بررسی روند توسعه اقتصادی در نقاط مختلف جهان در طول زمان حاکی از آن است که کشورهای توسعه یافته، با تکیه بر مزیت‌های نسبی توانسته‌‎اند از ظرفیت‎‌های داخلی اقتصادی و نیز فرصت‎‌های موجود در عرصه بین‌المللی به بهترین شکل استفاده کرده و مسیر رشد، توسعه، افزایش درآمد سرانه و بهبود سایر شاخص‎‌های توسعه‎‌ یافتگی را به طور همزمان دنبال کنند.

بررسی روند تاریخی توسعه اقتصادی کشورها نشان می‌دهد که عمده کشورهای توسعه‌یافته دنیای امروز، کشاورزی را به عنوان بخش زیربنایی توسعه اقتصادی خود انتخاب کرده و با استفاده از ظرفیت‌‎های فراوان این بخش توانسته‎‌اند علاوه بر تامین نهاده‎‌های مناسب برای رشد سایر بخش‌ها، به توسعه سایر بخش‎‌ها نیز دست یابند.

  انگور تولیدی کردستان کاملا ارگانیک است

محمدصالح احمدی معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان کردستان اظهار کرد: آب و هوای مطلوب و شرایط اقلیمی مناسب استان کردستان را به یکی از قطب‌های تولید محصولات کشاورزی در کشور تبدیل کرده به گونه‌ای که کردستان در تولید اکثر محصولات مهم جز 10 رتبه برتر کشور است.

این مقام مسئول افزود: استان کردستان دارای یک میلیون و 220 هزار هکتار اراضی کشاورزی شامل 896 هزار و 235 هکتار اراضی دیم حدود 88 درصد و 142 هزار و 76 اراضی آبی حدود 12 درصد است.

وی افزود: شرق استان مستعد زراعت و غرب استان از جمله شهرستان‌های بانه، مریوان، سروآباد، کامیاران، سقز و بخشی از شهرستان سنندج نیز به دلیل بارش‌های مناسب، مستعد اجرای برنامه توسعه باغات است.

احمدی با بیان اینکه برنامه توسعه باغات دیم به دلیل کمبود بارش‌ها در شهرستان‌های بیجار، دیواندره، دهگلان و قروه اجرایی نمی‌شود، گفت: خاک‌های سنگین و بارش‌های مناسب شرایطی ایجاد کرده تاغرب استان مستعد کاشت انگورباشد.

  تولید 127 هزار انگور در کردستان

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان کردستان افزود: در همین راستا و در حال حاضر 17 هزار هکتار از اراضی کشاورزی و باغات استان به کشت انگور اختصاص یافته است که 12 هزار هکتار آن به صورت دیم است.

احمدی گفت: پیش‌بینی می‌شود امسال بیش از 127 هزار تن انگور از انواع مختلف از سطح باغات استان برداشت شود.

وی با اشاره به اینکه عمده‌ترین رقم تولید شده در استان نوع «رشه» یا خوشناو است بیان کرد: از 12 هزار هکتار باغات دیم استان 9 هزار هکتار آن با عملکرد متوسط 7.5 تن در هکتار بارور هستند.

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان کردستان با اشاره به اینکه گاها تولید انگور توسط برخی از باغداران از میانگین استانی نیز بیشتر است، گفت: برای نمونه انگورکار نمونه استانی در سطح ملی توانست سال گذشته در شهرستان بانه بیش از 45 تن انگور ازسطح مزارع دیم خود برداشت کند.

این مقام مسئول یادآور شد: انگور تولید شده در استان کردستان کاملا به صورت ارگانیک است چرا که از هیچ نوع کود و سمی برای تولید این محصول استفاده نمی‌شود و تنها مزارع انگور موقع نیاز هرس و شخم‌زده می‌شود.

