ایران با داشتن گنجینه‌ای غنی از بناهای تاریخی و فرهنگی، ظرفیت بالایی برای جذب گردشگران داخلی و خارجی دارد، اما باید توجه داشت که استفاده بهینه از این ظرفیت، نیازمند نوآوری و همکاری بین بخش‌های مختلف است.
ایران با تاریخ و فرهنگی غنی، جاذبه‌های گردشگری فراوانی دارد که هر سال گردشگران بسیاری را به خود جذب می‌کند. این کشور با داشتن آثار تاریخی، طبیعت بکر، فرهنگ متنوع و غذاهای لذیذ، مقصدی جذاب برای گردشگران داخلی و خارجی است.
ایران به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین تمدن‌های جهان، دارای آثار تاریخی بسیاری است؛ پرسپولیس یا تخت جمشید، پایتخت امپراتوری هخامنشیان، با معماری باشکوه و نقوش برجسته‌اش، یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های تاریخی ایران است یا شهر اصفهان با میدان نقش جهان، مسجد شیخ لطف‌الله و کاخ عالی‌قاپو، نمونه‌ای از معماری اسلامی و ایرانی است که هر گردشگری را جذب خود می‌کند.
از سویی ایران با داشتن کوه‌ها، جنگل‌ها، بیابان‌ها و سواحل زیبا، مقصدی مناسب برای طبیعت‌گردان است؛ کوه دماوند، بلندترین قله ایران، برای کوهنوردان و علاقه‌مندان به طبیعت‌گردی جذابیت خاصی دارد. جنگل‌های هیرکانی در شمال ایران با پوشش گیاهی متنوع و آب‌وهوای معتدل، یکی از زیباترین مناطق طبیعی ایران است.
در کنار این جاذبه‌های تاریخی، ایران با فرهنگ و هنر غنی خود، جاذبه‌های فرهنگی بسیاری دارد؛ بازارهای سنتی همچون بازار بزرگ تهران و بازار وکیل شیراز، با معماری خاص و محصولات متنوع، تجربه‌ای منحصربه‌فرد از خرید را ارائه می‌دهند. موسیقی محلی نیز بخشی از فرهنگ غنی ایران است که در جشنواره‌ها و مراسم مختلف به نمایش گذاشته می‌شود.
غذاهای ایرانی با طعم و عطر خاص خود، یکی از جاذبه‌های گردشگری ایران محسوب می‌شوند؛ کباب‌های متنوع، خورشت‌های خوشمزه و دسرهای سنتی مانند زعفران و گلاب، تجربه‌ای لذت‌بخش از آشپزی ایرانی را به گردشگران ارائه می‌دهند.
علاوه بر موارد مذکور، ایران با داشتن مکان‌های مذهبی مهم، مقصدی برای گردشگران مذهبی نیز محسوب می‌شود؛ حرم امام رضا (ع) در مشهد و مسجد شاهچراغ در شیراز، از جمله مکان‌های زیارتی مهم در ایران هستند که هر سال میزبان میلیون‌ها زائر از سراسر جهان هستند و این تنوع جاذبه‌ها، ایران را به یکی از مقاصد گردشگری محبوب در جهان تبدیل کرده است.
*همکاری بین دولت و فعالان گردشگری، راه‌حل حفظ برنامه‌های تاریخی
مدیر کل گردشگری داخلی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اظهار می‌کند: در گذشته شاهد تلاش‌های متعددی برای توسعه گردشگری تاریخی در کشور بوده‌ایم؛ از جمله این تلاش‌ها به استفاده از فناوری‌های نوین مانند واقعیت مجازی (VR) برای ارتقای تجربه گردشگران از بناهای تاریخی است، این فناوری به گردشگران امکان می‌دهد تا با سفر به دنیای مجازی، از نزدیک با معماری، فرهنگ و تاریخ این بناها آشنا شوند و تجربه‌ای فراموش‌نشدنی را به دست آورند.
مصطفی فاطمی، می‌افزاید: برگزاری رویدادها و جشنواره‌های متنوع در محوطه‌های تاریخی، می‌تواند گردشگران را به سمت این مناطق جذب کند. برگزاری کنسرت‌ها، نمایشگاه‌ها، کارگاه‌های آموزشی و جشنواره‌های فرهنگی در فضاهای تاریخی، نه‌تنها به جذابیت این مناطق می‌افزاید، بلکه می‌تواند به رونق اقتصادی منطقه و ایجاد فرصت‌های شغلی کمک کند.
وی بیان می‌کند: همکاری بین بخشی بین دولت، جامعه و فعالان حوزه گردشگری، نقش مهمی در حفظ و توسعه برنامه‌های تاریخی ایفا می‌کند. ایجاد یک شبکه ارتباطی مؤثر بین این بخش‌ها می‌تواند منجر به برنامه‌ریزی‌های جامع و هدفمند برای توسعه گردشگری تاریخی شود.
