رضا رحمتی با بیان اینکه ما درحال حاضر در منطقه کوهستانی آرتیمان مستقر هستیم، گفت: درخصوص پراکنش خانوار عشایر در منطقه نیز باید بگویم عشایر ما درست از دوراهی نهاوند تا ملایر (یعنی از سمت اشترینان ‌به نهاوند) و از ملایر تا جوکار و از جوکار تا تویسرکان و از تویسرکان تا دوراهی اسدآباد و کنگاور و از سمت دیگر تا نزدیکی‌های نهاوند به‌صورت پراکنده مستقر شده‌اند.

عضو شورای عشایری تویسرکان با تأکید بر اینکه با کاهش چشمگیر بارندگی‌ها و بروز خشک‌سالی‌ها این‌روزها بسیاری از مناطق عشایرنشین همدان در اواسط دومین ماه بهار درحالی که هنوز تابستان و گرمایش از راه نرسیده خشک و بی‌علف شده و این درحالی است که طی سال‌های قبل همیشه تداوم بارش‌های بهاری در این موقع از سال بخش اعظمی از نیاز عشایر را به‌لحاظ علوفه و آب تأمین می‌کرد، افزود: متأسفانه امور عشایری تنها پاسخی که به خواسته ما درخصوص تأمین آب داده، نبود آن است.

   ایل رحمتی شامل 700 تا 800 خانوار

وی با تأکید بر اینکه درحال حاضر تنها دو تانکر تأمین‌کننده آب شرب جمعیت بالغ‌بر 700 تا 800 خانوار عشایر ایل رحمتی است، اذعان کرد: این درحالی است که یک یا دو تانکر یقیناً جوابگوی این وسعت و پراکندگی استقرار عشایر منطقه نیست.

 

   تأمین آب 800 خانوار با دو تانکر

رحمتی با اشاره به اینکه سال‌های گذشته با عدم پاسخگویی امور عشایر به مشکل آب و لزوم آب‌رسانی شورای عشایر و بزرگان طایفه خود به چاره‌جویی برای این مشکل دست زدند، تصریح کرد: بر این اساس برای تأمین آب شرب هماهنگی لازم با شرکت آب منطقه و برای تأمین آب مورد نیاز جهت تغذیه دام نیز با شهرداری تویسرکان و سامن رایزنی‌های لازم از سوی شورای عشایر و بزرگان انجام گرفت و تاحدودی مشکل تأمین آب حل شد؛ اما امسال گویی به آن‌ها تأکید شده آب در اختیار ما قرار ندهند و در پاسخ به چرایی عنوان می‌کنند که اگر آبی به شما بدهیم، از سوی دستگاه مرتبط جریمه می‌شویم.

وی با انتقاد از عملکرد مسئولان در رفع مشکلات عشایر به‌عنوان بخش فعال تولید کشور در تأمین گوشت و لبنیات، اذعان کرد: در مناطقی که دام عشایر در مراتع مستقر شده‌اند، کم‌وبیش می‌توان آب مورد نیاز را یافت؛ اما در دیگر مناطق پایین‌دست مشکل تأمین آب بیداد می‌کند. دستگاه‌های مرتبط و به‌ویژه امور عشایر به‌هیچ‌وجه در مسئله ورود نکرده‌اند.

عضو شورای عشایری تویسرکان با بیان اینکه درحال حاضر تأمین علوفه نیز از دیگر مشکلات اساسی عشایر است، تصریح کرد: متأسفانه در این باب نیز امور عشایر هیچ اقدامی نکرده است.

 

   مشکل تأمین علوفه داریم

رحمتی با بیان آنکه در این بحث (علوفه و جو یارانه) نیازمند کمک و حمایت مدیران و مسئولان متولی هستیم، تشریح کرد: ما خود از طریق سازمان جهاد کشاورزی پیگیر هستیم، اما مدیران مرتبط نیز باید همراهی لازم را داشته باشند.

وی با تأکید بر اینکه طبق تصمیم‌سازی‌های کشوری میزان جو یارانه تعریف‌شده به‌ازای هر دام سه کیلوگرم در ماه است، ابراز کرد: این میزان جو به‌ازای سرانه با توجه به خشک‌سالی و نبود علوفه در مراتع جوابگوی نیاز دام نیست.