  54 درصد انگور تولید شده در استان به صورت دیم است

وی با بیان اینکه 45 هزار هکتار باغ در سطح استان کردستان وجود دارد گفت: از این مقدار 70 درصد را باغات انگور تشکیل داده که با تولید سالانه 127 هزار تن انگور معادل 54 درصد از کل محصول انگور تولید شده در سطح باغات استان است.

احمدی با اشاره به اینکه 39 درصد انگور دیم تولید شده در شهرستان مریوان است اظهار داشت: شهرستان سروآباد با 21 درصد و سپس بانه با 14 درصد بیشترین سطح تولید این محصول را در استان به خود اختصاص داده‌اند.

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان کردستان گفت:5 هزار هکتار از 17 هزار هکتار سطح باغات استان نیزباغات آبی است که بیشتر آنان در قسمت‌های شرقی استان واقع هستند.

احمدی افزود: از 5 هزار هکتار باغات آبی استان 4 هزار و 610 هکتار آن با عملکرد متوسط 12.6 تن در هکتار بارور هستند.

وی یادآور شد: 30 درصد از سطح باغات انگور استان را باغات آبی شامل می‌شود که معادل 46 درصد محصول انگور تولید شده در استان است.

این مقام مسئول گفت: میزان تولید انگور دیم در سطح باغات استان 70 هزار تن و انگور آبی نیز 58 هزار تن در هکتار است.

وی درخصوص سطح مزارع آبی انگور در استان نیز افزود: بیشتر سطح این مزارع با 33 درصد در شهرستان سنندج، 26 درصد در بیجار و 13 درصد آن در شهرستان قروه قرار دارد.

  کردستان رتبه دوم تولید انگور دیم در کشور

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان کردستانگفت: از لحاظ سطح و تولید انگور دیم استان کردستان بعد از استان فارس در جایگاه دوم کشوری قرار دارد و انگور آبی استان نیز از لحاظ تولید و سطح در جایگاه 15 کشور قرار دارد.

احمدی با بیان اینکه کار برداشت انگور در کردستان از 15 شهریور آغاز می‌شود، بیان کرد: در حال حاضر 21 هزاربهره بردار در استان کردستان مشغول به فعالیت در باغات انگور هستند.

وی بیشترین رقم انگور تولید شده در استان را «رشه» یا همان «خوشناو» عنوان کرد و افزود: 17 رقم در استان کردستان کشت می‌شود که تامسون، فخری، کشمیشی و بلک سیدلس به تربیت بیشترین ارقام کشت شده در استان است.

این مقام مسئول در ادامه به مشکلات باغداران نیز بعد از تولید گریزی زد و افزود: خوشبختانه در چند سال اخیر انگور تولید شده در مزارع استان توسط سازمان تعاون روستایی با قیمت مناسب خریداری می‌شود.

وی با بیان اینکه هدف از خرید تضمینی انگور توسط مراکز خرید تعاون روستایی حفظ درآمد کشاورزان و کوتاه کردن دست دلالان است افزود:این مراکز با خرید تضمینی آن هم با قیمت بیشتر مانع از متضرر شدن باغدران در فصل برداشت و همچنین تکمیل چرخه تولید این محصول می‌شود.

  ضرورت ایجاد صنایع تبدیلی در استان

احمدی گفت: باید از خام‌فروشی این محصول در استان جلوگیری شود لذا ایجاد صنایع تبدیلی در کردستان یک ضرورت به شمار می‌رود.

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان کردستان با بیان اینکه ایجاد صنایع تبدیلی در دستور کار جهاد کشاورزی قرار گرفته است افزود:یکی از راهای افزایش سطح زیر کشت و تولید محصولات باغی و کشاورزی در استان ایجاد صنایع تبدیلی است.

وی با بیان اینکه در حال حاضر یک واحد صنایع تبدیلی در بانه در حال احداث است، افزود: ایجاد صنایع تبدیلی علاوه بر افزایش درآمد کشاورزان از خام فروشی محصولات باغی و کشاورزی نیز تاثیر بسزایی خواهد داشت.