مدیرکل گردشگری داخلی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی یادآور می‌شود: به‌عنوان نمونه، می‌توان از ظرفیت‌های گردشگری کشاورزی و سلامت در مناطق تاریخی استفاده کرد. ایجاد امکاناتی همچون اقامتگاه‌های بوم‌گردی، رستوران‌های سنتی و مراکز درمانی در نزدیکی بناهای تاریخی، می‌تواند به جذب گردشگران علاقه‌مند به این حوزه‌ها کمک کند.
فاطمی در راستای افزایش جذب گردشگر خاطرنشان می‌کند: برندسازی و داستان‌سرایی نقشی کلیدی در جذب گردشگران به برنامه‌های تاریخی و افزایش شناخت عمومی مردم از این میراث ارزشمند دارند؛ روایت داستان‌های تاریخی و فرهنگی مرتبط با هر بنا، می‌تواند به گردشگران کمک کند تا با فرهنگ و تاریخ آن منطقه بیشتر آشنا شوند. ایران سرشار از داستان‌ها و روایت‌های جذاب است که می‌تواند گردشگران را به سمت خود جذب کند. با استفاده از این ظرفیت‌ها و ایجاد نوآوری در صنعت گردشگری، می‌توان به رونق این صنعت و معرفی هرچه بهتر میراث تاریخی ایران به دنیا کمک کرد.
*روستاها، ظرفیتی مغفول برای توسعه گردشگری
از سویی کارشناس گردشگری نیز در این باره اظهار می‌کند: روستاها بخشی از یک کشور هستند که اغلب ناشناخته مانده‌اند و در مرحله نخست وزارت میراث فرهنگی و گردشگری باید با آگاهی دادن و تبلیغ، آن‌ها را معرفی کند؛ در ایران بعضی روستاها بسیار زیبا هستند و علاوه بر جنبه تاریخی و طبیعی ظرفیت دیداری و کمک‌کنندگی به اقتصاد دارند؛ این روستاها با فعالیت‌هایی همچون راه‌اندازی تورهای گردشگری یا چاپ بروشور می‌توانند معرفی شوند.
حبیبه نیک‌سیرت، می‌افزاید: در سال‌های اخیر، اقداماتی صورت گرفته است، به‌طور مثال گاهی مطالبی درباره این روستاها در فضای مجازی و اینترنت بارگذاری می‌شود یا در رسانه‌های جمعی همچون رادیو از آن‌ها صحبت می‌شود، اما این اقدامات کافی نیست؛ این در حالی است که روستاهای ما ظرفیت ثبت جهانی در یونسکو را دارند که امیدواریم این اتفاق بیفتد.
وی عنوان می‌کند: پس از معرفی، زیرساخت‌ها نیز باید فراهم شود که نخستین مرحله آن تسهیل در رفت و آمد و ساماندهی جاده‌ها است زیرا برخی نقاط، خاکی یا صعب‌العبور هستند؛ معتقدم که روستاها باید آباد شوند، بدون اینکه به اصالت روستا لطمه‌ای وارد شود و یکی از ارکان آن، درست شدن جاده‌هاست، علاوه بر این، امکانات بهداشتی همچون سرویس بهداشتی و استراحتگاه نیاز است و همه این‌ها به درآمدزایی از راه گردشگری منجر می‌شود.
کارشناس گردشگری خاطرنشان می‌کند: در کنار این مسائل، جامعه محلی روستا نیز باید پذیرای جمعیتی که وارد روستا می‌شوند، باشد؛ در واقع این آگاهی دادن فقط برای گردشگرانی که قصد سفر دارند نیست، بلکه به روستاییان نیز باید آگاهی داده شود و آن‌ها آماده میزبانی شوند.
توسعه گردشگری تاریخی نیازمند همکاری و تعامل همه‌جانبه است؛ هم‌اکنون شاهد طرح‌های مختلفی برای ارتقای تجربه گردشگران از بناهای تاریخی استان اصفهان هستیم. ازجمله این طرح‌ها می‌توان به استفاده از فناوری‌های نوین، برگزاری رویدادها و جشنواره‌ها و همکاری با بخش‌های مختلف اشاره کرد و در این راستا با برنامه‌ریزی دقیق و همکاری بین بخش‌های مختلف، می‌توان از ظرفیت‌های گردشگری تاریخی ایران به بهترین نحو ممکن استفاده کرد و به رونق اقتصادی و فرهنگی کشور کمک کرد.
توسعه گردشگری تاریخی، نه‌تنها به معرفی میراث فرهنگی ایران به دنیا کمک می‌کند، بلکه می‌تواند به ایجاد فرصت‌های شغلی، رونق اقتصادی و توسعه پایدار در کشور کمک کند.
شناسه خبر 88447
