محمد آیینی روز پنجشنبه در جلسه ستاد بازآفرینی شهری که با حضور استاندار، مدیرعامل بازآفرینی شهری و جمعی از مسئولان و مدیران در سالن جلسات شهدای استانداری همدان برگزار شد، با بیان اینکه وضعیت بازآفرینی در استان همدان گل‌وبلبل نیست و باید واقعیت‌ها را گفت، از آمار پایین صدور پروانه‌ها گلایه کرد و یادآور شد: اینکه برخی مناطق زمان انتخابات رسمی‌اند و بعد از آن غیر رسمی می‌شوند، مایه تأسف است.
* رسمی و غیر رسمی را فقط همدانی‌ها به کار می‌برند!
وی افزود: اطلاق واژه غیر رسمی به مناطق، مختص همدان است و هیچ‌جا این نام‌گذاری‌های دست‌وپاگیر را نداریم! آنچه تعریف شده، کارآمدی و ناکارآمدی است که باید به آن پرداخت‌.
معاون وزیر راه و شهرسازی تصریح کرد: اگر کاری انجام نشده و یا پیش نمی‌رود و وضعیت امروز این‌گونه است، یک دلیل دارد، آن‌هم اینکه افراد دور این میز از قافله پیشرفت و کار کردن جا مانده‌اند.
آیینی با این بیان که هرکس شناسنامه جهوری اسلامی دارد هم‌وطن ما است و هیچ کجای فرهنگ اسلامی و ایرانی مهاجر و مهاجرت مذموم نیست، اظهار کرد: اگر کسی مهاجرت می‌کند، درد شغل و معیشت و آینده فرزندانش را دارد؛ قرار نیست او را از امکانات محروم کنیم، با این عنوان که تو مهاجری!
وی با اشاره به اینکه محدوده بازآفرینی شهرهای کشور نزدیک به 170 هزار هکتار است که بیش از پنج هزار هکتار آن در شهرهای استان همدان قرار دارد، تأکید کرد: برای بازآفرینی 19 بند تعریف شده و هرکس در هرجا بتواند پروانه دریافت کند، مشمول این بندها است.
معاون وزیر راه سپس با اشاره به وقوع زلزله مهیب بم و اینکه مردم آنجا هنوز داغدار و اندوهگین‌ هستند، اعلام کرد: کسی فکر نمی‌کرد بم را زلزله ویران کند، اما شد؛ خطر در کمین است. امروز نیز 80 هزار خانوار همدانی در معرض خطر هستند و باید برای آن‌ها پیش از وقوع حادثه کار کرد.
آیینی ضمن ابراز ناخرسندی از عملکرد مسئولان در همدان، تأکید کرد: آمار صدور پروانه همدان ناامیدکننده است و من نمی‌دانم چرا از ظرفیت بخش خصوصی استفاده نمی‌کنید؟! سازنده بخش خصوصی محتاج وام 300 میلیون تومانی ما نیست، فضا را باز کنیم تا وارد میدان شده و کار انجام دهند.
وی با این بیان که ارزش هیچ چیزی بیشتر از جان آدم‌ها نیست، متذکر شد: بنده خودم در خانه و محله تاریخی زندگی کرده‌ام، تحصیلاتم در این حوزه است و کاملاً می‌فهمم بافت تاریخی واجد ارزش یعنی چه؛ اما با همه این‌ها تأکید می‌کنم اگر حفظ بافت تاریخی با حفظ جان آدم‌‌ها تزاحم پیدا کند، اشتباه محض است، چراکه جان انسان اهمیت دارد.
