محققان کشور موفق شده‌اند کمپرسوری با قدرت تراکم‌سازی گاز تا فشار 750 بار تولید کنند؛ این قدرت تراکم‌سازی، دومین رکورد جهان در صنعت کمپرسور است که اکنون به نام ایران ثبت شده‌ است، این کمپرسور با ضمانت پنج‌ساله از سوی یک شرکت دانش‌بنیان تولید شده و تاکنون هیچ شرکتی در جهان با چنین ضمانتی کمپرسور تولید نکرده‌ است.
کمپرسور یا متراکم‌کننده، دستگاهی است که با کاهش حجم گازها، فشار آن‌ها را افزایش می‌دهد. درواقع کمپرسور‌ها هوا را فشرده کرده و در مصارف عمومی مثل تولید لوازم خانگی و مصارف صنعتی مثل صنایع نفت و گاز، کاربرد دارند. اهمیت این صنعت از آن جهت است که کمپرسور‌هایی که از خارج به کشور وارد می‌شوند، درصورتی که نیاز به تعمیر داشته باشند، مشکلات زیادی برای صنعت استفاده‌کننده به‌وجود می‌آورند. این مشکلات به دلایل تحریم‌های گسترده علیه صنایع بالادستی کشور است.
در صنایع بالادستی مثل صنایع نفت، پتروشیمی و فولاد که موتور محرک بقیه صنایع کشور هستند، سالانه به 100 کمپرسور 100 کیلوواتی نیاز است. با توجه به این نیاز صنایع مهم کشور، یک شرکت دانش‌بنیان با ساخت این دستگاه‌ها زمینه صرفه‌جویی ارزی حداقل 200 میلیون یورویی را ایجاد کرده‌ است. بر این اساس در این شماره از صفحه کار و دانش بر آن شدیم تا گفت‌وگویی را با مدیر شرکت دانش‌بنیان بارون ترتیب دهیم که در ادامه می‌خوانید:
بهرام بارانی با بیان اینکه در عرصه ساخت توسعه‌دهنده‌های گاز و هوا فعالیت می‌کند، گفت: به همراه تعدادی از مدیران شرکت‌های خصوصی دانش‌بنیان موفق که از نشان تجاری معتبر در این صنعت بر خوردار هستند، کنسرسیومی را تحت عنوان «کنسرسیوم ماتریسیِ فناوری انرژی» با نام اختصاری ETM بنیان‌گذاری کرده‌ایم که هدف غایی آن پاسخگویی مؤثر به همه نیازهای اساسی صنایع بالادستی و پایین‌دستی صنعت نفت به‌ویژه ازدیاد برداشت و تولید صیانتی است.
وی با تأکید بر اینکه شرکت زنجیره تأمین و نیز زنجیره ارزش کمپرسورها را از صفر تا صد انجام می‌دهد، تصریح کرد: یعنی ما از خاک که مواد معدنی است، مدیریت ارزش و زنجیره تأمین را تا آنجا که آن به کمپرسور تبدیل شود، انجام می‌دهیم.
بارانی با اشاره به اینکه به همت این شرکت درحال حاضر حتی یک دلار نیز در حوزه ساخت کمپرسورها واردات نداریم، تصریح کرد: این شرکت دارای سابقه حدود 65 سال است که البته طی چهار سال گذشته توانستیم عنوان و مجوز دانش‌بنیان را نیز کسب کنیم.
وی با تأکید بر اینکه ورودم در این عرصه به پیشه خانوادگی ما بازمی‌گردد زیرا پدربزرگ من تعمیرکار کمپرسور در کارخانه‌های ریسندگی و بافندگی بود، ابراز کرد: جالب‌تر اینکه 65 سال پیش پدربزرگم برای نخستین‌بار در ایران اقدام به ساخت کمپرسور کرد و پس از آن نیز این حرفه توسط فرزندان و نوادگان ادامه پیدا کرد.
این مدیر خوشنام عرصه صنعت دانش‌بنیان با تأکید بر اینکه ما به‌عنوان نوه این خاندان برای این فناوری توانستیم پس از 20 سال تحقیقات مهندسی و نهادینه‌سازی استاندارد API680 و پس از آن API 618 را بگیریم، تصریح کرد: این استانداردها یکی از معتبرترین استانداردها در صنعت جهانی است و حتی به این مهم نیز بسنده نکرده و صنعت خود را به حوزه هایتک ارتقا دادیم.
رئیس هیئت‌مدیره شرکت کمپرسورسازی بارون گفت: خوشبختانه این شرکت امروزه به دانش فناوری کمپرسورهای رفت و برگشتی به نحوی دست یافته است که علاوه‌بر طراحی و ساخت کمپرسورهای oil free با دستیابی به فناوری‌های جدید و تولید کمپرسورهای گاز تا فشار 750 بار، موفق شده نام خود را در ردیف دوم 10 سازنده اول جهان قرار دهد.
وی خاطر نشان کرد: این شرکت در زمان تحریم مبادرت به رفع عیوب محصولات خارجی و ساخت داخل قطعات یدکی 12 نوع کمپرسور خارجی از طریق بومی‌سازی فناوری در صنعت نفت و گاز کرده که موجب شده با کشف کلید فناوری‌های محصولات خارجی، دانش فناوری خود را ارتقا دهد؛ به‌گونه‌ای که در گذشته طراحی و ساخت تجهیزات دوار در ایران یک رؤیا به‌شمار می‌آمد و پدیده‌ای غیر ممکن تلقی می‌شد، درحالی که امروزه این شرکت امکان طراحی مهندسی پروژه‌های کمپرسورمحور را نیز دارا است.
