پروژه راه آهن همدان- سنندج جزو پروژه‌های مصوب «مهر ماندگار» در سال 1383 است که فاز انخست آن از تهران به همدان در سال 1396 به بهره‌برداری رسید و ریل‌گذاری فاز دوم که شامل مسیر همدان- سنندج است مهرماه سال 1400 به اتمام رسید.

طول خط آهن تهران- همدان- سنندج حدود 420 کیلومتر است که مسیر تهران تا همدان به‌ طول 270 کیلومتر، به بهره‌برداری رسیده است، مسیر فاز دوم این خط ریلی از همدان به سنندج نیز 151 کیلومتر طول دارد در سه قطعه تعریف شده که حدود 64 کیلومتر آن در استان همدان و باقی‌مانده آن در استان کردستان واقع شده‌است.

پروژه راه آهن همدان- سنندج شامل سه قطعه و از سمت همدان به سنندج دارای هفت ایستگاه بهار، آق بلاغ، دوسر، قروه، آونگان، دهگلان و سنندج است.

طول قطعه یک این پروژه 64.5 کیلومتر، قطعه دوم 56 کیلومتر و قطعه سوم 29.5 کیلومتر است واین خط راه آهن یک خطه، دارای عرض مسیر 6 متر و طول پل‌ها دو هزار و 524 متر است.

ظرفیت انتقال مسافر در سال 300 هزار نفر در سال و باری 500 هزار تن است که بر اساس برنامه مقرر شده این رقم در بخش مسافری در سال 1420 به 600 هزار نفر و ظرفیت انتقال بار نیز به یک میلیون تن افزایش یابد.

ردیف بودجه ای پروژه راه‌آهن همدان– سنندج 10 خرداد 1384، در مجلس هفتم مصوب شد و یک روز بعد ( 11 خرداد) تأییدیه شورای نگهبان را گرفت.

پروژه راه آهن همدان- سنندج بعد از سال‌ها با پیشرفتی در حدود 60 درصد تحویل دولت سیزدهم داده شد و پس از آن از مهرماه سال گذشته با یک حرکت جهادی و تزریق اعتبارات ویژه و بهره‌گیری از 450 نفر نیروی ادامه کار از سر گرفته شد و امروز بعد از یک سال، یک سوم کار انجام شده و پروژه به پیشرفت 95 درصدی رسیده است.

در دو سه سال اخیر بارها مسئولان وزارتی و استانی از روند پیشرفت این پروژه بازدید کرده و هر بار نیز وعده‌هایی مبنی بر به بهره‌برداری رسیدن این طرح در آینده‌ای نزدیک داده شده است اما همچنان با فراز و نشیب‌هایی همراه بوده است.

استاندار کردستان بارها همراه با مسئولان وزارتی و استانی از روند پیشرفت پروژه بازدید داشته است و روز یکشنبه نوزدهم شهریورماه نیز برای آخرین هماهنگی‌ها به همراه معاون امور عمرانی، فرمانار سنندج و تیمی متشکل از خبرنگاران و عکاسان خبری از این پروژه بازدید کرد.

*انجام یک‌سوم پروژه در دولت سیزدهم

اسماعیل زارعی‌کوشا در این بازدید اظهار کرد: گزارش‌هایی که از این پروژه داده شد، امیدوار‌کننده است و پروژه‌ای که حدود 18سال از آن می‌گذرد در طول یک سال گذشته یک سوم آن معادل 30 درصد اجرایی شده است.

وی افزود: از ابتدای شروع پروژه تا حدود یک سال پیش یعنی زمانی که در این دولت فعال شد، معادل هزار میلیارد تومان تخصیص اعتبار داشته است که با نگاه ویژه رئیس جمهور و مجموعه دولت، در یک سال گذشته هزار و 104 میلیارد و 300 میلیون تومان تخصیص داشته ایم.

وی اضافه کرد: آخرین مبلغ 250 میلیارد تومان بود که روز گذشته به حساب شرکت زیرساخت واریز شد که می‌تواند، نگرانی‌‌هایی که در برخی موارد وجود دارد را برطرف کند.

