زهرا انصاری درمورد تاثیر اختلاف و ناسازگاری والدین بر فرزندان اظهار کرد: با افزایش سطح آگاهی در جامعه امروز تاثیر و اهمیت خانواده بر رشد و تکامل شخصیتی فرزندان برای همگان بدیهی است.

وی تصریح کرد: رفتار خانواده به‌ویژه ارتباط پدر و مادر محور اصلی و معین سلامت روان کودک است. ارتباط مبتنی بر عشق و احترام والدین می‌تواند فرزندان را مهربان و قدرشناس پرورش دهد و در مقابل اختلاف و ناسازگاری مداوم سبب کاهش اعتماد به نفس، انزواطلبی و افسردگی کودک بشود.

انصاری توضیح داد: ناسازگاری والدین با یکدیگر باعث کاهش صمیمت و آرامش در محیط خانواده و طبیعتا بی‌توجهی به فرزندان شده و این امر تاثیرات مخربی بر ابعاد مختلف رشد کودک خواهد گذاشت.

وی ادامه داد: هدف از ازدواج، تشکیل خانواده و کسب آرامش است و به منظور دستیابی به این هدف باید ارتباطات خانوادگی سرشار از محبت، عشق و احترام باشد. بنابراین صدمه به این هدف جزو آسیب‌های خانواده شناخته می‌شود.

انصاری با اشاره به نقش وراثتی و محیطی خانواده نیز یادآور شد: سه مرحله در دوران رشد بشر به عنوان مهمترین مراحل رشد شخصیت و تربیت انسان شناخته می‌شود. دوران کودکی، نوجوانی و جوانی که مرحله نخست (دوران کودکی) به عنوان مهمترین مرحله از تکامل شخصیتی را پایه‌گذاری کرده و بر این اساس ارتباط والدین در این دوران نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

وی خاطرنشان کرد: اختلاف پدر و مادر شخصیت فرزندان را تحت تاثیر قرار داده و آنها را در سال‌های آتی در اجتماع دچار مشکل می‌کند. احساس تشویش، نگرانی و اضطراب در این فرزندان علاوه بر اثرات مخرب بر سلامت روان، حیات زناشویی موفق را هم از آنان سلب می‌کند.

این مشاور خانواده اضافه کرد: روابط خصمانه والدین همچنین زمینه تخریب زندگی کودکانه فرزندان را فراهم و با سلب آرامش و امنیت، بر خصوصیات روانی کودک نیز اثر می‌گذارد.

 تداوم ناسازگاری والدین و بروز مشکلات رفتاری فرزندان

انصاری افزود: شدت وضعیت اختلافات و تداوم ناسازگاری‌ها به عواطف و احساسات کودکان نیز ضربه زده و زمینه را برای بزهکاری فرزندان فراهم می‌کند. کاهش صمیمیت در محیط خانواده در راستای این اختلافات باعث می‌شود، فرزندان به ویژه دختران در مواقع حساس (یعنی تجربه بحران‌های روحی) مشکلات خود را با خانواده مطرح نکرده و بنابر این گرایش به آسیب‌های اجتماعی آغاز شود.

این روان‌درمانگر خاطرنشان کرد: مشاجره پدر و مادر در حضور فرزندان محیط خانواده را نیز متشنج کرده و به تدریج با گذشت زمان، آثار مخرب این مساله با بی‌احترامی فرزندان به والدین همراه می‌شود. این آسیب در سال‌های آینده در ابعاد بزرگ‌تر در سطح جامعه به اشکال مختلف همچون مشکلات رفتاری بروز می‌کند.

انصاری ادامه داد: فرزندان از رفتار پدر و مادر الگوبرداری می‌کنند. بنابراین یکی دیگر از مهمترین تبعات مشاجره و اختلاف مداوم پدر و مادر با یکدیگر، الگوبرداری فرزندان از این رفتار و پیاده‌سازی آن در زندگی آینده خود خواهد بود.

این روانشناس توضیح داد: در حقیقت «کودکان ما آنگونه می‌شوند، که ما هستیم، نه آنگونه که دلمان می‌خواهد» بر این اساس روابط سالم اعضاء خانواده با یکدیگر به ویژه پدر و مادر در ناخوداگاه ذهن فرزندان ذخیره شده و در برخورد با همسر و فرزندان خود، اقوام و دوستان و در کل جامعه تکرار می‌شود.

انصاری تصریح کرد: آثار و نتایج این ناسازگاری به دو دسته تقسیم می‌شود. در وهله نخست تبعات این اختلاف دامن‌گیر پدر و مادر و سپس فرزندان خواهد شد. تاثیرات جسمانی این مساله برای فرزندان با اختلال در خواب، مکیدن شست، شب ادراری، ابتلاء به شوک و بی‌اشتهایی همراه می‌شود.

وی افزود: آثار روانی این اختلافات نیز بدبینی، بدگمانی، عیب‌جویی، اختلالات روانی، عصبی و عاطفی، احساس یاس و ناامیدی، تاثیر بر زندگی آینده فرزندان و سردرگمی و خشونت و پرخاشگری را به دنبال دارد. فشار روانی و تشویش، احساس ناامنی، میل به ارزیابی جهان به عنوان یک محیط خطرناک و نابسامانی خانواده نیز از اثرات شخصیتی این مساله است.

به گفته انصاری، عوارض جسمانی نظیر بیماری‌های قلبی و عوارض روحی و روانی مانند آسیب‌های مغزی نیز از تبعات روابط ناسالم والدین، برای خود زن و شوهر (فارغ از فرزندان) محسوب می‌شود.

انصاری گفت: بنابراین به منظور تربیت صحیح و جلوگیری از فشارهای روحی- روانی و جسمانی باید با انتخاب صحیح همسر، افزایش سازگاری، مدارا، مهار خشم، پرهیز از توقع، گفت وگوی متقابل و سالم در صورت بروز اختلافات نیز مساله را حل کنیم.