آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی روز یکشنبه، 28 خرداد برای تقدیم لایحه برنامه هفتم توسعه فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی کشور در صحن علنی مجلس حضور یافت و به تشریح محورهای مهم این لایحه پرداخت.
رئیس جمهور در تشریح ویژگی‌های لایحه برنامه هفتم توسعه با یادآوری اینکه سیاست‌های ابلاغی برنامه هفتم در اواخر شهریور 1401 از سوی رهبر معظم انقلاب به همه دستگاهها ابلاغ شد، افزود: سازمان برنامه و بودجه در آن زمان مشغول تدوین لایحه بودجه 1402 بود؛ کار برنامه هفتم از دی ماه در سازمان برنامه و بودجه آغاز شد و پیش‌نویس آن تا اسفندماه تهیه شد.
وی با قدردانی از رئیس پیشین سازمان برنامه و بودجه در تدوین پیش نویس لایحه برنامه هفتم، افزود: فروردین و اردیبهشت ماه امسال این پیش نویس در جلسات دولت و کمیته منتخب دولت مورد بحث قرار گرفت و پس از رفت و برگشت‌هایی که انجام شد، لایحه تکمیل شد.
آیت‌الله رئیسی عنوان کرد: در تدوین برنامه دیدگاه‌ها و نظرات بسیاری از صاحب‌نظران و اندیشمندان اخذ و از تجربه برنامه‌های گذشته استفاده شده است.
رئیس قوه مجریه با بیان اینکه کشور تجربه تدوین و اجرای 6 برنامه توسعه را دارد، افزود: دهها سال است که مسئله برنامه‌ریزی، برنامه‌نویسی و تصویر برنامه بوده اما سخن در اجرای برنامه است؛ اینکه به چه میزان به برنامه‌ها عمل شده و این برنامه‌ها اجرایی شده است نیاز به یک آسیب شناسی داشت.
وی با بیان اینکه با نگاه خوش‌بینانه گفته می‌شود بین 30 تا 35 درصد برنامه‌های گذشته اجرایی شده است، افزود: اگر خوش بینانه بگویم 35 درصد برنامه‌های گذشته اجرا شده است نسبت به دغدغه‌ها، بایدها و نبایدهایی که در برنامه وجود دارد این میزان حتماً میزان قابل قبولی نیست.
آیت‌الله رئیسی آسیب‌شناسی برنامه‌های گذشته و علت اجرایی نشدن آنها را یکی از اقدامات انجام شده در تدوین برنامه هفتم دانست و اظهار داشت:‌ نکته دیگر اینکه ما دولت را با برنامه شروع کردیم و شاید برای نخستین بار بود که اصل 134 قانون اساسی اجرایی می‌شد و دولت آغاز کارش همراه با برنامه تدوین شده بود.
رئیس جمهور ادامه داد: برنامه دولت سیزدهم در کشوی میز نبود بلکه برنامه تحولی دولت در آغاز به کار این دولت در منظر تمام صاحب نظران، اندیشمندان و دانشگاه‌ها و مجلس و همه کسانی که دغدغه مسائل کشور را دارند، قرار گرفت.
وی ادامه داد: این برنامه یعنی برنامه اجرای سیاست‌های قطعی نظام مبتنی بر سیاست‌های مصوب بود که چه کنیم که این سیاست‌ها اجرایی شود، هدف‌گذاری‌ها، بایدهایی که باید وجود داشته باشد در حوزه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی اجتماعی، فرهنگی در این برنامه به عنوان برنامه تحول دولت پیش‌بینی شد. اینکه برخی گاهی بر زبانشان جاری می‌کردند که دولت برنامه دارد یا ندارد این دولتی بود که برنامه داشت و برنامه‌اش را در اختیار همه قرار می‌داد.
