احزاب در جوامع مردم‌سالار و متکثر با عنایت به مؤلفه‌های همبستگی و منافع ملی، پا به عرصه حیات و ظهور نهادند تا افراد این جوامع متکثر دور از درگیری‌های خشونت‌بار و خونین، در کنار هم و در چارچوب همبستگی و منافع ملی، در تصمیم‌گیری و قدرت سهیم باشند؛ بنابراین می‌توان گفت عمده‌ترین عامل ظهور احزاب و گروهای سیاسی قانونمند و نظام‌مند عبارت از: دخالت در قدرت و مشارکت در حکومت و حاکمیت و انتقال خواست‌ها و منافع گروه‌ها و افراد اجتماع در چارچوب همبستگی اجتماعی و ملی.

نقش تشکل‌ها و احزاب به‌عنوان حلقه واسط بین حکومت و مردم و تسهیل‌کننده ارتباط آن‌ها باهم به‌ویژه در بروز و ظهور تعارضات و بحران‌ها و بالا بردن مشارکت سیاسی، حائز اهمیت است.
احزاب سیاسی اصلی‌ترین کانون تجمیع خواسته‌ها و علایق گوناگون تلقی می‌شوند که به‌واسطه حضور آن‌ها، زمینه‌های ساختاری و عینی لازم برای تأثیرگذاری متقابل نیروهای سیاسی و اجتماعی بر یکدیگر و بر ساختارهای سیاسی، فراهم می‌شود.
احزاب نهادهای مدنی هستند که می‌توانند پُلی بین مطالبات مردم و حاکمیت باشند؛ یعنی این مطالبات را سازمان‌دهی و برنامه‌ریزی کنند و با تشکل‌های خودشان مردم را در مشارکت‌های سیاسی و حضور در انتخابات که از پایه‌های اساسی مردم‌سالاری دینی است، سازمان‌دهی کنند.
این ارتباط می‌تواند باعث وحدت، ‌همدلی و هم‌زبانی مردم و مسئولان کشور باشد؛ چراکه احزاب عمدتاً کارشان ایجاد وحدت و همدلی بین حاکمیت و اقشار مختلف مردم با نگاه‌های گوناگون است.
همبستگی ملی یکی از ارکان اصلی قدرت ملی و تضمین‌کننده امنیت است؛ اما ماهیتی پیچیده، چندبُعدی و متغیر دارد. علاوه‌بر این، همبستگى مفهومى نسبى بوده و درجات مختلفى از آن در حوزه‌هاى متفاوت متصور است. بنابراین مى‌توان حدودى نسبى براى سنجش همبستگى جوامع و نظام‌هاى اجتماعى درنظر گرفت؛ یعنى از درجات بالاتر و پایین‌تر همبستگى سخن گفت و عوامل نوسان در این درجات را بررسى کرد. احزاب و تشکل‌ها با ایفای مهم‌ترین کار ویژه خود یعنی فراهم کردن بستر مشارکت سیاسی، مسیر همبستگی ملی و همدلی اجتماعی را هموار می‌کنند و نبود مشارکت نه‌تنها همبستگی ملی را تهدید می‌کند، بلکه ممکن است به بروز رفتار‌های خصمانه منجر شود.
در اصول مختلف قانون اساسی جمهوری اسلامی به نقش مردم، احزاب و تشکل‌ها در حکومت و حاکمیت و مشارکت سیاسی آنان در زیر پرچم وحدت و همدلی و در سایه‌سار نخل ولایت، تأکید شده است.
درآیات قرآن کریم به‌ویژه آیه 200 و آخرین آیه آل عمران، خداوند در مورد یکی از برنامه‌های ایمان‌آورندگان این‌گونه بیان می‌فرماید: «یا ایها الذین امنوا اصبروا وصابروا ورابطوا واتقوالله لعلکم تفلحون؛ ای کسانی که ایمان آوردید، صبر کنید و ایستادگی ورزید و مرزها را نگهبانی کنید و از خدا پروا کنید؛ امید است رستگارشوید. واژه «رابطوا» نشان‌دهنده نقش تشکیلات در جامعه است. در آیه 103 سوره آل عمران هم می‌فرماید: «واعتصموا بحبل‌الله جمیعا و لاتفرقوا و اذکروا نعمت‌الله علیکم اذ کنتم اعداء وفالف بین قلوبکم و فاصبحتم بنعمته اخوانا؛ و همگی به ریسمان الهی چنگ زنید و پراکنده نشوید و نعمت خدا را بر خود یاد کنید آنگاه که دشمنان یکدیگر بودید. پس میان دل‌های شما الفت انداخت تا به لطف او برادران هم شدید».
