همان‌طور که می‌دانید هنر جایگاه بسیار ارزشمندی نزد ایرانیان داشته و همواره این مهم را در ادبیات فاخر ایران می‌توان مشاهده کرد؛ به‌طوری که بخش اعظمی از محتوای اشعار تشویق به هنرآموزی می‌کند که دراین‌بین یکی از هنرهایی که با ورود اسلام به ایران بین اساتید هنر و خطاطی و غیره جان دوباره‌ای گرفت و تبدیل به یکی از برجسته‌ترین هنرهای ایرانی- اسلامی شد، هنر تذهیب است که خوشبختانه در بین هنرمندان استان‌های غربی کشور و به‌ویژه کرمانشاه، از جایگاه و غنای بیشتری برخوردار بوده؛ پس در این باب بر آن شدیم تا با یکی از اساتید نامدار این هنر و دارنده نشان مرغوبیت صنایع دستی بانو شمسی پیروزرام، گفت‌وگویی را داشته باشیم که در ادامه می‌خوانید:

این هنرمند تذهیب‌کار با اشاره به اینکه اصالتاً اهل کرمانشاه بوده اما به مدت 14 سال در اصفهان زندگی کرده و در خدمت اساتید تذهیب این هنر را آموخته است، گفت: درحال حاضر بیش از 10 سال است که در کرمانشاه ساکن بوده و از طریق کارگاه خانگی نسبت به انجام این هنر در قالب مشاغل خانگی فعالیت می‌کنم.

وی با اشاره به اینکه خوشبختانه در سال 92 موفق به کسب نشان مرغوبیت صنایع دستی شدم، افزود: بخش اعظمی از کارهای ما در قالب تابلو است و کمتر در عرصه وسایل کاربردی کار می‌کنم.

این هنرمند با تأکید بر اینکه این‌روزها اصلی‌ترین مشکل ما در استان‌هایی همچون کرمانشاه در عرصه تأمین مواد اولیه و به‌ویژه قلم‌مو است، تشریح کرد: برخی از قلم‌ها همچون قلم‌موی گربه را تنها می‌توان از استان اصفهان و به‌صورت معدود، از تهران تهیه کرد؛ واگرنه در دیگر استان‌ها از این قلم‌ها وجود ندارد.

پیروزرام در پاسخ به این سؤال که آیا در عرصه آموزش ورود کرده‌اید؟ گفت: در اصفهان که ساکن بودم، چند کلاس خصوصی با هنرجویان داشتم؛ بعد از بازگشت به کرمانشاه با مراجعه انجمن این رشته، خواهان تدریس شدم، اما عنوان شد که برای این مهم از اساتید قبلی حاضر در انجمن استفاده می‌شود و بعدها هم که خواهان تدریس شدند، بنده به‌دلیل مشغله زندگی این امکان را نداشتم.

وی با اشاره به اینکه خوشبختانه با وجود خانگی بودن کارگاهم مشتریان خود را حتی از خارج از کشور دارم، افزود: علاوه‌بر مشکل تأمین مواد اولیه، درحال حاضر اصلی‌ترین دغدغه ما عدم برگزاری نمایشگاه به‌صورت رایگان برای هنرمندان بوده و این درحالی است که تا پنج سال پیش میراث فرهنگی خود به‌صورت رایگان این فضا را برای هنرمندان مهیا می‌کرد؛ اما درحال حاضر وقتی از من به‌عنوان هنرمند برای 10 روز حضور در نمایشگاه دعوت به‌عمل می‌آید، هزینه هشت تا 10 میلیون تومانی طلب می‌شود که این مبلغ خارج از توان ما هنرمندان است.

این بانوی هنرمند کرمانشاهی درخصوص اهمیت هنر تذهیب گفت: نقش‌های به‌کاررفته در هنر تذهیب شامل طرح‌های اسلیمی، گل‌های ختایی و طرح‌های هندسی است که به شکل قرینه در اطراف یک طرح به اجرا درمی‌آید.

وی با تأکید بر اینکه برای تزیین نقش‌ها در تذهیب از طلا استفاده می‌شده است، اذعان کرد: امروزه به‌جای طلا از انواع آب طلا و غیره استفاده می‌کنند.

پیروزرام با تأکید بر اینکه تذهیب بخشی از هنر نگارگری است که برای تزیین و حاشیه‌سازی صفحات قرآنی، دیوان اشعار، ادعیه، کتاب‌های مذهبی، علمی، فرهنگی، تاریخی و خط‌نوشته‌ها استفاده می‌شود، گفت: قدمت این هنر به دوره ساسانیان برمی‌گردد و بعد از حضور اسلام در ایران از این هنر برای تزیین نسخه‌های قرآنی استفاده شد؛ به‌طوری که اوج هنر تذهیب در دوره تیموری و صفوی بوده که آثاری از آن دوران در موزه‌های ایران و جهان موجود است.

