بارسلونا یک مقصد گردشگری بسیار محبوب در جهان است و بهعنوان چهارمین شهر پربازدید در اروپا شناخته میشود و هر سال مورد استقبال شدید گردشگران قرار میگیرد.

گردشگری انبوه در این شهر منجر به پیامدهای منفی برای جامعه محلی و محیط زیست ازجمله بیرون راندن ساکنان محلی، افزایش قیمت و اجارهبهای مسکن، ترافیک سنگین در خیابانها، جایگزینی مغازههای محلی با خدمات گردشگری و فشار بر خدماتی همچون مدیریت پسماند و آلودگی هوا و صوتی شده است.
دسترسی به مسکن به یک مشکل اساسی برای ساکنان بارسلونا تبدیل شده. اسپانیا در طول دههها با ارائه یارانه خرید مسکن، بسیاری از واحدهای مسکنهای اجتماعی خود را به فروش رسانده و در مقایسه با سایر کشورهای سازمان توسعه و همکاری اقتصادی، دارای کمترین میزان مسکن اجتماعی است. این کمبود مسکن اجتماعی فشار زیادی بر بازار اجاره وارد میکند.
خرید ملک در بارسلونا بهدلیل جذابیت توریستی و تقاضای بالا، به یک سرمایهگذاری سودآور تبدیل شده است که موجب سفتهبازی و خالی نگه داشتن خانهها میشود. سود اجاره دادن آپارتمان به گردشگران دو تا چهار برابر بیشتر از اجاره معمولی است که موجب افزایش قیمتها و جابهجایی ساکنان شده است تا جایی که در بعضی مناطق 25 درصد از املاک اجارهای بهعنوان آپارتمان توریستی استفاده میشوند.
پس از شناسایی چالشهای اساسی مسکن در بارسلونا، طرح «حق مسکن بارسلونا» ارائه شد که هدف اصلی آن، مقابله با مشکلات شناساییشده و تضمین دسترسی به مسکن مناسب برای همه ساکنان شهر است. این طرح بر چهار محور راهبردی اصلی پیشگیری و رسیدگی به شرایط اضطراری مسکن، تضمین ایفای نقش اجتماعی مسکن، افزایش تعداد واحدهای مسکونی مقرونبهصرفه و بازسازی بافت مسکونی موجود استوار است. یکی از ارکان اساسی موفقیت این طرح، همکاری نزدیک با تمامی ذینفعان، بهویژه ساکنان محلی است.
در پاسخ به بحران اجارهبهای بالا در بارسلونا، سیاست «30 درصد مسکن اجتماعی» به اجرا گذاشته شده است که توسعهدهندگان را ملزم میکند 30 درصد از واحدهای جدید را به مسکن اجتماعی اختصاص دهند.
ترافیک یکی دیگر از نگرانیهای مهم برای ساکنان بارسلونا است که مشکلات زیستمحیطی بسیاری را به همراه دارد. بارسلونا دارای تراکم بالای خودرو 5844 در کیلومتر مربع است و در صدر فهرست شهرهای اروپایی قرار دارد. روزانه 660 هزار سفر از طریق وسایل نقلیه شخصی در داخل شهر انجام میشود. میانگین زمان رانندگی 10 کیلومتر در سال 2024، 31 دقیقه و 13 ثانیه بود که 50 ثانیه نسبت به سال 2023 افزایش داشت. این شهر در حال رسیدگی به این مسائل از طریق ابتکارات تحرک پایدار همچون مفهوم «ابر بلوک» و ایجاد مناطق کمانتشار است. سطوح بالای آلودگی صوتی و هوای ناشی از هواپیماها و کشتیهای کروز، همراه با تولید انبوه زباله و استفاده بیشازحد از منابع طبیعی است. حملونقل موتوری بهشدت در افزایش آلودگی صوتی و هوا در بارسلونا نقش دارد. آلودگی هوا در این شهر به سطح بالایی رسیده و در اغلب روزها برای گروههای حساس ناسالم است.
*تولید زباله
میزان تولید زباله در بارسلونا بهدلیل گردشگری انبوه، همچنان با رشد روزافزونی روبهرو است. بارسلونا بهعنوان خواهرخوانده اصفهان، راهبرد زبالهصفر را با محوریت گسترش سیستم جمعآوری تفکیک از مبدأ و مخازن هوشمند اجرا میکند. تنها 40 درصد از پسماندهای شهری برای استفاده مجدد یا بازیافت آماده میشوند که از میانگین اتحادیه اروپا و کاتالونیا کمتر است. دستورالعمل چارچوب پسماند اتحادیه اروپا حداقل 55 درصد تا سال 2025 را الزامی میکند که نشاندهنده نیاز فوری به بهبود است. ساکنان بارسلونا سالانه تقریباً 500 کیلوگرم پسماند به ازای هر نفر تولید میکنند و عجیب اینکه منطقه کلانشهری بارسلونا دومین تولیدکننده بزرگ پسماند پلاستیکی در دریای مدیترانه است.
بارسلونا طرح صفر زباله برای سالهای 2021-2027 را برای رسیدگی راهبردی به چالشهای مدیریت پسماند آغاز کرده است. اهداف شامل کاهش پسماند جامد شهری و دستیابی به نرخ جمعآوری جداگانه 67 درصدی تا سال 2027 است. نصب سیستمهای جدید برای بهبود محلهها در حال انجام است، اما هنوز به پاکبانها نیاز است زیرا برخی از مردم زبالهها را بیرون از سیستم میگذارند. بارسلونا با چالشهای قابلتوجهی در مدیریت پسماند مواجه است و تلاش میکند تا به اهداف بازیافت اتحادیه اروپا دست یابد و تولید کلی پسماند را کاهش دهد.
علاوه بر مشکلات شهری، پیری جمعیت نیز گریبانگیر بارسلونا است. تخمین زده میشود که تا سال 2032، بیش از نیمی از جمعیت بارسلونا بالای 50 سال سن داشته باشند. این تغییر جمعیتی بارسلونا را با چالشهای متعددی ازجمله نیاز بیشتر به خدمات بهداشتی و درمانی، مراقبتهای طولانیمدت و زیرساختهای مناسب برای افراد مسن روبهرو میکند که نیازمند برنامهریزی و سیاستگذاری مناسب است. دسترسی و فراگیری مسکنهای اجتماعی باید برای این گروه جمعیتی تضمین شود.
شناسه خبر 92123