هنرهای تجسمی قابلیت زیادی در ایجاد فضا و انتقال حس و پدید آوردن شرایط مساعد برای درگیر شدن مخاطب دارند که در حاشیه‌ هنرهای دیگر رشد می‌کنند، به گونه‌ای که می‌توان گفت ساحت رفتار افراد هم به‌شدت تحت تأثیر هنر است. رفتارهایی که در صورت تکرار، می‌توانند قسمت مهمی از هویت را تشکیل دهند و حتی به بخش اصیل آن بدل شوند.
اما آنچه مسلم است اینکه همدان از دیرباز هنرمندان بزرگی را پرورش داده که غالبا همگی به دلایل عقلانی زادگاهشان را ترک کرده‌اند. در این بین نمی‌توان از نقش بی‌بدیل نقاشان و معماران در عرصه هویت‌بخشی این دیار غافل شد به طوری که یقیناً فعالیت هر یک از آن‌ها خود به تنهایی به‌شدت قابل تقدیر هستند زیرا در دورانی که زندگی شکل دیگری داشت آن‌ها در قطار هنر حضور داشتند و به فرهنگ و هویت این ماندگار دیار کمک کردند.
اساتیدی همچون استاد احمد فتوت، استاد احقری، استاد حجاریان، دکتر حلیمی، استاد جاوید، مهندس قهوه‌ای، استاد حمیدی، عربعلی شروه، کورش ابراهیمی، ابراهیم زارع و دیگر بزرگان که نام بردنشان به درازا خواهد کشید. مسئله این است که اساتیدی که نام برده شد تفاوت اکثریتشان با استاد فتوت در این است که وی بعد از طی مراحل آکادمیک هنر، همدان را ترک نکرده و به زادگاهش بازگشت. او بیش از 6 دهه است که با تمامی فراز و نشیب‌هایی که داشت اقدامات بسیار زیادی در راستای ارتقای حوزه هنر برای استان دنبال کرده است.
بنابراین برآن شدیم تا با این پیشکسوت هنر‌های تجسمی در همدان گفت‌وگویی ترتیب دهیم که در ادامه می‌خوانید:
احمد فتوت با بیان اینکه متولد 1322 در همدان است و کارشناسی هنرهای تجسمی خود را از دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران گرفته گفت: در سال 81 توانستم مدرک درجه یک هنری از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را کسب کنم.
وی با اشاره به اینکه پایه‌گذار هنرهای تجسمی با همکاری اداره کل آموزش و پرورش در رشته نقاشی و معماری در هنرستان‌های استان همدان است گفت: طی این سال‌ها در دانشگاه آزاد اسلامی در رشته نقاشی مشغول به تدریس بودم.
وی با اشاره به اینکه علاقه او به زادگاهش باعث خلق آثار فراوانی در زمینه طبیعت زیبای این شهر تاریخی است عنوان کرد: در دوران جوانی با اینکه بستر فعالیت‌های هنری بازاری فراهم بود، اما همدان را به قصد تهران ترک کردم و به‌صورت آکادمیک تحصیلات خود را در دانشگاه هنرهای زیبا تهران زیر نظر اساتیدی چون محسن وزیری‌مقدم، بهجت صدر، سیحون، میرفندرسکی و استاد حمیدی گذراندم و با آن عقبه طبیعی و طبیعت‌گرایی که داشتم، جذب فضای امپرسیونیستی شدم و جزو نخستین فارغ‌التحصیلان دانشگاه هنر هستم.
این هنرمند با اشاره به اینکه از همکلاسی‌هایم می‌توانم به سهراب سپهری، عربعلی شروه و یعقوب عمامه‌پیچ اشاره کنم تشریح کرد: ازجمله فعالیت‌های هنریم علاوه بر آنچه پیشتر عنوان کردم می‌توانم به برپایی بیش از 55 نمایشگاه انفرادی و گروهی در داخل و خارج از کشور همچون منتخب نمایشگاه گروهی در آلمان سال 1369، منتخب 10 نقاشی ایرانی در نمایشگاه بین‌المللی کانادا، منتخب لوح تقدیر در نمایشگاه گروهی مشهد در سال 1371، منتخب دوسالانه چهارم و هفتم موزه‌های هنرهای معاصر تهران در سال 1386 و غیره اشاره کنم.
