حسن اصیلیان مهابادی با اشاره به فرارسیدن اول ماه می‌و روز جهانی کارگر درباره حوادث شغلی کارگران اظهار کرد: براساس آخرین گزارش سازمان جهانی کار، سالانه نزدیک به سه میلیون نفر در جهان بر اثر حوادث و بیماری‌های حرفه‌ای (ناشی از کار) جان خود را از دست می‌دهند.

مرگ سه میلیون کارگر در جهان به علت حوادث و بیماری‌ها

وی ادامه داد: بیشتر این مرگ و میرهای ناشی از کار که مجموعاً 2.6 میلیون مرگ را شامل می‌شود، به علت بیماری‌های ناشی از کار است و 400 هزار مورد نیز مربوط به حوادث شغلی است که به واسطه عدم رعایت اصول ایمنی ایجاد می‌شود‌‌.

مثال‌هایی از سختی کار و حوادث شغلی کارگران

وی با ارائه مثالی افزود: در جامعه مشاغل زیادی داریم که شامل اصناف کارگری و مشاغل خانگی و کارگاه‌های کوچک تا بزرگ مانند صنایع فولاد، پتروشیمی و پالایشگاه‌ها و معادن زیرزمینی می‌شود. این مشاغل وابسته به نوع کار، عوامل زیان‌آوری تولید می‌کنند برای مثال کارگرانی که در کارگاه‌های جوشکاری کار می‌کنند خواسته یا ناخواسته در معرض آلاینده‌های تولیدشده و دودهای ناشی از جوشکاری قرار می‌گیرند که حاوی فلزاتی مانند کروم است که ممکن است سمی و سرطان‌زا باشند. در برخی محیط‌های کاری پر صدا نیز آلودگی صوتی ایجاد می‌شود و کارگران در معرض این اصوات ممکن است به ناراحتی‌های عصبی و کری شغلی و... دچار شوند.

این مسئول تصریح کرد: بسته به نوع آلاینده‌ای که در صنایع تولید می‌شود کارگران ممکن است دچار بیماری‌های مختلفی شوند. بیماری‌های قلبی عروقی، سرطان و بیماری‌های تنفسی (ریوی) سه علت اصلی مرگ و میر ناشی از کار در کارگران به‌شمار می‌روند.

اهمیت بهداشت حرفه‌ای در کاهش حوادث و بیماری‌های ناشی از کار

اصیلیان با بیان اینکه تمرکز بر بهداشت حرفه‌ای می‌تواند از عوامل زیان‌آور شغلی جلوگیری کند، بیان کرد: بهداشت حرفه‌ای به معنای به‌کارگیری روش‌هایی است که این عوامل خطرزا را در حرفه‌ها و مشاغل اندازه‌گیری و روش‌های کنترلی ارائه می‌کند برای مثال متخصصان بهداشت حرفه‌ای قبل از اینکه سموم به لایه‌های تنفسی یک کارگر وارد شود با استفاده از روش‌های ایمنی و مهندسی (مثلاً پیشنهاد تهویه مناسب) این آلاینده‌ها را کنترل و از ورود آن‌ها به بدن کارگران جلوگیری و سلامت کارگران را تضمین می‌کند.

بهداشت حرفه‌ای عمر مفید کارگران را افزایش می‌دهد

وی با اشاره به اینکه برنامه‌هایی که متخصصان بهداشت حرفه‌ای برای پیشگیری دارند می‌تواند عمر مفید کارگران را افزایش دهد، تصریح کرد: در کشورهای توسعه یافته به بهداشت حرفه‌ای توجه زیادی شده و محیط کار افراد بر اساس استاندارد است و کارگران در آن‌ها امنیت و احساس آرامش دارند و تولید آنها نیز باکیفیت و ایمن است اما در کشورهای در حال توسعه هنوز مشکلات زیادی در این زمینه و رعایت بهداشت حرفه‌ای و ایمنی وجود دارد و برخی کشورها اصلا به این موارد توجه نمی‌کنند.

وضعیت بهتر ایران از نظر بهداشت حرفه‌ای نسبت به منطقه

استاد گروه مهندسی بهداشت حرفه‌ای و ایمنی کار دانشگاه تربیت مدرس با بیان این‌که در کشور ما نیز نسبت به قبل از انقلاب پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای در بهداشت حرفه‌ای حاصل شده، بیان کرد: ایران از نظر رعایت بهداشت حرفه‌ای وضعیت بهتری نسبت به کشورهای منطقه دارد اما نیاز است که نقش متخصصان بهداشت حرفه‌ای پررنگ‌تر شود. در این راستا نیز قانون کار در ایران پشتوانه خوبی برای رعایت بهداشت حرفه‌ای است. برای مثال در قوانین تأکید شده کارفرمایانی که بالای 25 نفر کارگر دارند باید از متخصصان بهداشت حرفه‌ای در محیط کار بهره ببرند.