 توجه به ظرفیت‌ها و چالش‌های کشور
آیت‌الله رئیسی با یادآوری اینکه برنامه هفتم با دو نگاه محوری تدوین شده است، نگاه نخست را شامل توجه به توانمندی‌ها و ظرفیت‌های کشور دانست و گفت: باید تمام ظرفیت‌های کشور اعم از بخش دولتی و خصوصی مورد توجه قرار گیرد و متناسب با آن برنامه نوشته شود.
وی نگاه دوم را توجه به چالش‌ها و رفع آنها برشمرد و گفت: برنامه‌های توسعه باید در جهت رفع موانع رشد و توسعه حرکت کند که این نگاه مورد توجه برنامه هفتم قرار گرفته است.
آیت‌الله رئیسی تصریح کرد: ممکن است در بررسی برنامه، برخی از دستگاههای اداری کشور یا برخی از مناطق بگویند به مساله این شهر یا سازمان توجه نشده است که در پاسخ به آن باید گفت برنامه محلی برای اصلاح قانون جاری کشور نیست؛ اصلاح قوانین جاری کشور جای خود را دارد اگر قانونی نیاز به اصلاح دارد باید متناسب با خود آن پیشنهاد اصلاح داده شود.
رئیس جمهور تاکید کرد: برخی از همکاران ما این توقع را داشتند که ما در برنامه این کار را انجام دهیم؛ حرفشان هم حرف حقی بود اما جای آن در برنامه نبود لذا نتوانستیم درخواست آنان را برآورده کنیم.
رئیس قوه مجریه با یادآوری اینکه مسایل ریز و درشتی در کشور وجود دارد اما اینکه ما به همه آنها در برنامه اشاره کنیم، امکان پذیر نیست، افزود: در این برنامه دو ویژگی شامل مساله محوری و نگاه به اولویت‌ها مورد توجه است.
آیت‌الله رئیسی مساله محوری را مورد تاکید رهبر انقلاب اسلامی دانست و نگاه به اولویت‌ها را دیگر ویژگی لایحه دولت برنامه هفتم برشمرد.
وی افزود: حتماً مسائلی که به ذهن برخی از دوستان در دولت و مجلس مسائل نادرستی نیست اما باید توجه داشت که آیا این موارد دارای اولویت است یا نه.
رئیس جمهور با بیان اینکه در این لایحه سه سند گنجانده شده است، اظهار داشت: در این برنامه سه سند را گنجانده ایم؛ یک سند مربوط به مستندات برنامه و تحلیل‌ها و آسیب شناسی و راهکارهای تحلیلی است که این مستندات مفصل و جامع است.
وی ادامه داد: سند دیگر، سند برنامه است که عبارت است از برنامه‌ها ومسائل و احکام و این سند لایحه برنامه هفتم را در برمی‌گیرد و این سند است که تقدیم مجلس شورای اسلامی می‌شود.
به گفته آیت‌الله رئیسی سند سوم مربوط به مقرراتی است که برداشت دولت این است که نیاز به قانون ندارد و مبتنی بر سیاست‌های ابلاغی و وظایف دولت است و تقدیم مجلس برای کسب رای نخواهد شد ولی به اطلاع مجلس خواهد رسید.
 مردم پایه بودن برنامه هفتم
رئیس جمهور با بیان اینکه این برنامه با نگاه مسئله محوری تدوین شده است، گفت: از نکات مهم آن مردم پایه بودن برنامه است، با این‌نگاه که باید به مردم میدان داد و مشارکت مردمی را در تمام‌ تصمیم‌ها داشت‌. باید به مردم و بخش خصوصی میدان داده شود.
وی تاکید کرد: از نکات مهم دیگر برنامه هفتم این است که مسئله محوری؛ واقف شدن نگاه دولت به مشکلات را در پی خواهد داشت تا ناترازی‌ها بیشتر دیده می‌شود، ناترازی‌هایی که سبب مشکلات جدی در حوزه‌های اقتصادی شده است، ناتوانی در بودجه و نظام بانکی و پولی و ناترازی در منابع و مصارف آب و انرژی و صندوق‌های بازنشستگی از جمله ناترازی‌هایی است که موجب مشکلات شده است.
