چند سالی است قیمت مسکن که یکی از نیازهای اساسی خانوار است سیر صعودی شتابنده و توقف‌ناپذیری را در پیش گرفته و حالا دیگر با شنیدن نام خانه، آه از نهاد بعضی از مردم به‌ویژه اقشار ضعیف جامعه و جوانان بلند می‌شود.
طی سال‌های اخیر اما انتظارات تورمی شامل سیاست‌های اقتصادی محرک رشد نقدینگی، ریسک پایین هزینه ملاکی و سفته‌بازی، رشد شدید قیمت زمین و افزایش محسوس هزینه ساخت از ناحیه تورم مصالح، منجر به شکل‌گیری جهش و تسریع رشد شدید قیمت‌ها در بازار ملک شد.
از طرفی نتیجه هجمه سیاسی دولت قبل به طرح مسکن مهر، عقب‌ماندگی عجیب کشور از لحاظ تولید مسکن بود، اتفاقی که روند عرضه و تقاضای مسکن را به هم زد و در نتیجه در دولت گذشته قیمت مسکن 722 درصد افزایش یافت و به عبارتی بیش از 8 برابر شد تا بالاترین فشار تاریخی به اقشار مستأجر و کم‌درآمد جامعه وارد آید.
اگرچه قیمت مسکن در شهرهای مختلف کشور طی سال‌های اخیر افزایش چشمگیری داشته است اما در این میان برخی شهرهای کشور، رقم‌های عجیب‌وغریبی را در قیمت مسکن ثبت کرده‌اند و داده‌های رسمی نشان می‌دهد که در شدیدترین دوره تورمی مسکن در چند دهه گذشته قرار داریم.
گرانی مسکن در اراک اما این مرکز صنعتی را به هفتمین شهر گران کشور تبدیل کرده و حالا دیگر گرانی مسکن در این شهر حباب نیست بلکه غده بدخیمی است که هر روز متورم‌تر می‌شود.
آخرین داده‌های مرکز آمار نشان می‌دهد، میانگین قیمت مسکن در شهر اراک از سال ٨4 تا بهار ١4٠٠ افزایش ٣٩ برابری داشته و این شهر پس تهران و قم در رتبه سوم افزایش قیمت مسکن قرار دارد.
در کنار عوامل متعدد اقتصادی ولی کارشناسان یکی از دلایل افزایش قیمت مسکن در اراک را کمبود عرضه می‌دانند، چراکه میزان تولید مسکن در این شهر متناسب با میزان نیاز در بازار نیست و همین امر به افزایش قیمت‌های بازار دامن می‌زند، ریشه این معضل را اما باید در محصور شدن شهر اراک در حلقه‌ای که طرح جامع برای آن ترسیم کرده است دانست.
محدودیت زمین از عوامل مهم گرانی مسکن در اراک است
علیرضا کریمی شهردار اراک در خصوص علل گرانی مسکن در شهر اراک می‌گوید: به نظر می‌رسد یکی از علت‌های اصلی نبود زمین است، الان در شهر اراک به علت مشکلات طرح جامع آن زمین محدود است که این مسئله هم تابع شرایط جغرافیایی شهر و محصور بودن اراک در کوه است و هم در بخش‌هایی که محصور در کوه نیستیم طرح جامع اجازه پیشروی نمی‌دهد.
کریمی ادامه داد: گرانی مسکن در بخش دیگر تابع قیمت مصالح ساختمانی است چراکه در سال‌های اخیر به‌شدت شاهد افزایش قیمت مصالح هستیم.
وی اظهارکرد: مهم‌تر از همه بحث نقدینگی در جامعه است که منجر به ایجاد تورم شده، کسانی که قصد خرید مسکن دارند همیشه از تورم عقب هستند با این حال تنها راه جلوگیری از افزایش افسارگسیخته قیمت مسکن، افزایش ساخت است که صرفاً با حمایت دولت و در اختیار قرار دادن زمین به انبوه‌سازان اتفاق خواهد افتاد.
اراک شرایط توسعه افقی ندارد
حمید انعامی مدیرکل راه و شهرسازی استان مرکزی نیز می‌گوید: از 10 سال پیش شهر اراک به لحاظ آمایش سرزمینی و مطالعات انجام‌شده شرایط توسعه افقی را ندارد برای همین شهرهای جدید مهاجران و امیرکبیر از سنوات قبل توسط صاحب‌نظران مباحث جغرافیایی دیده شد اما متأسفانه به هر دلیلی ازجمله فاصله زیاد، عدم وجود زیرساخت‌های کافی حمل‌ونقل عمومی و شاید نداشتن سرانه‌های رفاهی و تفریحی موردنیاز شهر جدید امیرکبیر تا این لحظه موفق به تأمین جذابیت لازم نشده است تا بتوانیم سرریز جمعیت اراک را در آن ساماندهی کنیم.
