مدیران شهرهای مختلف دنیا در تلاش هستند از فناوری‌های هوشمند در تمام جنبه‌های زندگی شهری نظیر زیرساخت‌های حمل‌ونقل، سیستم‌های آب و فاضلاب، تأمین انرژی، ارائه خدمات دولتی و سایر موارد ضروری بهره بگیرند و از این طریق، شرایطی رضایت‌بخش‌تر از قبل برای زندگی ساکنان فراهم آورند. بدیهی است که باوجود بهبود کیفیت زندگی شهری به واسطه بهره‌گیری از فناوری‌های دیجیتالی، امکان حملات سایبری در شهرها رو به افزایش است که این امر می‌تواند اثرات معکوسی بر مناطق و ساکنان آن‌ها به جا بگذارد. بنابراین، برنامه‌ریزان همزمان با پیاده‌سازی رویکردهای هوشمند در شهرها، باید تدابیری نیز برای مبارزه با حملات سایبری ارائه دهند تا به تبعات مثبت در زمینه بهبود کیفیت زندگی شهروندان دست بیابند.
امنیت سایبری از طریق افزایش امنیت دسترسی به داده‌ها و یکپارچه‌سازی آن‌ها، نقش بسیار مهمی در کاهش بحران‌های شهری ایفا می‌کند، با این حال به‌تنهایی نمی‌تواند بسیار اثربخش باشد؛ افزایش تاب‌آوری در مقابل حملات سایبری همزمان با امنیت بیشترین تأثیر را در این زمینه و بهبود ارائه خدمات شهری خواهد داشت. در این رابطه، مدیران باید تدابیری ارائه دهند که به امنیت و افزایش تاب‌آوری شهرها در مقابل حملات سایبری منجر شود. در ادامه به معرفی اثربخش‌ترین تدابیر در این زمینه پرداخته می‌شود.

  استخدام یک متخصص کاردان برای نظارت بر اجرای تدابیر هوشمندسازی شهرها
یکی از مهم‌ترین و ابتدایی‌ترین اقداماتی که مدیران باید هنگام پیاده‌سازی تدابیر شهر هوشمند اعمال کنند، استخدام فردی متخصص و آگاه به‌عنوان رهبر است تا بر تمام امور هوشمندسازی شهری نظارت کند. این فرد باید از دانش کامل برای افزایش تاب‌آوری اجتماعی، فیزیکی و اقتصادی مناطق شهری در مقابل تهدیدهای سایبری برخوردار باشد تا با پیش‌بینی تمام احتمالات، مدیران پروژه‌های هوشمند را در پیاده‌سازی اقدامات خود راهنمایی کند. فرد متخصص باید بتواند تمام تجزیه و تحلیل‌ها را در مورد هر پروژه انجام دهد، پاسخگوی پرسش‌های مدیران در مورد پروژه‌ها باشد، عملکرد آژانس‌های درگیر در پروژه‌ها را مورد بررسی قرار دهد و یک راهکار کارآمد برای رسیدگی به شرایط شهر ارائه دهد.

  شناسایی تهدیدهای مهم و ارزیابی اثرات احتمالی آن‌ها بر عملکرد سیستم‌های سایبری
شرایط و تاب‌آوری شهرهای مختلف دنیا در مقابل تهدیدهای سایبری بسیار متفاوت است که این امر، ضرورت آگاهی کامل مدیران از وضعیت شهرهای خود هنگام هوشمندسازی آن‌ها را به تصویر می‌کشد. در واقع، همیشه پیاده‌سازی تدابیری که برای افزایش تاب‌آوری یک شهر در مقابل حملات سایبری به کار گرفته شده است، نمی‌تواند به طور تضمینی برای سایر شهرها هم کارآمد باشد. به همین دلیل، مدیران ابتدا باید تمام شرایط مناطق شهری خود را تجزیه و تحلیل کنند و به شناسایی تهدیدهای احتمالی برای آن‌ها بپردازند تا در نهایت بتوانند بهترین اقدامات را متناسب با وضعیت شهرهای خود جهت افزایش مقاومت در مقابل حملات سایبری پیاده کنند. به عنوان مثال، وضعیت شهرهایی از جهان که بسیاری از ترددهای آن‌ها از طریق پل‌ها انجام می‌شود بسیار متفاوت با شهرهایی است که ساکنان به عبور و مرور از طریق خیابان‌ها و بزرگراه‌ها می‌پردازند. بنابراین، تدابیر امنیتی در این دو نوع شهر کاملاً متفاوت با یکدیگر است که این امر، ضرورت شناسایی وضعیت شهرها را پیش از هوشمندسازی آن‌ها جهت افزایش تاب‌آوری در مقابل حملات سایبری به تصویر می‌کشد.