این مقام مسئول با اشاره به آنکه میزان نیاز واقعی به جو یارانه‌ای به‌ازای هر دام 10 تا 12 کیلوگرم است، اذعان کرد: متأسفانه در نبود علوفه در مراتع و نیز گرانی جو، بسیاری از عشایر و حتی روستاییان اخیراً نسبت به فروش دام مولد خود اقدام کرده‌اند، زیرا توان نگهداری از آن‌ها دیگر برای عشایر و روستایی امکان‌پذیر نیست.

رحمتی با اشاره به اینکه تعداد کل دام هر خانوار عشایر کمتر از 100 رأس نیست و حتی در برخی موارد خانوارهایی را داریم که بیش از یک‌هزار رأس دام دارند، ابراز کرد: متأسفانه با وجود اهمیت این ظرفیت در حوزه تأمین امنیت غذایی کشور، هیچ‌گونه پیگیری را از طریق دستگاه‌های متولی درخصوص رفع مشکلات جامعه عشایری شاهد نیستیم.

این مقام مسئول با بیان اینکه درحال حاضر وضعیت ما به شرایطی رسیده که جامعه عشایر منطقه درحال متلاشی شدن است زیرا نه آب داریم و نه برق، عنوان کرد: در نبود امکانات چاره‌ای جزء یکجانشینی و سر بار شدن بر شهر وجود ندارد، آیا مسئولان با بی‌توجهی به دنبال یکجانشین کردن ما هستند؟

وی با اشاره به اینکه در همه کشورها جامعه عشایر وجود داشته و دارد و درعین‌حال از جایگاه ویژه‌ای به‌لحاظ حمایتی برخوردار هستند زیرا بخش اعظمی از نیاز جامعه را به‌عنوان تولیدکننده در بحث گوشت و لبنیات تأمین می‌کنند، ابراز کرد: اما در کشور ما و به‌ویژه همدان این رویکرد از سوی دستگاه متولی دنبال نمی‌شود.

وی با تأکید دوباره بر وجود مشکل تأمین آب و علوفه دام، تصریح کرد: حتی دولت نسبت به خرید دام عشایر به‌عنوان یک تولید اصلی در حوزه دامداری اقدام نمی‌کند و ما مجبوریم دام خود را از طریق دلال بفروشیم.

   گوشت تولیدی به دلال فروخته می‌شود

این مقام مسئول با بیان آنکه متأسفانه در غالب موارد دلالان نیز نسبت به پرداخت پول دام بدقول هستند و حتی در برخی موارد دام را برده و پولش را نمی‌دهند و دست ما هم به جایی بند نیست، اذعان کرد: درحال حاضر هر کیلو دام زنده را ما به قیمت 120 هزار تومان می‌فروشیم که نسبت به هزینه تولید قیمت منصفانه و مقرون به صرفه‌ای است.

   خبری از پنل خورشیدی نیست

رحمتی با بیان اینکه متأسفانه روشن کردن سیاه‌چادرهای عشایری با استفاده از پنل‌های خورشیدی و ایجاد حمام‌های خورشیدی که می‌توانست جلوی به فراموشی سپردن زندگی زیبا و ساده ایلیاتی را بگیرد نیز طی چندسال اخیر نادیده گرفته شده است، افزود: متأسفانه طی سال‌های اخیر با رواج کوچ خودرویی و در پی آن فروش الاغ و قاطر توسط جامعه عشایر، تردد در راه‌های کوهستانی یکی دیگر از دشواری‌های پیش روی عشایر برای یافتن آب و علوفه بهتر است.

مع‌الوصف، با توجه به آنچه گفته شد، مشکلات عشایری کشور را می‌توان به دو بخش تقسیم کرد؛ آنانی که ریشه انسانی دارند یعنی عدم داشتن بازارهای مناسب برای عرضه تولیدات لبنی، گوشت، فقدان تأمین زنجیره تولید عشایر و غیره و دوم عامل طبیعی مانند خسارات خشک‌سالی، از بین رفتن جاده‌ها و غیره که این عوامل سبب شده تا عشایر در سال‌های اخیر متضرر شوند. حال آنکه زندگی عشایر در کوچ تنیده شده و قصه زیبای کوچ برای هریک از اعضای عشایر یک نماد استواری، اتکا و خودکفایی محسوب می‌شود. پس برای مانایی این خوداتکایی به نظر می‌رسد در شرایط کنونی کشور و تأکید مقام معظم رهبری بر جهش تولید، می‌بایست با هماهنگی و انسجام بیشتر نیازهای کشاورزان، عشایر و اقشار مولد تأمین‌ شده و با حمایت از این عزیزان شرایط برای پویایی اقتصاد فراهم آید.