایت از پرورش‌دهندگان ماهی در نهاوند تصریح کرد: در سیل سال 98 مجموعه پرورش ماهی بنده حدود 700 میلیون تومان متضرر شد؛ این اتفاق مرا به ورشکستگی رساند اما دریغ از یک ریال حمایت و پرداخت خسارت.
در ادامه دیگر پرورش‌دهنده ماهی با تأکید بر اینکه بعد از 15 سال کار و فعالیت در عرصه پرورش ماهی پس از خسارت سیل 98 مجبور به تعطیل کردن مجموعه شدم گفت: متأسفانه باوجود تأیید خسارت بیش از یک میلیارد تومانی به مجموعه از سوی کارشناسان جهاد کشاورزی و مدیران حوزه شیلات، اما این سال‌ها یک ریال هم جبران خسارت نشده به نحوی که نه تسهیلاتی به ما پرداخت کرده‌اند و نه وام بلاعوضی.
احمد امیری با اشاره به اینکه واحد تولیدی‌اش در عرصه تکثیر بچه‌ماهی و پرورش ماهی حد وسط قزل‌آلا فعال بوده است، اظهار کرد: البته نه‌تنها واحد من بلکه واحد پدر و بردارم نیز که از نخستین فعالان این حوزه هستند همگی از سیل 98 متضرر شدند اما به هیچ یک از آن‌ها نیز کمکی نشد.
وی ادامه داد: از طرفی با اعمال تحریم‌ها قیمت تخم ماهی وارداتی از اسپانیا رشد چندبرابری داشت به طوری که به یکباره از 200 تومان به هزار و 100 تومان رسید حال آنکه در آن مقطع زمانی موضوع تلفات و بیمه نبودن خود مزید بر علت شد و از طرفی قیمت خوراک آبزیان نیز افزایش یافت.
این مدیر مجموعه پرورش ماهی تعطیل شده با بیان اینکه نهاده‌های مورد نیاز پرورش آبزیان وارداتی است، افزود: تحریم‌ و افزایش قیمت نهاده‌ها به صنعت قزل‌آلا ضربه می‌زند به طوری که تمامی مواردی که مرتبط با شیلات است، همگی از ارز سبد کالایی خارج شد‌اند.
امیری با بیان اینکه پس از تعطیل کردن مجموعه پرورش ماهی هشت نفر بیکار شدند گفت: اخیراً در سفر ریاست جمهوری به استان که وزیر کشاورزی هم بود و در نهاوند به همراه نماینده شهرستان بازدیدی از واحدهای مشکل‌دار داشتند نیز موضوع را به‌صورت شفاهی و کتبی مطرح کردم اما دریغ از یک تماس بابت پیگیری مشکلات، حتی ممکن است نامه‌ای که بنده جهت پیگیری ارائه کردم را رو ریخته باشند.
وی با بیان اینکه به فکر فروش مجموعه هستیم زیرا حدود 15 میلیارد تومان سرمایه‌ام را در این واحد تعطیل خوابانده‌ام گفت: متأسفانه هیچ کمکی به واحدهای پرورش ماهی در شهرستان نمی‌شود بنابراین می‌گویم افراد برای ورود به این عرصه احتیاط کنند.
مع‌الوصف با توجه به آنچه گفته شد در سالیان گذشته شهرستان نهاوند دارای 61 مزرعه پرورش آبزیان بوده و به‌عنوان قطب شیلات غیر ساحلی کشور شناخته می‌شد اما در طول سالیان گذشته به دلیل نداشتن توجیه اقتصادی برای تولیدکنندگان، بسیاری از مزارع پرورش ماهی شهرستان تعطیل شده و در حال حاضر 31 مزرعه فعال در شهرستان وجود دارد که گویی یکی پس از دیگری در حال تعطیل شدن هستند این درحالی است که طبق گزارش ارائه‌شده بخش اعظمی از مشکلات پیش روی صنعتگران این عرصه به گرانی و تحریم و عدم تحقق وعده‌های دولت در عرصه جبران خسارت سال 98 بازمی‌گردد به نحوی که این خسارت خود جرقه‌ای بوده تا مزارع پرورش ماهی را به تلی از لجن بدل کند.

طاهره ترابی مهوش