  دسته‌بندی و اولویت‌بندی خدمات مهم
همه شهرهای جهان بر خدمات مهم و اطلاعات حساسی متکی هستند که چنانچه این اطلاعات و خدمات دچار مشکل شود، عملکرد شهر کاملاً مختل می‌شود و این امر به سهم خود می‌تواند کیفیت زندگی ساکنان را به طور قابل توجهی کاهش دهد. برنامه‌ریزان به‌منظور پیشگیری از وقوع چنین شرایطی باید به طبقه‌بندی و اولویت‌بندی ارائه خدمات خود بپردازند تا آن‌ها را بر اساس نیاز شهروندان و به حداقل رساندن احتمال حملات سایبری در اختیار مردم قرار دهند، ضمن این‌که داشتن توانایی و دانش لازم برای واکنش به‌موقع و مناسب در مقابل بحران‌ها نیز از اهمیت بسزایی برخوردار است. به عنوان مثال، مؤسسه ملی فناوری و استانداردها در ایالات متحده آمریکا منابع بسیار مهم و موثقی شامل «دستورالعمل‌هایی برای طبقه‌بندی امنیتی اطلاعات ملی و سیستم‌های اطلاعاتی» و «چارچوب حفظ زیرساخت‌های مهم در مقابل حملات سایبری» را در اختیار مدیران شهری قرار می‌دهد تا آن‌ها را در تصمیم‌گیری‌های خود برای افزایش امنیت شهرها در مقابل حملات سایبری یاری کند.

  ارائه اهداف شهری برای افزایش تاب‌آوری در مقابل حملات سایبری
مدیران پس از شناسایی تهدیدها و خدمات مهم، باید رویکردها و اهداف خود را برای افزایش تاب‌آوری شهرها در مقابل حملات سایبری مشخص کنند. در این رابطه، ارائه جزئیات اهداف و شرح آن‌ها می‌تواند در بهبود عملکرد مدیران و دستیابی به تاب‌آوری نهایی نقش مهمی ایفا کند، ضمن این‌که در شفاف‌سازی اقدامات مدیران شهری نزد مردم در این زمینه بسیار اثربخش خواهد بود. این مرحله به مشارکت بیشتر نهادهای غیردولتی در تأمین نیازهای مردم منجر خواهد شد که این امر به سهم خود، تسهیل پیاده‌سازی پروژه‌های دیگر را توسط مدیران در پی خواهد داشت.

  تعیین منابع مورد نیاز و تعریف نقش‌ها و مسئولیت‌ها
مهم‌ترین اقدامی که در نهایت مدیران باید برای افزایش تاب‌آوری در مقابل حملات سایبری پیاده کنند، بررسی تهدیدها، اولویت‌ها، اهداف و پیامدهای مهم است، ضمن این‌که شناسایی منابع برای دستیابی به شهرهایی تاب‌آور در مقابل حملات سایبری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این رابطه توجه به مردم، مهارت‌ها، فناوری، سرمایه‌های موجود و تعیین مسئولیت‌ها برای پیاده‌سازی اقدامات لازم بسیار مهم است و می‌تواند فرآیند تاب‌آوری شهرها در مقابل حملات سایبری را تسهیل کند.

  روتردام، پیشروی شهرهای جهان در تأمین امینت سایبری
اگرچه مدیران در بسیاری از شهرهای جهان اقدامات هوشمندسازی مناطق را آغاز کرده‌اند و در این زمینه موفق بوده‌اند، با این حال تعداد کمی از آن‌ها تدابیر لازم برای افزایش امنیت در مقابل تهدیدهای سایبری را پیاده کرده‌اند. روتردام یکی از شهرهای پیشروی جهان در زمینه تأمین تاب‌آوری در مقابل حملات سایبری است که مدیران آن به توسعه اولین استراتژی مقابله با این تهدیدها در جهان پرداخته‌اند. در این رویکرد، اهمیت رفاه اقتصادی شهر به خوبی آشکار است و در آن، علاوه بر تأمین امنیت سرمایه‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات، بر همکاری بین بخش‌های خصوصی و عمومی برای دستیابی به اهداف تاب‌آوری درازمدت تأکید شده است. استراتژی روتردام فراتر از رویکردهای قدیمی برای حفظ زیرساخت‌های مهم شهری پیش رفته است و در آن، ترویج نوآوری‌ها برای افزایش امنیت در مقابل حملات سایبری از طریق دعوت مردم، کمپانی‌ها و نهادها به اشتراک دانش خود در این زمینه، بیشتر مورد توجه قرار گرفته شده است.