این بانوی هنرمند کرمانشاهی ابراز کرد: در گذشته خطاطان، تذهیب آثارشان را خود انجام می‌دادند، اما به‌تدریج نقوش تذهیب جایگاه مستقل خود را به‌دست آورد؛ امروزه تذهیب همراه با هنرهای دیگر مانند کاشی‌کاری، قلم‌زنی، منبت‌کاری و خاتم‌کاری نیز کاربرد دارد.

وی ادامه داد: این هنر در ایران اسلامی با توجه به ارتباط خاص و عجین‌شده با دین و ارزش‌ها، تأثیرگذاری بسیار دارد؛ بنابراین می‌طلبد مسئولان و متولیان امر ضمن حمایت از هنرمندان، اهتمام بیشتری نسبت به برپایی نمایشگاه‌های درخور شأن در داخل و خارج از کشور داشته باشند.

این هنرمند با اشاره به اینکه نباید به بهانه نوآوری هویت و اصالت هنر تذهیب و ساختار آن را دست‌کاری کرد، افزود: در دوران معاصر با دو نوع از این هنر روبه‌رو هستیم؛ در نوع اول هنرمندانش به اصول سنتی این هنر پایبند هستند، آثار این گروه ازنظر شکل متنوع‌تر از گذشته شده، اما ساختارشکنی صورت نگرفته است. درحقیقت نقوش، عناصر، الگوهای پرندگان، گل‌ها و گیاهان یکسان هستند، اما طرح‌ها و رنگ‌ها بسیار تغییر کرده‌اند.

وی ابراز کرد: اما در نوع دوم، دیدگاه متفاوتی وجود دارد؛ آن دست‌کاری ساختاری که بنده با آن موافق نیستم، زیرا هنر اصیل را باید ضمن ابداع و نوآوری، حفظ کرد.

پیروزرام با اشاره به اینکه شکوفایی این هنر از قرون اولیه دوران اسلامی آغاز می‌شود، افزود: در این برهه زمانی همان‌طور که هنر خوشنویسی رواج داشت، این هنر نیز در میان دوست‌داران هنر رواج یافت. به‌طوری که در مناطق مختلف ایران به‌ویژه خراسان، مراکزی برای آموزش علاقه‌مندان به این رشته هنری ایجاد شد و مراکز مذکور این هنر را یک رشته هنری مستقل کردند.

وی ادامه داد: به‌واقع در گذشته تذهیب بیشتر در خدمت خوشنویسی و نقاشی بود و کمتر به‌عنوان نقاشی مستقل از آن بهره‌برداری می‌شد؛ به عبارت دیگر این هنر مقدس ایران، در خدمت تزئین کتاب بود، زیرا قطعاً یک کتاب چندصد صفحه‌ای بدون هیچ‌گونه الگو و رنگی برای بیننده و خواننده آن کسل‌کننده خواهد بود؛ بنابراین آنجا هنر تذهیب به نمایش درمی‌آمد.

مع‌الوصف؛ با توجه به آنچه گفته شد، زیست هنرمندانه و خلق اثر هنری، موضوعی است که ارتباط مستقیم با خلوت هنرمند و کنکاش‌های ذهنی و روحی او دارد و در طول تاریخ هنرمندان به‌عنوان افرادی گوشه‌گیر شناخته می‌شدند که اوقات خود را در اتاق کار گذرانده و به چیزی جز خلق اثر هنری فکر نمی‌کردند؛ اما همین هنرمندان انزواطلب نیز پس از خلق اثر هنری، علاقه داشتند که ماحصل تلاش خود را به دیگران نشان دهند و نظرات آن‌ها را جویا شوند و این نمایش اثر هنری علاوه‌بر ارضای حس خودنمایی هنرمند، گاه امکان فروش اثر و تأمین بخشی از مخارج زندگی او را نیز فراهم می‌کرد و همچنان نیز این نیاز جزء ضرورت‌های فعالیت هنری است. بر این اساس همان‌طور که از زبان این بانوی هنر مند عنوان شد، امکان برگزاری و حضور در نمایشگاه با حمایت از سوی متولیان امر، یک الزام در راستای حمایت از هنر و هنرمندان است که گویی متأسفانه در پستوی اولویت‌های کاری مدیران قرار گرفته؛ بنابراین انتظار می‌رود این مهم از سوی اداره کل میراث فرهنگی و نیز اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کرمانشاه مورد توجه قرار گیرد تا این مورد منجر به انزواطلبی بیشتر هنرمندان در پی نادیده گرفتن خواسته‌هایشان نشود.