رئیس جمهور تصریح کرد: در آغاز دولت شاهد بودیم که تنش آبی فراوان در کشور وجود داشت و در کمتر استانی مشکل آب نبود، در بیشتر استان‌ها مشکل آب مطرح بود ولی دولت همت خود را بر این گذاشت تا ناترازی‌ها را رفع کند.
 برنامه دولت برای تامین 35 هزار مگاوات برق
رئیس جمهور با بیان اینکه 22هزار مگاوات کمبود برق داشتیم که 7 هزار مگاوات به شبکه سراسری وصل شد، خاطر نشان کرد: اکنون 15 هزار مگاوات کسری در برق داریم و دولت برای تامین 35 هزار مگاوات برق در این لایحه برنامه ریزی کرده است تا مشکلات برق در صنعت و کشاورزی و برق خانگی حل شود.
به گفته آیت‌الله رئیسی، برنامه دولت بر این است که برق صنعت از برق خانگی جدا می‌شود تا شاهد کاهش تولید و قطعی برق نباشیم.
وی با یادآوری اینکه در دو سال گذشته کمتر شاهد خاموشی بودیم، افزود: تلاش دولت در جهت رفع ناترازی هاست.
 حل ناترازی در حوزه انرژی
رئیس جمهور به اقدامات انجام شده در دولت در حوزه انرژی پرداخت و گفت که با اقداماتی که تاکنون صورت گرفته، به مرور ناترازی‌های ناشی از احداث نشدن نیروگاهها در حال جبران است.
آیت‌الله رئیسی با یادآوری اینکه برخی طرح‌ها در استان‌ها با قدمت 20 سال بر زمین مانده است در حالی که باید زودتر به سرانجام می‌رسید، اظهار داشت: در این دولت تصمیم ما اولویت بندی طرح‌های ناتمام و رفع ناترازی هاست.
وی به مقوله تولید در برنامه هفتم اشاره کرد و گفت: در سال رشد تولید، توسعه زنجیره صنایع معدنی و پتروشیمی و پیشران‌های اقتصادی در این برنامه دیده شده است.
 اقتصاد دریامحور
رئیس جمهور به مسأله ترانزیت و اقتصاد دریامحور هم گریزی زد و اظهار داشت: یکی از منابع درآمدزایی و افزایش سهم ایران از تجارت و اقتصاد دریامحور است به طوری که برخی کشورها که مسافت آنها با دریا کمتر است، سهم خوبی از تجارت در این زمینه دارند در حالی که ایران تنها چهار درصد اقتصاد دریایی آن فعال است.
آیت‌الله رئیسی خاطرنشان کرد که در برنامه هفتم به اقتصاد دریامحور توجه ویژه شده است.
 امنیت غذایی و کشاورزی
رئیس جمهور امنیت غذایی و کشاورزی و استقلال کشور در تولید نهاده‌های دامی را از محور دیگر برنامه هفتم توسعه عنوان کرد و گفت: نباید بخش قابل توجهی از نهاده‌های دامی مورد نیاز کشور با واردات تامین شود در حالی که در کشور زمینه تولید آن وجود دارد تا خودکفا شویم.
 وعده یک میلیون ساخت مسکن
توجه به مدیریت یکپارچه منابع آبی از دیگر موضوع مطرح شده توسط رئیس جمهور به عنوان یکی از محورهای لایحه برنامه هفتم توسعه بود.
وی در ادامه به موضوع مسکن نیز اشاره کرد و گفت:‌ برخی می‌گویند که شما قول ساخت یک میلیون مسکن در سال را وعده دادید؛ ما بر اساس نیاز، وعده‌ای که دادیم را محقق می‌کنیم؛آنهایی هم که در مقاطع مختلف باید می‌ساختند و نساختند، باید پاسخگو باشند.
آیت‌الله رئیسی تاکید کرد: ساخت سالانه یک میلیون مسکن هم نیاز کشور و هم مصوبه قانونی است و هم در وعده ای که دادیم، به دنبال تحقق آن هم هستیم.