فتوت با تأکید بر اینکه عضویت در هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، انجمن نقاشان ایران، انجمن هنرهای تجسمی، بنیانگذارای رشته نقاشی و گرافیک در دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان ازجمله فعالیت‌هایی است که در این سال‌ها به آن مشغول بودم، تشریح کرد: همچنین داوری جشنواره‌های هنری، استانی و دانشجویی از جمله فعالیت‌های هنری بنده است.
وی با بیان اینکه گزیده نقاشی‌هایم به‌تازگی در یک هزار و 500 نسخه با مقدمه محمدحسین حلیمی و پرویز پیران توسط انتشارات هفت‌رنگ به چاپ رسیده، اذعان کرد: خوشبختانه با بنیانگذاری رشته نقاشی و گرافیک در دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، تعداد زیادی از علاقه‌مندان جذب این رشته شدند.
وی تصریح کرد: تعداد دانشجویانم در رشته‌های مذکور بی‌شمار بود که تعدادی از آن‌ها امروز خود به اساتید موفقی در این رشته‌ها در سطح ملی بدل شده‌اند که ازجمله آن‌ها می‌توانم به محمد غفوری‌منش، خیرالله اصغری، محمد رنجچیان و غلامرضا شاملو و بانوان محبوبه و مرضیه کریمی از دانشجویان رشته نقاشی و مریم بهرامی طراح لباس و پارچه اشاره کنم.
این استاد پیشکسوت هنرهای تجسمی با بیان اینکه طی این سال‌ها سبک خاصی را در رسته نقاشی دنبال نکردم زیرا به اعتقاد من باید بنا به نیاز روز جامعه نسبت به خلق اثر اقدام کرد، گفت: امروز دیگر نقاشان به‌دنبال سبک خاصی نیستند بلکه بیشتر به‌دنبال آزمودن روش‌های نو و بدیع می‌روند تا پذیرش بیشتری برای جامعه داشته باشد.
فتوت در پاسخ به این سؤال که با توجه به سبقه فعالیت خود وضعیت حمایت از هنرمندان در همدان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ آیا فضا برای بروز و ظهور استعدادها به‌ویژه در هنر نقاشی فراهم است؟ ابراز کرد: متأسفانه از گذشته تاکنون گالری و سالن نمایش مناسبی در همدان وجود نداشته و ندارد. شرایط به گونه‌ای است که همچون گذشته تنها دو گالری شهید آوینی و ابن‌سینا اداره کل فرهنگ و ارشاد را داریم که به لحاظ نور و روشنایی از استانداردهای لازم برخوردار نیستند.
وی با اشاره به اینکه بنده برای سال‌های متمادی عضو انجمن هنرهای تجسمی بودم اما به بنا دلایلی همچون علاقه‌مندی به ابداع و ابتکار بیشتر برآن شدم که از این انجمن خارج شوم و به‌صورت مستقل کار کنم، اظهار کرد: تا پیش از شیوع کرونا کلاس‌های نقاشی‌ام دایر بود اما با طی دو، سه سال گذشته بنا به ویروسی بودن این بیماری ترجیح دادم کلاسم را تعطیل کنم.
مع‌الوصف از آن‌جا که به گمان ما هنر همچون گوهر شب‌چراغی است که بشر برای ادامه راه و دوام و بقا در برابر آلام و دشواری‌های زندگی به آن نیازی مبرم دارد، پاسداشت و حمایت از هنرمندان پیشکسوت در هر رشته هنری امری لازم و ضروری است. از طرفی استفاده از داشته‌ها و نظر کارشناسی آن‌ها و همچنین شناساندن آن‌ها به نسل جدید یک امر غیر قابل انکار است که گویی در استان همدان آنچنان که باید و شاید جایگاه ندارد.

طاهره ترابی مهوش