و در آیه 46 سوره انفال از راهزن خطرناک، تفرقه و نزاع ما را بر حذر می‌دارد و می‌فرماید: «واطیعواالله و رسوله و لاتنازعوا فتفشلوا و تذهب ریحکم واصبروا ان‌الله مع‌الصابرین؛ و از خدا و پیامبرش اطاعت کنید و نزاع مکنید که سست شوید و مهابت شما از بین برود و صبر کنید که خدا با شکیبایان است».
حرکت‌های فراگام و بالندگی ملت‌ها و جوامع در همیشه تاریخ در سایه‌سار وحدت بوده است نشر و گسترش اسلام عزیز و تأثیر امواج پُرمعنویت آن تنها در سایه وحدت کلمه و کلمه توحیدتحقق پیدا کرده است؛ چه نیکو گفته است علامه فقید کاشف‌الغطاء «بنی‌الاسلام علی کلمتین کلمه‌التوحید و توحیدالکلمه»؛ یعنی اسلام بر روی دو اصل و دو فکر بنا شده است «یکی اصل پرستش خدای یگانه، دیگری اصل اتفاق و اتحاد جامعه اسلامی». دشمنان اسلام از بنی‌امیه گرفته تا بنی‌عباس و حاکمان ظالم و جائر و بالاخص قدرت‌های سلطه‌گری همچون انگلستان و آمریکا، صهیونیست‌ها و مراکز جاسوسی آن‌ها با شعار «اختلاف بینداز و حکومت کن» با گل‌آلود کردن آب، ماهی مراد خویش را گرفته‌اند و با دست ناپاکشان جان و مال و منافع ملت‌ها را مورد تعرض قرار داده‌اند؛ امروز با فرقه‌سازی، بدل‌سازی، اختلاف مذاهب (شیعه و سنی) و بیدارسازی قومیت‌ها، اهداف خود را مخصوصاً در منطقه حساس غرب آسیا (هارتلند) دنبال می‌کنند؛ به‌طوری که «برژنسکی»، مشاور اسبق ریاست جمهوری و تئوری‌پرداز آمریکایی در تئوری تقسیم قدرت‌های سیاسی متمرکز و در چارچوب ایجاد کانون‌های بحران می‌گوید «کشورهای موجود جهان باید ازنظر جغرافیای سیاسی به 400 واحد سیاسی تقسیم شوند که از این میان ایران نیز به هفت قسمت تقسیم می‌شود؛ 1، عرب 2، کرد 3، ترک 4، لر 5، بلوچ 6، ترکمن 7، فارس»
ملاحظه می‌فرمایید که دشمن وحدت، وفاق و اتحاد که آغازگاه بنیادین یک ملت است را نشانه گرفته؛ بنابراین باید با یگانگی درونی و پیوستگی بیرونی، اهداف والای اسلام و انقلاب اسلامی را محقق کنیم. هفته وحدت که با تدبیر حضرت امام خمینی (ره) برای موسم میلاد باسعادت حضرت پیامبر اعظم محمد مصطفی (ص) در ماه ربیع‌الاول پیشنهاد شده و بارها از طرف رهبر حکیم و فرزانه انقلاب حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای (مدظله‌العالی) مورد تأکید قرار گرفته، فرصت مناسبی است برای وحدت، همفکری، همدلی و همگامی مسلمانان در مقابل دشمنان اسلام و قدرت‌های سلطه‌گر، تا آنان را با وحدت کلمه «کیش» و «مات» کنیم و قدرت پوشالی دشمنان را به رخ جهانیان بکشانیم.
شهیدانمان ما را به وحدت فرا خوانده‌اند؛ پس دیو پست تفرقه را از خود برانیم و بوته‌های محبت را در بیکرانه دل‌هایمان به بار بنشانیم و با تمسک به رکن رکین «توحید» و در سایه‌سار «وحدت»، زمینه تشکیل جامعه اسلامی را فراهم آوریم.