بر اساس آمار اعلام‌شده از سوی سازمان جهانی گردشگری سازمان ملل متحد، سفر بین‌المللی گردشگران در سه ماه نخست سال 2024 به 97 درصد سطوحِ پیش از همه‌گیری رسیده است و در مجموع بیش از 285 میلیون گردشگر بین‌المللی در فاصله زمانی ژانویه تا مارس 2024 سفر کرده‌اند که حدود 20 درصد بیشتر از سه ماه نخست سال 2023 است که نشان‌دهنده نزدیک شدن به بهبودی کامل از اثرات منفی همه‌گیری کرونا بر این صنعت است.

در سال 2023، سفر بین‌المللی گردشگران به 89 درصد از سطح سال 2019 رسیده بود، در حالی که درآمدهای صادرات گردشگری در 97 درصد سطح آن سال رسید و تولید ناخالص داخلی گردشگری مستقیم، در همان سطوح سال 2019 باقی ماند.

پیش‌بینی بخش گردشگری سازمان ملل برای سال 2024 به احیاء کامل گردشگری بین‌المللی با رشد 2 درصد بیشتر از سطح سال 2019 اشاره دارد. در همین راستا، جدیدترین داده‌های منتشرشده توسط آژانس تخصصی گردشگری سازمان ملل نشان می‌دهد:

خاورمیانه شاهد قوی‌ترین رشد نسبی بوده و به 36 درصد بالاتر از سطح قبل از همه‌گیری در سه ماه نخست 2024 رسیده که 4 درصد بالاتر از مشابه سه ماهه نخست 2023 است. خاورمیانه در سال گذشته میلادی به نخستین منطقه جهان تبدیل شد که مثبت 22 درصد از آمار پیش از همه‌گیری کرونا رسید و بحران کرونا را کاملا پشت سر گذاشت.

اروپا، بزرگترین مقصد جهان، برای نخستین‌بار در سه ماه ابتدایی سال 2024 از سطح قبل از همه‌گیری کرونا فراتر رفت و به رشد مثبت یک درصد نسبت به آمار مشابه در سال 2019 (پیش از همه‌گیری) رسید. این منطقه در سه ماه اول سال جاری میلادی 120 میلیون گردشگر بین‌المللی را به ثبت رساند که با افزایش چشمگیر تقاضای منطقه‌ای همراه بود.

آفریقا نیز در سه ماه نخست سال 2024 توانست 5 درصد بیشتر از سه ماهه نخست سال 2019 و 13 درصد بیشتر از سه ماهه نخست سال 2023 از گردشگران بین‌المللی استقبال کند.

قاره آمریکا عملاً در سه ماه نخست اعداد پیش از همه‌گیری را احیا کرد و تعداد ورودی‌های آن به 99 درصد از سطح سال 2019 رسید.

گردشگری بین‌المللی در آسیا و اقیانوسیه (سازمان جهانی گردشگری ملل متحد، کشور ایران را در این دسته قرار داده است) بهبودی سریعی را تجربه می‌کند؛ جایی که پس از بهبودی 65 درصدی در سال 2023، ورودی‌ها در سه ماه نخست 2024 به 82 درصد از سطوح قبل از همه‌گیری رسیدند.

زوراب پولولیکاشویلی؛ دبیرکل گردشگری سازمان جهانی گردشگری، در این باره گفت: بازیابی این بخش برای اقتصادهای ما و معیشت میلیون‌ها نفر خبر بسیار خوشایندی است. با این حال، به حصول اطمینان از سیاست‌های گردشگری مناسب و مدیریت مقصد، با هدف پیشبرد پایداری و فراگیری، در عین پرداختن به اثرات خارجی و تأثیر این بخش بر منابع و جوامع نیاز است.

بیشترین رشدها

بر اساس آمار جزئی مناطق، شمال آفریقا در سه ماه نخست 2014 با 23 درصد بیشتر ورودی‌های بین‌المللی نسبت به قبل از همه‌گیری، قوی‌ترین عملکرد را داشته است و پس از آن آمریکای مرکزی (مثبت 8 درصد) و دریای کارائیب و اروپای غربی (هر دو مثبت هفت درصد) قرار دارند. اروپای مدیترانه جنوبی یک درصد از سطح قبل از همه‌گیری فراتر رفت، در حالی‌که آمریکای جنوبی عملاً به سطح 2019 رسید. اروپای شمالی 98 درصد از سطوح قبل از همه‌گیری را احیا کرد، در حالی‌که کشورهای جنوب صحرای آفریقا و آمریکای شمالی هر دو 95 درصد بهبود یافتند.

بر اساس داده‌های موجود، بسیاری از مقاصد در سراسر جهان در سه ماه نخست 2024 به نتایج قوی دست یافته‌اند، ازجمله قطر (مثبت 177٪ در مقایسه با سه ماهه نخست 2019)، آلبانی (مثبت 121٪)، عربستان سعودی (مثبت 98٪)، تانزانیا (مثبت 53٪)، کوراسائو (مثبت 45درصد)، صربستان (مثبت 43درصد)، ترکز و کایکوس (مثبت 42درصد)، گواتمالا (مثبت 41درصد) و بلغارستان (مثبت 38درصد).

عملکرد قدرتمند گردشگری بین‌المللی را می‌توان در شاخص اعتماد گردشگری سازمان ملل نیز مشاهده کرد که به 130 امتیاز (در مقیاس 0 تا 200) برای دوره ژانویه تا آوریل رسید، که بالاتر از انتظارات (122) بیان‌شده برای این دوره در اواسط ماه ژانویه است.