استاندار کردستان ادامه داد: تعهد دولت در سفر به استان این بود که تا سال 1403 حدود هزار و 300میلیارد تومان اعتبار تخصیص داده شود که تاکنون هزار و 104 میلیارد تومان آن تخصیص یافته و باقی‌مانده نیزدر این مقطع زمانی قبل از افتتاح تحصیص و تزریق خواهد شد و در این زمینه مشکلی نداریم.

زارعی‌کوشا با تأکید بر اینکه از هر ظرفیتی که برای افزایش کارلازم است استفاده شود، اظهار کرد: این پروژه جزو معدود کلان پروژه‌های تاریخ استان کردستان است که اجرا شده و مطالبه به حق مردم بوده است و سرعتی که در طول یک سال گذشته به این پروژه داده شد، نشان‌دهنده توان پیمانکاران، عزم مدیران و تعهدی که به مردم داده شده، است.

وی با بیان اینکه تلاش می‌شود این پروژه تا مهرماه تحویل شرکت راه آهن داده شده و آماده خدمات‌رسانی شود تأکید کرد: در نخستین فرصت قبل از بهره‌برداری لازم است تمام چک‌لیست‌ها بررسی شود، ضمن اینکه بخشی از کار همانند ایستگاه‌های در مسیر و ایستگاه‌های فرعی بعد از بهره‌برداری تکمیل می‌شود.

*پروژه راه آهن نقطه اتصال کردستان به شبکه ریلی ایران است

معاون امور عمرانی استاندار کردستان نیز در این بازدید اظهار کرد: پیشرفت 30 درصدی این پروژه در یک سال اخیر به‌دلیل تأمین منابع مالی و کنترل و نظارت اصولی بوده، ضمن اینکه این پروژه ابر پروژه‌ای است که تاکنون در مقایس استان کردستان اتفاق نیفتاده است.

کیومرث حبیبی افزود: براساس برآوردهایی که شرکت ساخت انجام داده، ارزش فعلی این پروژه 15 تا20هزار میلیارد تومان است که امیدواریم در سال‌های اینده از طریق ماده 23 که گرفته می‌شود، این پروژه را به سمت مرز باشماق و کردستان عراق هم پیش ببریم.

وی یادآور شد: در فاز نخست بهره‌برداری این راه آهن ظرفیت انتقال مسافر 300 هزار نفر در سال و باری 600 هزار تن است که بر اساس برنامه مقرر شده این رقم در بخش مسافری در سال 1420 به 600 هزار نفر و ظرفیت انتقال بار نیز به سه میلیون تن افزایش خواهد یافت.

وی اهداف اصلی این پروژه را اتصال به شبکه ریلی کشور، کاهش فشار وارده بر جاده‌های استان، حمل و نقل مواد غذایی یا بار و محصولی که از بنادر مختلف کشور صورت می‌گیرد، کاهش آلودگی زیست محیطی و ایجاد اشتغال اعلام کرد.

معاون امور عمرانی استاندار کردستان اظهار کرد: این خط ریلی از طریق شبکه‌های آنتنی به معادن قروه، صنایع فولاد و بسیاری از منابعی که در اطرا ف مسیراست دسترسی پیدا می‌کند و این مسئله در حمل و نقل بار بسیار تأثیرگذار خواهد بود.

بهره‌برداری از این پروژه که آرزو و مطالبه دیرینه مردم استان کردستان است می‌تواند توسعه جهشی در بخش‌های مختلف را برای استان به همراه داشته باشد لذا مردم انتظار دارند مسئولان استانی و کشوری تلاش خود در به سرانجام رسیدن این پروژه را بیشتر کنند.

استان کردستان در مجموع هفت هزار و 850 کیلومتر راه اصلی، فرعی و روستایی دارد که 6 هزار کیلومتر آن راه روستایی و هزار و 850 کیلومتر آن راه اصلی و فرعی است.