سپهرغرب، گروه خبر - سمیرا گمار: سنگ‌نوشته‌های باستانی گنجنامه در جنوب غربی همدان و به فاصله پنج کیلومتری محل فعلی شهر و ابتدای مسیر جاده‌ای که همدان را به تویسرکان و غرب کشور مرتبط می‌کند، روی یکی از صخره‌های الوند قرار دارد. جاده‌ای که راه کاروان‌رویی است که در دوره هخامنشیان نیز وجود داشته و داریوش و خشایارشاه با لشگریان و همراهان خود از آن عبور می‌کرده‌اند.

در اهمیت زیبایی جاذبه منطقه گنجنامه همدان همین بس که توانسته داریوش و خشایار هخامنشی را به آنجا بکشاند تا در کنارش، ماندگارترین آثارشان یعنی کتیبه‌های گنجنامه را حک کنند چنانکه امروز دنیا، همدان را با این کتیبه‌ها می‌شناسد و از زمانی که ثبت ملی شده‎اند، دغدغه‎مندان انتظارشان برای ثبت جهانی این اثر گران‌سنگ تاریخی بالا رفته تا حدی که هر اجلاس و نشست جهانی به میزبانی همدان که با حضور مسؤولان داخلی و خارجی اثرگذار برگزار می‌شود این امید قوت می‌گیرد که متولیان امر از این فرصت‌ها برای ثبت جهانی کتیبه‌های گنجنامه استفاده کنند.

از نشست‌های همدان 2018 گرفته تا اجلاس جهانی راه ابریشم! چندی پیش اجلاس جهانی راه ابریشم در همدان برگزار شد و چهره‌های داخلی و خارجی بسیار زیادی در این نشست حضور پیدا کردند، اما برای به ثمر نشستن ثبت جهانی کتبه‌های گنجنامه هیچ اقدامی صورت نگرفت!

خبرنگار سپهرغرب برای بررسی این موضوع گفت‎وگویی با علی مالمیر، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان ترتیب داده که در ادامه آن را خواهید خواند:

 

     مرجع تصمیم‌گیری برای ثبت جهانی کتیبه گنجنامه در همدان حضور نداشت!

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان با اشاره به برگزاری اجلاس جهانی راه ابریشم در همدان، گفت: این رویداد در حوزه جاده ابریشم بود نه الزاما ثبت جهانی آثار همدان؛ به عبارتی مجموعه حاضر، کمیته ثبت جهانی یونسکو و مرجع تصمیم‌گیری در این زمینه نبودند!

علی مالمیر اظهار کرد: برخی از افراد حاضر در این اجلاس اساتیدی بودند که نسبت به آثار همدان و آثاری که برای ما بااهمیت بود شناخت داشتند، اما این بدان معنی نبود که بتوانیم موضوع ثبت جهانی کتیبه‌های گنجنامه را در این اجلاس مطرح کنیم.

وی تأکید کرد: اگر قرار باشد جاده ابریشم ثبت جهانی شود بخشی از این جاده از همدان می‌گذرد، این کتیبه‌ها نیز در ابتدای همان راه قرار دارد که به‎عنوان عنصری از این مسیر ثبت می‌شود.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان در پایان گفت: در خصوص ثبت منفرد آثار همدان، اولویت‌های مختلفی داریم که فعلاً تپه هگمتانه در صدر قرار دارد و آثاری در اولویت‌های بعدی قرار می‌گیرندکه دارای اهمیت بوده و مانعی برای ثبت نداشته باشند.

 

     مانع اصلی تلاش برای ثبت جهانی کتیبه‌های گنجنامه چیست؟ و یا کیست؟!

در خاتمه باید گفت؛ اینکه یک اجلاس جهانی در حوزه جاده ابریشم برگزار شده و به‎صورت تخصصی به ثبت جهانی آثار باستانی ارتباطی نداشته، حرف درستی است اما آیا نمی‎توان با شکار فرصت‌ها از ظرفیت حضور افراد مؤثر در حاشیه این نشست‌ها استفاده کرد؟! همان کاری که لرستانی‌ها کردند و کارشناسان و ارزیابان یونسکو را به‎منظور بررسی پرونده ثبت جهانی راه‌آهن شمال به جنوب برای بازدید از ابنیه و سازه‌های منطقه راه‌آهن لرستان دعوت کردند! یعنی اجلاس راه ابریشم به موضوع مذکور مرتبط بود؟!

القصه؛ محوطه تاریخی گنجنامه به‎عنوان سومین جاذبه گردشگری استان همدان به ثبت ملی رسیده و بعد از محوطه بیستون، مهم‎ترین کتیبه محسوب می‌شود؛ اما همچنان این سؤال مطرح است که تا کی باید شاهد تسامح مسؤولان در برخورد با این اثر تاریخی به‎عنوان برجسته‎ترین نماد همدان در ایران و جهان باشیم؟

حال این سؤال کلیدی مطرح است که آیا «مانع ثبت جهانی» این کتیبه‌ها و سکوت مسؤولان، وجود تأسیسات گردشگری ایجادشده توسط بخش خصوصی در منطقه گنجنامه است؟ درحالی‌که این منطقه به دلیل وجود این دو کتیبه، گنجنامه شده و آبشار یا دهکده و رستوران‌ها به این منطقه هویت نداده‌اند! بی‌شک رفتار سلیقه‌ای در این گونه موضوعات باعث می‌شود که اقدامات مدیران در دوره‌های مختلف به نتیجه مطلوب نرسیده و ظرفیت‌های بزرگ استان همدان در سطح جهانی به چشم نیاید! کتیبه گنجنامه یک شاخصه تاریخی است که روزبه‎روز به‎نام رونق گردشگری، اما به کام برخی‌ها بر پیکره آن زخم می‌خورد؛ زخم‌های از جنس مراکز خرید و اقامتی، شهربازی، ساختمان‌های اداری، پارکینگ و غیره که نه‎تنها اصلی‌ترین جاذبه گردشگری و تاریخی الوند را به حاشیه می‌برند بلکه مانع رسیدن این مکان به جایگاه اصلی خود می‌شوند.

باید دید تا کی شاهد سکوت مسؤولان نسبت به این اثر برجسته تاریخی همدان خواهیم بود و این تعلل چه صدماتی به جایگاه همدان و این ظرفیت فوق‎العاده خواهد زد؟