بارانی با اشاره به اینکه همواره سخت‌گیری‌های کارشناسان نفتی و بازرسی‌های آن‌ها از روند ساخت، پیشنهادها و انتقادهای متخصصین و تأکید بر رعایت استانداردها موجب شده تا کارشناسان این شرکت در عرصه دریافت مجوزهای دانش‌بنیانی نیز ورود جدی داشته باشند، ابراز کرد: علاوه‌بر این یکی دیگر از دلایلی که ما به عرصه دانش‌بنیان‌ها پا گذاشتیم، این بود که بتوانیم از مزیت‌های این‌گونه شرکت‌ها استفاده کنیم.
مدیر شرکت دانش‌بنیان بارون با تأکید بر اینکه خوشبختانه حمایت‌ها از شرکت‌های دانش‌بنیان از طریق معاونت علمی ریاست‌جمهوری و نیز صندوق شکوفایی به‌گونه‌ای است که حتی امکان ارتباط شرکت‌های دانش‌بنیان کوچک‌مقیاس با تعداد نفر محدود نیز با کشورهای خارجی به‌لحاظ صادرات فراهم شده، تشریح کرد: استمرار این رویکرد ستودنی است.
وی با اشاره به اینکه ما در ایران ظرفیت‌های مؤثر اما پراکنده زیادی در حوزه‌های مختلف به‌صورت ظرفیت بالفعل داخلی داریم اما متأسفانه بانک اطلاعاتی منسجمی که زنجیره تأمین یک پروژه نفتی را به‌صورت پیوسته و یکپارچه داشته باشد وجود ندارد، تصریح کرد: این بزرگ‌ترین مشکل و ضعف فعالان صنعتی در ایران است؛ بر این اساس، بازار تقاضای داخلی را در حوزه بهره‌برداری و پروژه‌ها به‌درستی نمی‌شناسند و این موجب می‌شود که آن باور و اعتماد به نفسی که در سطح ملی باید شکل بگیرد و پروژه‌های صنعت نفت به فعالان داخلی سپرده شود، به شکوفایی نرسد.
وی افزود: براساس مواردی که عنوان کردم، طی چندسال گذشته در بخش خصوصی ارزیابی و پیگیری و مطالعات ویژه و کلان و جزء کردیم تا تمام ظرفیت‌هایی که می‌تواند زنجیره تأمین پروژه‌هایی مثل ازدیاد برداشت، ذخیره‌سازی گاز و جمع‌آوری یا انتقال گاز یا نمک‌زدایی و پروژه‌هایی که در صنایع بالا‌دستی هستند را ارزیابی کنیم که متوجه شویم برای ساخت صفر تا صد پروژه‌ها باید چه پیش‌نیازها و الزاماتی داشته باشیم.
بارانی ادامه داد: بنابراین تیمی تشکیل شد و سازندگان موفق را شناسایی کردیم و سپس با کل مجموعه شرکت‌های شناسایی‌شده جلسات و بازدیدهای متعددی را برگزار کردیم و در این جلسات، برندهای معتبری که در حوزه کاری خودشان موفق بودند، شناسایی شدند؛ بنابراین مدل و طرح تجاری آن را تدوین کردیم تا به‌واسطه این مدل تجاری بتوانیم یک مشارکت قابل اتکا را رقم بزنیم.
وی با بیان اینکه درحال حاضر در این شرکت بیش از یک‌هزار نفر به‌صورت بیمه‌شده و مستقیم فعالیت دارند، گفت: با این حجم از تأثیرگذاری ما در عرصه صنعتی، یقیناً اشتغال‌زایی به‌صورت غیر مستقیم بسیار بالا است.
این مدیر شایسته با اشاره به اینکه شرکت بارون در ساخت و طراحی کمپرسورهای رفت و برگشتی رتبه دوم را در حوزه تراکم‌سازی و فشار در بازارهای جهانی دارد، اظهار کرد: از طرفی شاخص‌های کلیدی مثل کیفیت محصول مانند کمپرسورهای تولیدی شرکت بارون از پنج سال گارانتی برخوردار است که با یک بررسی می‌توان به انحصار این ویژگی در مقایسه با نمونه‌های مشابه خارجی پی برد.
بارانی با اشاره به فعالیت‌های فناورانه این شرکت دانش‌بنیان، ابراز کرد: طراحی مهندسی و ساخت کمپرسورهای گاز و هوای فشرده، ساخت قطعات کمپرسورهای خارجی، مهندسی معکوس کمپرسورهای خارجی و تعمیر انواع کمپرسور، ازجمله فعالیت‌های ما است.
وی با تأکید بر اینکه طی این سال‌ها کشور آلمان همواره جزء بازارهای صادراتی ما بوده است، تصریح کرد: گرچه طی سال‌های اخیر بنا به افزایش فشار و تحریم در این عرصه با مانع برخورد کردیم، اما به گونه دیگری ورود کرده و با دو شرکت کشورهای خارجی در عرصه انتقال فناوری قرارداد داریم.

طاهره ترابی مهوش