* چرا در همدان کاری انجام نشده؟
مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران افزود: از اردیبهشت‌ماه که بسته تشویقی در کشور تصویب شده، آمار صدور پروانه‌ها در قزوین 10 برابر، در تهران سه برابر و در اصفهان دو برابر شده است؛ اما در همدان هیچ اتفاقی نیفتاده! سؤال جدی من این است که چرا در همدان اینقدر سخت‌گیری می‌کنید؟
آیینی از افزون‌بر 50 حق مردم در شتاب‌بخشی به نوسازی مسکن مطابق قانون خبر داد و گفت: استاندار همدان حوزه بازآفرینی شهری را خوب می‌شناسد و نشان می‌دهد پیگیر موضوع بازآفرینی شهری است؛ برای احیای بافت تاریخی شهر یک سند دائمی تدوین کرده و آن را نصب‌العین قرار دهید و پیش بروید.
وی با این بیان که در بودجه امسال بافت فرسوده و مسکن کم‌درآمدها به‌طور ویژه مورد توجه قرار گرفته و از دغدغه‌های رئیس‌جمهور محترم است، یادآور شد: نوسازی بافت فرسوده راه حل تولید مسکن است، چرا مردم را به حاشیه می‌برید؟ مرکز شهر همه امکانات را دارد، پس از این ظرفیت استفاده کرده و به‌جد پیگیر آن باشید.
مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران یادآوری کرد: در برنامه هفتم هر موضوعی را مطرح کنید، مورد توجه قرار گرفته است، بنابراین بخش خصوصی را برای تقویت چرخه اقتصادی محلات به‌کار بگیرید و از ظرفیت آن‌ها استفاده کنید.
آیینی با این بیان که شهرداران مطابق قانون سامان‌دهی می‌توانند صددرصد تخفیف در صدور پروانه‌ها اعمال کنند، عنوان کرد: چرا تخفیف نمی‌دهید؟ دولت با شما تسویه می‌کند؛ تخفیف بدهید و کار را با تسهیل و تسریع پیش ببرید.
* اقدام به بازآفرینی بافت فرسوده مثل نهضت ملی مسکن شامل تخفیف و تسهیلات است
وی با این بیان که ظرف 6 ماه گذشته در کشور 30 هزار واحد به بانک‌ها معرفی شده‌اند، خطاب‌ به آقای پارسامهر (ریاست انبوه‌سازان استان همدان) گفت: بخش خصوصی با احداث واحدهای بازآفرینی، تا 10 سال از پرداخت مالیات معاف خواهند شد؛ یعنی مالیات بافت فرسوده مثل نهضت ملی مسکن بوده، بیمه هم 15 درصد است، از همه تسهیلات برخوردار هستید و مانعی وجود ندارد، پس با قدرت کار کنید.
معاون وزیر راه و شهرسازی تأکید کرد: جلسات ستاد بازآفرینی را مرتب تشکیل دهید و دبیران گزارش منسجم را ارائه کنند. من حتم دارم فعال شدن ستادها با حرکت چندبرابری مواجه خواهد بود؛ اگر هم مشکل در ستادها حل نشد، به استان و کشور اطلاع دهید.
آیینی با اشاره به اینکه برای مرمت‌ واحدهای مسکونی در بافت تاریخی 80 درصد وام درنظر گرفته شده است، افزود: چرا از این فرصت استفاده نمی‌کنید؟ ‌وقتی دولت با گشاده‌رویی برخورد می‌کند، چرا کاری نمی‌کنید؟
وی در ادامه به معابر خاکی نیز گریزی زد و با ابراز ناخرسندی، اظهار کرد: این معابر با کمترین هزینه درست می‌شوند و می‌توانند یک سرمایه اجتماعی بزرگ خلق کنند؛ هیچ‌چیز به اندازه پیاده‌روسازی و آسفالت کردن معابر مردم را خوشحال نمی‌کند، چرا باید محلات حاشیه‌ای 60 درصد خاکی باشند؟ از این فرصت کم‌هزینه برای افزایش رضایت‌مندی مردم استفاده کنید.