بهانه کارفرمایان برای عدم رعایت ایمنی و بهداشت محیط کار

اصیلیان اضافه کرد: در عین حال متأسفانه در بسیاری از موارد شاهد این هستیم که کارفرمایان به بهانه هزینه‌زا بودن اقدامات کنترلی، توصیه‌های متخصصان بهداشت حرفه‌ای را در محیط کار پیاده‌سازی نمی‌کنند، در حالی که رعایت اصول ایمنی و بهداشتی ساده اگرچه در وهله نخست ممکن است هزینه‌زا به نظر برسد اما به‌دلیل ارتقای سلامت کارگران، نوعی سرمایه‌گذاری برای آینده به شمار می‌رود.

نبود تعامل بین دو وزارتخانه کار و بهداشت

وی به ضعف‌های قانونی موجود در زمینه رعایت اصول ایمنی و بهداشتی در محیط کار اشاره و خاطرنشان کرد: کارشناسان و بازرسان وزارت بهداشت عمدتاً نظارت بر اصول بهداشت محیط کار و بهداشت حرفه‌ای و کارشناسان و بازرسان وزارت کار بررسی رعایت نکات ایمنی در محل کار کارگران را برعهده دارند اما از سویی در زمینه تعداد نیروهای موجود کمبود وجود دارد و به اندازه کافی بازرس در این حوزه نداریم و از سوی دیگر وزارت بهداشت و وزارت کار نتوانسته‌اند با همکاری و هم‌افزایی، بر رعایت اصول ایمنی و بهداشتی در محیط‌های کاری نظارت مناسبی داشته باشند‌‌.

وجود بیش از 5000 نیروی بهداشت حرفه‌ای در کشور

وی درباره تعداد نیروهای بهداشت حرفه‌ای در کشور نیز بیان کرد: الان تعداد فارغ‌التحصیلان حدود 5000 نفر است اما نیاز است که این تعداد ارتقا یابد.

آمار دقیقی از بیماری‌های شغلی نداریم!

رئیس انجمن متخصصان بهداشت حرفه‌ای ایران یادآور شد: متاسفانه در رابطه با بیماری‌های ناشی از کار هیچ آمار متقنی در کشور نداریم در حالی که احصای آمار دقیق می‌تواند به پیشگیری بهتر از این بیماری‌ها کمک کند.

وقوع حوادث ناشی از کار در مردان بیش از زنان

به گفته اصیلیان، طبق گزارش سازمان جهانی کار مردان در حوادث ناشی از کار، بیشتر از زنان جان خود را از دست می‌دهند و منطقه آسیا و اقیانوسیه بالاترین مرگ و میر ناشی از کار را به‌دلیل وسعت نیروی کار این منطقه دارد.

5 شغل پرخطر کارگری

وی با اشاره به اینکه کشاورزی، ساخت‌وساز، جنگل‌داری و ماهیگیری و تولید، پرخطرترین بخش‌ها از نظر حوادث شغلی هستند، گفت: از هر سه صدمه شغلی کشنده در سراسر جهان، یک مورد در میان کارگران کشاورزی رخ می‌دهد.

تغییرات اقلیمی عامل اثرگذار بر محیط کار

استاد دانشگاه تربیت مدرس با اشاره به اینکه تغییرات اقلیمی و تحولات الگوهای آب و هوایی تأثیرات قابل توجهی بر دنیای کار به‌ویژه حوزه ایمنی و بهداشت حرفه‌ای کارگران دارد، تصریح کرد: در مشاغلی که در محیط‌های روباز فهالند، نمونه‌هایی از خطرات شغلی که با تغییرات اقلیمی تشدید می‌شوند عبارت است از تنش‌های حرارتی، پرتو ماوراء بنفش، آلودگی هوا، رویدادهای غیر عادی اقلیمی مثل طوفان، بارندگی، گرما و سرما و... به همین دلیل سازمان بین‌المللی کار، شعار امسال را «زمان رو به اتمام است؛ در شرایط تغییر اقلیم، هم‌اکنون از ایمنی و بهداشت حرفه‌ای محیط کار اطمینان حاصل کنیم» اعلام کرده است.