درآمدها

درآمدهای بین‌المللی گردشگری در سال 2023 به 1.5 تریلیون دلار رسید که به معنای بهبود کامل سطوح قبل از همه‌گیری است، که البته با احتساب تورم به 97 درصد آمار سال 2019 رسیده است.

به تفکیک مناطق، اروپا بالاترین درآمد را در سال 2023 به‌دست آورد و مقاصد آن در مجموع به درآمد 660 میلیارد دلاری دست یافتند که به میزان واقعی هفت درصد از سطوح قبل از همه‌گیری کرونا بود و درآمدها در خاورمیانه 33 درصد بالاتر از سطح سال 2019 افزایش یافت. قاره آمریکا 96 درصد از درآمدهای قبل از همه‌گیری را در سال 2023 و آفریقا 95 درصد از درآمدهای خود را احیا کردند. آسیا و اقیانوسیه 78 درصد از درآمدهای قبل از بحران خود را به دست آوردند که در مقایسه با بهبود 65 درصدی ورود در سال گذشته، نتیجه قابل توجهی است.

مجموع درآمدهای صادراتی حاصل از گردشگری بین‌المللی، شامل هزینه‌کردها و حمل‌و‌نقل مسافر، در سال 2023 به 1.7 تریلیون دلار رسید که حدود 96 درصد از سطوح قبل از همه‌گیری در شرایط واقعی است. تولید ناخالص داخلی مستقیم گردشگری سطوح قبل از همه‌گیری را نیز بهبود بخشید و در سال 2023 به 3.3 تریلیون دلار رسید که معادل سه درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی است.

چندین مقصد از نظر درآمد در سه ماه نخست 2024 در مقایسه با سطوح سال 2019 بر اساس داده‌های موجود نتایج قابل توجهی به دست آورده‌اند، ازجمله صربستان (+127درصد)، ترکیه (+82درصد)، پاکستان (+72درصد)، تانزانیا (+62درصد)، پرتغال (+61درصد)، رومانی (+57درصد)، ژاپن (+53درصد)، مغولستان (+50درصد)، موریس (+46درصد) و مراکش (+44درصد).

به امید بهبودی کامل در سال 2024

انتظار می‌رود گردشگری بین‌المللی در سال 2024 با پشتوانه تقاضای قوی، افزایش ارتباطات هوایی و بهبود مستمر سفرها از چین و دیگر بازارهای بزرگ آسیا به طور کامل بهبود یابد.

آخرین شاخص اعتماد گردشگری سازمان ملل متحد چشم‌اندازهای مثبتی را برای فصل تابستان آینده نشان می‌دهد، که دارای امتیاز 130 برای دوره ماه می‌تا آگوست 2024 (در مقیاس 0 تا 200) است، که نشان‌دهنده احساسات خوش بینانه‌تر از اوایل امسال است. حدود 62 درصد از کارشناسان گردشگری شرکت‌کننده در نظرسنجی «Confidence» انتظارات بهتر (53٪) یا بسیار بهتر (9٪) را برای این دوره چهار ماهه که فصل تابستان نیم‌کره شمالی را پوشش می‌دهد، بیان کردند، در حالی که 31٪ عملکرد مشابه سال 2023 را پیش‌بینی کردند.

چالش‌ها همچنان پابرجاست

به گفته هیئت کارشناسان گردشگری سازمان ملل، شرایط نامناسب اقتصادی و ژئوپلیتیکی همچنان چالش‌های مهمی را برای گردشگری بین‌المللی و سطح اعتماد ایجاد می‌کند.

آخرین چشم‌انداز اقتصاد جهانی صندوق بین‌المللی پول (آوریل 2024) به بهبود پایدار اما کند اقتصادی اشاره می‌کند. در عین حال، تداوم تورم، نرخ‌های بهره بالا، قیمت‌های نوسان نفت و اختلالات در تجارت همچنان به هزینه‌های بالای حمل‌ونقل و اقامت تبدیل می‌شود.

انتظار می‌رود گردشگران به‌دنبال حفظ ارزش برای پول در سفر باشند و در پاسخ به افزایش قیمت‌ها و چالش‌های اقتصادی کلی به جست‌وجوی ارزش پول و سفر نزدیک‌تر به خانه خود ادامه دهند، در حالی که دمای شدید و سایر رویدادهای آب و هوایی می‌تواند بر انتخاب مقصد بسیاری از مسافران تأثیر بگذارد. این موضوع به طور فزاینده‌ای توسط پنل کارشناسان گردشگری سازمان ملل متحد به‌عنوان نگرانی برای این بخش ذکر می‌شود.

نبود قطعیت ناشی از توقف جنگ روسیه و اوکراین، مناقشه رژیم صهیونیستی در غزه و سایر تنش‌های ژئوپلیتیکی فزاینده نیز خطرات منفی مهمی برای گردشگری بین‌المللی به‌شمار می‌آید.

از آنجا که گردشگری بین‌المللی به بهبود و گسترش ادامه می‌دهد و باعث رشد اقتصادی و اشتغال در سراسر جهان می‌شود، دولت‌ها باید به تطبیق و ارتقای مدیریت گردشگری خود در سطح ملی و محلی ادامه دهند تا اطمینان حاصل شود.