* بسته‌های تشویقی خود را محلات‌محور بنویسید
معاون وزیر راه و شهرسازی با این بیان که مردم با خدمات ما دلبسته نظام خواهند شد، توضیح داد: بسته‌های تشویقی خود را محلات‌محور بنویسید، منوچهری، حصار امام، جاده مزدقینه و غیره هرکدام را تک‌تک مورد بررسی قرار داده و با نیاز مردم بسته تشویقی قرار دهید؛ آن‌وقت خواهید دید که همرامی مردم 10 برابر خواهد شد.
*یک تُن قیر به‌ازای صدور هر یک واحد
آیینی با این بیان که به‌ازای بازسازی و مقاوم‌سازی هر واحد یک تُن قیر از وزارتخانه به استان تخصیص می‌دهیم، سخنان خود را پایان داد.
استاندار همدان نیز در ادامه با بیان اینکه وقتی موضوعی اهمیت ویژه دارد برای آن ستاد و کارگروه تشکیل می‌شود وگرنه همه ما خود به خود وظایفی داریم که باید انجام دهیم، عنوان کرد: تشکیل ستاد بازآفرینی نیز برای همکاری و انجام کار تیمی و گروهی در جهت حل مسئله است و نه صرفاً تشکیل جلسه و صورت‌جلسه نوشتن! مهم پای کار بودن است.
حمید ملانوری‌شمسی خاطرنشان کرد: مدیری می‌تواند کار را پیش ببرد که مطلع، باانگیزه و مسلط به قوانین باشد؛ در این صورت است که حرکت به سمت هدف محقق خواهد شد.
وی با این بیان که دو گروه مدیر و نظام مدیریتی داریم، گفت: گروه اول برای انجام ندادن کار دور هم جمع می‌شوند که ما با آن‌ها کاری نداریم، اما گروه دوم برای حل مسئله دغدغه دارند، این گروه تبصره‌ای، ماده‌ای، مشوقی، میانبری و چیزی که بتوانند با استفاده از آن تحول و تحرک داشته و کار را شتاب بدهند، پیدا می‌کنند؛ بازآفرینی از این مدیران می‌خواهد.
استاندار همدان با بیان اینکه ما نباید از ظرفیت‌های قانونی فرار کنیم و از خطر کردن بترسیم، اضافه کرد: 20 میلیون نفر از جمعیت ایران معادل یک‌چهارم کشور در محلات بافت فرسوده زندگی می‌کنند که از محروم‌ترین اقشار هستند؛ این عدد قابل توجه و البته ناراحت‌کننده است.
ملانوری‌شمسی با این بیان که نگاه ما در این موضوعات باید دوراندیشانه و هزینه فایده‌ای باشد، اعلام کرد: چرا به دنبال این هستید که شهرها را گسترده کنید؟ همین که موجود است را فریز کرده و از امکانات استفاده کنید؛ این روش بسیار به‌صرفه‌تر است تا اینکه بخواهید امکانات جدید ایجاد کنید.
* افتخار به الحاق نادرست است
وی با این بیان که افتخار به الحاق بسیار نادرست است و باید از داشته‌هایمان استفاده کنیم، ابراز کرد: محلات ناکارآمد کارنامه ناکارآمدی مدیر هستند و نه محله! این را خوب به خاطر داشته باشید.
استاندار همدان ادامه داد: در طول هفت سال فقط 30 درصد کار در استان انجام شده، این جای افتخار ندارد.
ملانوری‌شمسی با اشاره به اینکه یکی از محورهای توسعه‌ای همدان گردشگری با داشتن منابع تاریخی و طبیعی است، توضیح داد: همدان یک استان گردشگری است، هر کاری می‌کنید از هدف توسعه‌‌ای استان غافل نشوید و در تداخلات بافت تاریخی و فرسوده، اصالت را بر تقویت گردشگری قرار دهید.
