سپهرغرب، گروه گردشگری: زمستان کردستان اگر زیبایی‌اش بیشتر از فصل بهارش نباشد، بدون شک کمتر هم نیست؛ اما متأسفانه تاکنون ظرفیت‌های گردشگری بکر و ویژه این منطقه در زمستان ناشناخته باقی ‌مانده است.

موقعیت جغرافیایی استان کردستان به‌گونه‌ای است که در فصول پاییز و زمستان بخش‌های زیادی از آن پوشیده از برف بوده و بخش‌های دیگر رنگ‌وبوی نزدیک به بهار را از خود به نمایش می‌گذارند.

بلندی‌های زیاد، دشت‌های متعدد و در کنار آن کوه‌های سر به فلک کشیده، ازجمله مهم‌ترین ویژگی‌های منطقه جغرافیایی استان کردستان است و به‌دلیل این نوع تنوع، در فصل زمستان زیبایی‌های این استان کم نیست.

نیمه‌های پاییز که از راه می‌رسد، منطقه زرینه و بخش‌هایی از دیواندره (اطراف هزارکانیان) خود را برای پوشیدن رخت سفید زمستانی آماده می‌کنند؛ درحالی ‌که در مریوان و سروآباد و دیگر روستاهای مرزی این منطقه فصل برداشت انار، گردو و انگور سیاه همچنان ادامه دارد.

دشت‌های سراسر زیبای منطقه ساران از اواخر آبان‌ماه رخت سفید زمستانی می‌پوشند، بلندی‌های دیگر شهرهای استان نیز سفیدپوش شده‌اند، اما غرش چشمه‌های پُرآب در سروآباد و مریوان و البته سوز سرما در بیجار، تاحدودی مردم را وادار به استفاده از پوشش‌های گرم‌تر می‌کند.

در کردستان فصل زمستان از آذرماه آغاز می‌شود و همین ‌که صدای پای آذر می‌آید، باید منتظر مسدود شدن گردنه «ته ته»، حد فاصل استان‌های کردستان و کرمانشاه بود؛ گردنه‌ای که معمولاً از آذرماه تا اردیبهشت‌ماه سال بعد مسدود است و با کوچک‌ترین بارش در استان، حتماً در آنجا کولاک می‌شود.

در کنار سفیدپوش شدن دشت‌های پُر از گل‌وگیاه سارال، منطقه زرینه نیز چهره زمستانی کاملی به خود گرفته است؛ زرینه یکی از شهرهای حد فاصل دیواندره– سقز بوده و با وجود اینکه یک راهدارخانه مجهز در این منطقه‌ایجاد شده، اما در راه ماندن مسافران همواره یکی از خبرهای ثابت روزهای زمستانی کردستان است.

      رخت سفید زمستانی بر تن بام ایران در آذرماه

زرینه که به بام ایران و کردستان هم شهره است، هرساله زودتر از سایر مناطق استان کردستان سفیدپوش می‌شود و این رخت زمستانی تا هفته‌های پایانی اردیبهشت‌ماه نیز همچنان بر تن این منطقه است و گاهی اوقات ارتفاع برف در منطقه زرینه رکوردزنی می‌کند.

اما داستان سنندج و دیگر شهرهای استان کردستان در فصل زمستان تاحدودی متفاوت است، با بارش نخستین برف زمستانی و با سفیدپوش شدن آبیدر و دامنه‌های آن، مردم برای بازی‌های زمستانی باهم رقابت می‌کنند.

فرقی نمی‌کند در کدام ساعت از شبانه‌روز برف بر زمین بنشیند و ارتفاع بگیرد، سنندجی‌ها همیشه آماده‌اند تا بعد از این اتفاق خود را به دامنه‌های آبیدر برسانند و بازار بازی‌های مختلف با برف تا دلتان بخواهد، گرم است.

گاهی اوقات جمعیت به‌قدری به دامنه آبیدر پناه می‌برند که ترافیک خسته‌کننده از ماشین و شهروندان شکل می‌گیرد و باید ساعت‌ها برای رسیدن به مقصد مورد نظر در صف‌های طولانی منتظر ماند.

      بازار داغ بازی‌های زمستانی در سنندج

سنندجی‌ها برای بازی‌های زمستانی با برف فقط یک انتخاب ندارند، گردنه صلوات‌آباد سنندج که یکی از گردنه‌های مرتفع در منطقه به‌شمار می‌رود و مشرف بر سنندج نیز هست، دیگر گزینه انتخابی برای حضور شهروندان سنندجی است.

در ساعات مختلف از شبانه‌روز به‌ویژه در بعدازظهر روزهای تعطیل، هزاران نفر از شهروندان سنندجی به همراه خانواده خود را به گردنه صلوات‌آباد می‌رسانند تا با انجام بازی‌های مختلف، از برف لذت ببرند.

البته ذکر این نکته نیز ضروری است که بازی‌های زمستانی با برف تنها مختص به سنندج نیست و در دیگر شهرهای استان کردستان ازجمله مریوان، سقز، بانه، بیجار و حتی قروه به‌دلیل شرایط خاص منطقه‌ای، بازار بازی‌های زمستانی حسابی داغ است.

زیبایی‌های زمستان کردستان فقط به این موارد محدود نمی‌شود، چراکه شکل‌گیری قندیل‌های یخی در مناطق مختلف استان کردستان به‌ویژه گردنه ژالانه در مسیر سروآباد به اورامان نیز از دیگر چشم‌اندازهای زیبای زمستان در کردستان است.