حلقه‌ای به دور شهر اراک زده شده که اجازه تولید مسکن نمی‌دهد
«بهروز عسگری» رئیس اتحادیه مشاورین املاک اراک نیز با تشریح آخرین وضعیت بازار مسکن می‌افزاید: خیلی از سازندگان ما در حال خروج از اراک و فعالیت در شهرهای همجوار مثل قم و همدان هستند چون در این شهرها شرایط مهیئتر است و متأسفانه شاهد خروج سرمایه‌گذاران از بخش ساخت‌وساز مسکن در شهر اراک هستیم.
عسگری افزود: ما در اراک زمین‌داریم اما تصمیمی برای آن گرفته نمی‌شود درحالی‌که می‌توانیم با یک برنامه‌ریزی هدفمند سرمایه‌گذاری در بخش مسکن را افزایش دهیم اما متأسفانه حلقه‌ای به دور شهر اراک زده شده که اجازه تولید مسکن را نمی‌دهد.
وی با تأکید بر لزوم افزایش مشارکت‌های مردمی در حوزه مسکن گفت: راه‌اندازی تعاونی‌های مسکن و اولویت‌دادن به افراد فاقد مسکن خیلی از مشکلات را نه‌تنها در بخش مسکن حل کنیم بلکه بخشی از مسائل اقتصادی و بحث اشتغال را نیز مرتفع کنیم.
رئیس اتحادیه مشاورین املاک اراک خاطرنشان کرد: از زمانی که نقش تعاونی‌ها در بخش مسکن کم‌رنگ شد خیلی از مشکلات در این بخش بروز پیدا کرد و توجه به این مقوله می‌تواند کمک‌کننده باشد.
وی افزود: افزایش قیمت مصالح تأثیر خود را بر روی قیمت مسکن نشان داده چون وقتی هزینه تمام شده ساخت افزایش می‌یابد این افزایش بر روی متراژ بنا و قیمت مصرف‌کننده نیز اعمال می‌شود.
با چالش کمبود مسکن و افزایش اجاره‌بها مواجه خواهیم شد
عسگری ادامه داد: در 6 ماهه نخست امسال نیز شاهد افزایش قیمت مسکن بودیم که این افزایش در 3 ماهه اول سال با شیب تندتر و در 3 ماهه دوم و سوم با شیب ملایم‌تری همراه بود اما در سه‌ماهه چهارم باز هم شاهد افزایش قیمت هستیم.
رئیس اتحادیه مشاورین املاک اظهار داشت: دستگاه‌های نظارتی در حوزه مسکن به‌ویژه کنترل نرخ مصالح بسیار ضعیف عمل می‌کنند و این در حالی است که قیمت مصالح بر مبنای افزایش نرخ دلار افزایش پیدا می‌کند اما زمانی که قیمت دلار روند نزولی به خود می‌گیرد قیمت مصالح با کاهش همراه نیست فلذا شاهد رشد پلکانی قیمت مصالح و در نتیجه افزایش قیمت تمام شده مسکن هستیم.
وی مسکن را یکی از دغدغه‌های اصلی خانوارها عنوان کرد و افزود: ساخت‌وساز مسکن و مجوزهای صادر شده در شهر اراک امسال بسیار کم بوده و به نظر می‌رسد در اردیبهشت‌ماه سال آینده چالش‌هایی را هم در بحث کمبود مسکن به‌ویژه برای افرادی که نیازمند واحدهای زیر 100 متر هستند و هم افزایش اجاره‌بها داشته باشیم.
خرید مسکن در اراک، معضلی برای جوانان
با این حال در شرایطی که در بین آگاهی فروش ملک در اراک آپارتمان‌هایی با قیمت‌های نجومی به چشم می‌خورد می‌توان گفت که خرید مسکن در این شهر امروز به یک معضل به‌ویژه برای جوانان تبدیل شده و تاکنون نیز اقدام مؤثری در راستای جلوگیری از افزایش سرسام‌آور قیمت‌ها که حتی به مناطق حاشیه‌ای شهر هم کشیده شده صورت نگرفته است.
در این بین به نظر می‌رسید که اجرای طرح‌های مسکن ملی در اراک بتواند تا حدودی گره کور خانه‌دار شدن اراکی‌ها را باز کند کمااینکه نگاهی به آمار متقاضیان طرح نهضت ملی مسکن در اراک نشان می‌دهد خانواده‌های بسیاری برای اینکه سقفی بالای سرشان باشد به این طرح دل‌بسته‌اند هرچند در یک سال گذشته پروژه 8100 واحدی مسکن ملی اراک پیشرفتی مطلوبی نداشته که در گزارش‌های آتی به بررسی آن خواهیم پرداخت.