وی تأکید کرد: ما باید دسترسی مردم را به خدمات به‌گونه‌ای توسعه دهیم که احساس آرامش کنند؛ مردم که از امکانات رفاهی برخوردار شوند، به زندگی دلگرم می‌شوند.
* برون‌سپاری و توجه به جوان‌های تحصیل‌کرده، با دفاتر تسهیلگری
استاندار همدان به مردم‌پایه بودن کارها اشاره و تصریح کرد: برون‌سپاری و توجه به جوان‌های تحصیل‌کرده با دفاتر تسهیلگری یکی از مهم‌ترین عوامل پیشرفت است؛ اگر پای بخش خصوصی به کارها باز شود، شاهد اجتماع اقتصاد و عمران شهری خواهیم بود.
ملانوری‌شمسی شهروندان، پارلمان محلی و شهرداری را سه ضلع موفقیت خواند و ابراز کرد: تا می‌توانید به سمت مردم بروید، تجربه نشان داده کار با مردم پیش رفته و سرعت می‌گیرد. بخش خصوصی جمعه و شب و نصف شب کار می‌کند! مثل برخی کارمندان نیست که دنبال بین‌التعطیلی، کاهش ساعت کاری و انگشت زدن و رفتن باشد. او با جان و دل کار می‌کند و منافع خود و مردم را تأمین خواهد کرد؛ بنابراین از دادن مسئولیت به مردم نترسید.
وی با تأکید بر لزوم کاهش زمان صدور پروانه‌ها، بیان کرد: این اطاله زمان اصلاً پذیرفته نیست، یک کار ساده نباید اینقدر طول بکشد. اکنون دنیای دیجیتال است، با برون‌سپاری کار را پیش ببرید، ضمن اینکه باید ظرفیت بانکی را به خدمت بگیرید.
استاندار همدان در خاتمه سخنان خود با این بیان که بسیاری گمان می‌کنند جهاد تبیین یعنی صرفاً پرداختن به مسائل دینی و از تبیین اقدامات اجتماعی، اقتصادی، عمرانی و غیره خودداری می‌کند، اعلام کرد: تبیین یعنی اقداماتی که به گوش مردم نرسیده، برسانیم. این ندانستن‌ها کار دستمان داده و جوانان و مردم را مقابل حاکمیت قرار می‌دهد و برعکس انجام کار آنان، منجر به رضایتمندی خواهد شد؛ بنابراین از ظرفیت قانونی رسانه‌ها استفاده کرده و اقدامات انجام‌شده را به گوش مردم برسانید.
* تخصیص ندادن اعتبار، از دلایل اصلی محرومیت است
مدیرکل دفتر ستاد ملی بازآفرینی شهری پایدار شرکت بازآفرینی شهری ایران نیز در این جلسه بیان کرد: با اقدام مشترک ستاد بازآفرینی مصوب استان، 9 شهر و 29 محله در دستور کار نوسازی و مقاوم‌سازی قرار گرفته و اقدامات روبنایی، زیر بنایی، سامان‌دهی معابر و غیره انجام می‌شود.
منصور استادی با بیان اینکه توانمندسازی مقدم بر سامان‌دهی است، تصریح کرد: مطابق شرکت بازآفرینی شهری نوسازی 19 محله با 11 پروژه در استان در دست بهره‌برداری بوده و دو پروژه نیز در دو محله در دست اجرا است.
وی به شهرداران گفت: تقاضا می‌کنم همه شهردارها به سامانه ستاد ملی که به آن دسترسی دارند، مراجعه کرده و همه پروانه‌ها را در آن سامانه بارگذاری کنند؛ علاوه‌بر این گزارش عملکرد نوسازی و توانمندسازی نیز باید در این سامانه ارائه شود تا تحلیل‌ها مطابق این آمارها انجام شده و ضرورت پرداختن به محلات، مورد بحث و در اولویت قرار گیرد.