از کوه‌های پُربرف، یخچال‌های طبیعی و آبشارهای یخی گرفته تا مناطق برف‌گیر و گردنه‌های سخت گذر ژالانه، تته سروآباد و ماموخ سنندج، اتفاقات فصلی در تالاب‌ها و تغییر سبک زندگی مردم، همه فرصت‌هایی است که در پناه توسعه گردشگری زمستانه، می‌تواند بالفعل و به ظرفیت سرمایه‌ای تبدیل شوند.

چشمه‌های آب‌معدنی، پرنده‌نگری در تالاب‌های یخ‌زده و کلنی‌های چندهزار قطعه‌ای پرندگان مهاجر تالاب زریبار مریوان، زندگی زمستانی روستاییان، برگزاری آیین‌های سنتی در روستاها، لذت بردن از چشم‌اندازهای زیبای برفی و کوهستانی و حضور در بازارهای محلی، ظرفیت‌های گردشگری زمستانی کردستان هستند.

      پیاده‌روی بر روی سطح یخ‌زده دریاچه زریبار در فصل زمستان

زمستان که فرا می‌رسد و روزهای سرد دی‌ماه خود را نمایان می‌کند، یکی از زیباترین جاذبه‌های گردشگری کردستان و غرب ایران زیباتر هم می‌شود، چراکه سطح دریاچه زریبار به‌صورت کامل یخ می‌زند و مردم برای دیدن این منظره زیبا حتی از طرف سطح یخ‌زده آن پیاده‌روی می‌کنند.

طی چند سال اخیر و به دنبال سرمای شدید در استان کردستان، سطح دریاچه زریبار برای مدت‌زمانی بیش از یک ماه یخ‌ زده و علاوه‌بر مریوانی‌ها، شمار زیادی از مردم کردستان و حتی دیگر استان‌های کشور را به این منطقه کشانده و بازار پیاده‌روی و حتی دوچرخه‌سواری بر روی سطح یخ‌زده این دریاچه زیبا که از آن به‌عنوان نگین کردستان یاد می‌شود، حسابی گرم است.

زیبایی‌های کردستان در فصل زمستان فقط به وجود برف و بازی‌های زمستانی نیست، زمستان در کردستان بهترین فرصت برای برگزاری آیین‌های مذهبی و جشن‌های شادی مردم به‌ویژه در مناطق روستایی است.

      برگزاری مراسمی به قدمت تاریخ در زمستان اورامان

آیین پیر شالیار در شهر اورامان از توابع شهرستان سروآباد مشهورترین مراسم زمستانی در کردستان است که طی چند سال اخیر و به دنبال انعکاس گسترده آن در فضای رسانه‌ای و شبکه‌های اجتماعی، حتی گردشگران خارجی را نیز در میانه‌های بهمن‌ماه به این منطقه کشانده است.

آخرین چهارشنبه منتهی به 15 بهمن‌ماه که فرا برسد، جشن پیر شالیار با حضور گروه‌های مختلف مولودی‌خوان و ذکر دراویش آغاز می‌شود و نه‌تنها مردم خود اورامان تخت که مردم سایر روستاهای اطراف خود را به اورامان می‌رسانند و یکی از کهن‌ترین و قدیمی‌ترین مراسم‌ها در کردستان را برگزار می‌کنند.

برگزاری سه روز مراسم ذکر و سماع، دف‌نوازی و قربانی کردن در اورامان تخت باعث می‌شود تا هرساله تورهای مختلف گردشگران داخلی و خارجی در سرمای شدید و البته با عبور از گردنه‌های سخت و پُر از کولاک، خود را به این منطقه برسانند.

زمستان که فرا می‌رسد، کشاورزان روستایی کردستان در تدارک برگزاری جشن‌های عروسی هستند، چراکه برگزاری مراسم‌های عروسی در دیگر فصول سال به‌دلیل انجام کارهای کشاورزی و دام‌داری، کمتر بوده و زمستان بهترین فرصت برای انجام این کار است.

برگزاری مراسم‌های عروسی در مناطق روستایی کردستان براساس ویژگی‌های خاص فرهنگی هر منطقه، از دیگر جلوه‌های زیبای این فصل در کردستان است و معمولاً مردم روستاهای استان به‌ویژه در شهرستان‌های سنندج، دیواندره، مریوان، سروآباد و سقز و بانه مراسم‌های خود را در روزهای سرد زمستان و گاهی اوقات هم زیر بارش برف برگزار می‌کنند.

زمستان در کردستان زیبایی‌های زیادی دارد، اما متأسفانه فرصت دیده شدن برای این‌همه چشم‌انداز و زیبایی فراهم نشده است؛ برپایی مراسم‌های مختلف برای رقص و پای‌کوبی ازجمله بخش‌های اصلی برگزاری عروسی در روستاهای کردستان است، پوشیدن لباس‌های محلی با رنگ‌های متنوع باعث می‌شود تا مناظر و جلوه‌های غیر تکراری مشاهده شود.

زمستان در کردستان زیبایی‌های دیگری هم دارد، اما متأسفانه فرصت دیده شدن برای این‌همه چشم‌انداز و زیبایی فراهم نشده است و نه‌تنها گردشگران خارجی که حتی گردشگران داخلی نیز به‌دلیل نبود اطلاع‌رسانی مناسب و البته زیرساخت‌های لازم، از دیدن این‌همه زیبایی محروم‌اند.

ذکر این نکته نیز ضروری است که وجود مرز مشترک بیش از 220 کیلومتری استان کردستان با اقلیم کردستان عراق، بهترین فرصت در راستای حضور و پذیرایی از گردشگرانی از کشور عراق است تا با کمترین هزینه و البته با بیشترین میزان سوددهی، از این ظرفیت بهره‌برداری شود.