 ارتقای آموزش و تحول اداری
به گفته رئیس جمهور در این برنامه به مساله جمعیت و سیاست‌های جمعیت هم توجه شده و هم در حوزه سلامت و آموزش هم در نظام اجرا به مدرسه محوری و ارتقا و جایگاه بیشتر علم در کشور توجه ویژه شده است.
رئیس جمهور درباره تحول اداری در برنامه هفتم توسعه گفت: تحول در نظام اداری باید توسط ادارات انجام شود و اگر ادارات فعال و حرکت جهادی نباشد، اجرایی نمی شود. اجرای همه این برنامه‌ها در گرو سازمانی چابک و فعال است.
آیت‌الله رئیسی ادامه داد: تحول اداری و افزایش بهره‌وری از محوری ترین موضوعاتی است که در برنامه هفتم توسعه مورد توجه قرار گرفته است؛ اگر شاهد افزایش بهره وری نباشیم، رشد سرمایه گذاری و به دنبال آن رشد اقتصادی محقق نمی شود.
 توجه به پیشرفت اقتصادی توأم با عدالت در توزیع منابع
رئیس قوه مجریه با اشاره به سه نکته مورد تأکید در لایحه برنامه هفتم توسعه اظهار کرد: پیشرفت اقتصادی توأم با عدالت در توزیع منابع براساس سند آمایش سرزمینی از نکات مهم برنامه هفتم توسعه است که این‌ پیشرفت دوپایه سرمایه گذاری داخلی و خارجی دارد. محور دیگر تحول علمی اجتماعی و فرهنگی است و نکته سوم ارتقاء نظام‌ مدیریت کشور و اصلاح نظام اداری از طریق افزایش بهره وری است.
رئیس جمهور با بیان اینکه در فرهنگ مساله سبک زندگی ایرانی اسلامی مورد تاکید رهبر انقلاب حائز اهمیت است، گفت: اولویت‌دار بودن مسائل اقتصادی نباید ما را از مسائل فرهنگی غافل کند.
 نگاه برنامه هفتم‌ توسعه به مهار تورم و رشد تولید
آیت‌الله رئیسی با اشاره به نگاه برنامه هفتم‌ توسعه به مهار تورم گفت: با توجه به نامگذاری شعار سال به مهار تورم و رشد این برنامه‌ای که به مجلس شورای اسلامی ارائه شد، با نگاه مهار تورم است‌ و مهار تورم و رشد نقدینگی و کنترل پایه پولی را در پی خواهد داشت.
رئیس جمهور رفع مشکلات نظام بانکی را مورد تاکید قرار داد و افزود: بانک‌ها سه دسته‌اند، یک بانک سالم و خوب، دوم بانک‌هایی که دارای مشکل بوده اما امکان اصلاح و احیا دارند و سوم بانک‌های مشکل دار است که امکان اصلاح ندارند و اینها از گردونه نظام‌ پولی بانکی حذف خواهند شد.
رئیس قوه مجریه تاکید کرد: با موسسه پولی و بانکی که به مقررات تن نمی دهند، نمی توان مسیر را ادامه داد و باید این وضعیت متحول شو و این در برنامه کاری دولت تعریف شده است‌.
آیت‌الله رئیسی خاطرنشان کرد که دولت با کنترل رشد نقدینگی و پایه پولی به دنبال مهار تورم است.
 در سال 1402 کسری بودجه نخواهیم داشت
وی با اشاره به تلاش دولت برای همخوانی منابع و مصارف بودجه تاکید کرد: سال گذشته با همکاری مجلس تلاش شد تا منابع و مصارف با هم همخوانی داشته باشد و کسری بودجه نداشته باشیم که این‌کار با موفقیت انجام شد.
آیت‌الله رئیسی گفت: در سال 1400 با 480 هزار میلیارد تومان کسری بودجه مواجه بودیم ولی تلاش شد بدون استفراض از بانک مرکزی این کسری جبران شود و امسال هم بنا بر این همین است که کسری بودجه نداشته باشیم.