مدیرکل دفتر ستاد ملی بازآفرینی شهری پایدار شرکت بازآفرینی شهری ایران در پایان با تأکید بر اینکه متناسب با جمعیت ساکن تخصیص اعتبارها صورت می‌گیرد، ابراز کرد: علت این کار آن است که محدوده‌های محروم از امکانات، پیشرفت کنند؛ چراکه از دلایل محرومیت، تخصیص ندادن اعتبار است.
* تخفیف حداقل 50 درصدی عوارض نوسازی
مدیرکل راه و شهرسازی استان همدان نیز با بیان اینکه 32 شهر استان در محدوده بازآفرینی قرار دارند که شناسایی شده‌اند و در کمیسیون ماده پنج به تصویب رسیده‌اند، عنوان کرد: پنج هزار و 518 هکتار درمجموع محدوده بازآفرینی همدان است که پس از برنامه هفتم امیدوارم به سمت کاهشی شدن این مقدار برویم.
مجید صالحی‌امیر خاطرنشان کرد: استفاده از ظرفیت نوسازی در 14 هزار و 402 هکتار ابلاغ شده و 9 هزار و 433 واحد تاکنون در سامانه ثبت و موفق به گرفتن پروانه شده‌اند.
وی بیان کرد: تخفیف حداقل 50 درصدی عوارض نوسازی، کاهش زمان صدور پروانه در محلات، حمایت و توجه به مشوق‌ها، از اقدامات انجام‌شده در این راستا بوده است.
مدیرکل راه و شهرسازی استان همدان با تأکید بر اینکه ساخت‌وساز در بافت فرسوده به‌مراتب بهتر از اراضی الحاقی است، افزود: اگر بندهای 19 گانه تشویقی به استحضار مردم برسد، شاهد گسترش ساخت‌وساز در بافت‌های فرسوده خواهیم بود.
صالحی‌امیر ادامه داد: اقدامات انجام‌شده شامل موارد بند ب تبصره 11 بوده، علاوه‌بر آن 40 میلیارد تومان نیز از محل عوارض ارزش‌افزوده در اختیار شهرداری‌ها قرار گرفته است.
وی با اشاره به کمک صورت‌گرفته به شهرداری‌ها، گفت: از محل ستاد بازآفرینی در سال 1402، سه هزار و 162 تُن قیر تخصیص یافته که امیدوارم این مقدار در سال 1403 با مساعدت‌های آقای آیینی معاون محترم وزیر، افزایش یابد.
این مقام مسئول در پایان اضافه کرد: مطابق بند ج ماده 52 قانون هفتم، زمین معوض نیز در اختیار شهرداری‌های محترم قرار داده می‌شود، برای بازگشایی معابر نیز مساعدت خواهد شد.
* موانع کار در بازآفرینی
فرماندار ویژه ملایر نیز در این جلسه با اشاره به تغییرات صورت‌گرفته در بازآفرینی طی پنج سال، گفت: چشم‌انداز امروز روشن نیست. همه اسناد، ابلاغیه‌ها و تلاش‌ها در جای خود قابل تقدیر است، اما چند مانع جدی در پیشرفت و انجام کار وجود دارد.
سلمان اسماعیلی توضیح داد: نقش‌آفرینی جدی مردم در پروژه بازآفرینی، تداخل بازآفرینی با بافت‌های تاریخی، بحران ریزدانه‌ای و زمین‌هایی که مشمول قوانین نمی‌شوند، فقدان اسناد رسمی در برخی پلاک‌ها، وجود زمین‌های اوقافی (63 درصد از اراضی ملایر اوقافی است)، تسهیلات، (سقف و سخت‌گیری در پرداخت)، عدم مشارکت جدی مردم با وجود تبلیغات گسترده، کاربری‌های غیر ضروری در برخی محلات و عدم تخصیص اعتبار، ازجمله این موانع است که امیدوارم با توجه معاون محترم وزیر، برطرف شوند.

سمیرا گمار