 توجه به اشتغال در برنامه هفتم
رئیس جمهور با بیان اینکه قدم‌های خوبی در این دولت نسبت به مسئله ایجاد اشتغال و کاهش بیکاری برداشته شده است در برخی از مناطق در جهت ایجاد اشتغال خوب کار شده و در مناطق بسیاری باید کار کنیم آنهم اشتغال واقعی و یک آمار واقعی از ایجاد اشتغال موضوع که همواره مورد تاکید رهبر معظم انقلاب اسلامی بوده و هست.
آیت‌الله رئیسی خطاب به نمایندگان مجلس گفت: ما در این برنامه نسبت به انرژی، ترانزیت و مسائلی مانند گردشگری، کشاورزی، صنعت و معدن اقتصاد رقومی یا دیجیتال برنامه‌هایی را قرار دادیم.
وی اقتصاد دیجیتال را یکی از موضوعات مندرج در لایحه برنامه هفتم توسعه عنوان کرد و افزود: برخی کشورهای همسایه به میزان درآمد نفتی ما از اقتصاد دیجیتال درآمد دارند، بنابراین باید در این حوزه کار کرد.
رئیس جمهور ساماندهی شرکت‌های دولتی را مورد توجه قرار داد و گفت:‌ در برنامه موارد دارای اولویت در حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ذکر شده است.
آیت‌الله رئیسی ابراز امیدواری کرد که با تجارب به دست آمده از برنامه‌های توسعه، در جهت تصویب یک برنامه قابل اجرا، قابل سنجش و قابل نظارت و اندازه‌گیری گام برداشت و بتوان با پایش میزان تحقق برنامه، آن را کاملا اجرایی کرد.
رئیس قوه مجریه با بیان اینکه نمایندگان دولت در جلسات بررسی لایحه برنامه هفتم در مجلس حضور می‌یابند تا توضیحات مورد نیاز را درباره مواد و احکام آن به نمایندگان توضیح دهند، افزود: امیدوارم در زمان مناسب این برنامه نهایی و به دولت ابلاغ شود و ما همه توانمان را در جهت اجرای برنامه بگذاریم.
رئیس جمهور خاطر نشان کرد: کار سازمان برنامه و بودجه فقط بودجه نیست بلکه علاوه بر تدوین، تنظیم و تقدیم لایحه مجلس باید اجرای بند بند برنامه را دنبال کند و مجلس، دولت و مردم را در جریان آن قرار دهد.
 قدردانی از مجلس برای رای اعتماد به وزرای جدید
آیت‌الله رئیسی از نمایندگان مجلس برای رای اعتماد به وزرای آموزش و پرورش و صنعت، معدن و تجارت قدردانی و ابراز امیدواری کرد که وزرای جدید به نحوی کارها انجام دهند که مورد انتظار مجلس، دولت، مردم و در راس آن رهبر معظم انقلاب اسلامی است.
رئیس جمهور درباره معرفی محمدعلی نیکبخت وزیر پیشنهادی جهادکشاورزی به مجلس گفت: معرفی وی بعد از بررسی‌های بسیاری است که نسبت به گزینه‌های مختلف انجام داده‌ام. او از شهرستان‌های نیکشهر، زابل، چابهار در شهرهای دورافتاده خاک جهاد را خورده و بالا اومده تا به مقام معاون وزیری رسیده است.
وی نیکبخت را فردی صالح و شایسته برای وزارت جهادکشاورزی دانست و خاطرنشان کرد: من هم صلاحیت علمی و هم صلاحیت عملی نیکبخت را تایید می‌کنم و معتقدم وی توانایی اداره وزارت جهاد کشاورزی را دارد و انشاءالله با کمک دولت و مجلس موفق به اداره وزارت جهاد شود.
آیت‌الله رئیسی پس از سخنان خود، لایحه برنامه هفتم توسعه را تقدیم مجلس شورای اسلامی کرد.