این مقام مسئول به یکی از مشکلات کارخانه جات فرآوری انگور اشاره کرد و افزود:فصل برداشت انگور در استان تنها دو ماه است و سرمایه گذار نمی‌تواند تنها برای دوماه از سال سرمایه گذاری عظیمی انجام دهد و تنها راه حل موجود ایجاد بستر صنایع تبدیلی سایر محصولات است.

احمدی با تاکید بر اینکه در زمینه صادرات انگور هیچکونه محدودیتی وجود ندارد، گفت:صادرات این محصول چه به صورت کونسانتره وچه به صورت میوه به خارج از کشور نیز انجام می‌شود.

  وجود 52500 هکتار اراضی باغی در کردستان

زاهد حاجی‌میرزایی مدیر امور باغات سازمان جهاد کشاورزی استان کردستان نیز با اشاره به اینکه 52 هزارو 500 هکتاراز اراضی استان زیر کشت محصولات باغی قرار دارد، گفت: از این میزان 6 هزار هکتار آن مربوط به میوه‌های دانه‌دار، 10 هزار هکتار میوه‌های هسته‌دار، 17 هزار هکتار انگور، 3 هزار و 500 هکتار توت فرنگی، 3 هزارهکتار بادام، 7 هزارو 500 هکتار گردو و مابقی نیز مربوط به سایر محصولات باغی است.

وی با اشاره به اینکه بیشترین سطح زیر کشت محصولات باغی در کردستان مربوط به انگور است، افزود: استان کردستان در تولید بسیاری از محصولات کشاورزی جزو 10 استان برتر کشور است.

مدیر امور باغات سازمان جهاد کشاورزی استان کردستان بیان کرد: کردستان در تولید توت فرنگی رتبه اول،در انگور دیم رتبه دوم، آلبالو و به رتبه چهارم، گردو رتبه ششم و هلو نیز رتبه هشتم را در کشور به خود اختصاص داده است.

  پیش بینی تولید 420 هزار تن محصولات باغی در استان

وی با اشاره به اینکه سال گذشته 400 هزار تن انواع محصلات باغی در استان کردستان برداشت شد، افزود:پیش‌بینی می‌شود امسال 420 هزار تن محصولات باغی ازسطح مزارع استان برداشت و روانه بازار مصرف شود.

حاجی‌میرزایی اظهار کرد: سال 99 در راستای توسعه باغبانی در استان کردستان اقدام به احداث باغ سازگاری پسته در استان کردیم که در آن 21 رقم انواع پسته برای شناسایی بهترین رقم وقابل توسعه در باغات کشت شد.

  تنوع بخشی به محصولات باغی با کشت انواع «بری‌ها»

این مقام مسئول به یکی از دیگر اقدامات صورت گرفته توسط سازمان جهاد کشاورزی استان در راستای تنوع بخشی به محصولات باغی خارج از کشت مرسوم اشاره کرد و گفت: در همین راستا سال گذشته کشت انواع «بری‌ها» در دستور کار قرار گرفت.

وی افزود: به صورت پایلوت و در مساحت یک هکتاری و در سه نقطه مختلف در سطح استان کشت تمشک انجام شد تا با شناسایی بهترین رقمی که بیشترین سازگاری را با اقلیم استان داشته بتوانیم جهت اجرای برنامه‌های توسعه آنرا به کشاورزان معرفی کنیم.

حاجی‌میرزایی بیان کرد: امسال و برای اولین بار سایبان باغی در مساحت 4 هزار و 500 مترمربع در یکی از باغات شهرستان سقز به اجرا در آمد که افزایش تولید وکیفیت محصول را به دنبال داشت.

مدیر امور باغات سازمان جهاد کشاورزی استان کردستان به یکی دیگر از پروژه‌های جدید در حال اجرا در استان اشاره کرد و اظهار داشت: سرشاخه کاری باغات انگور و یا تغییر ارقام باغات انگور یکی از پروژه‌های مهم سازمان جهاد کشاورزی استان است.

وی افزود: در این طرح در باغات انگوری که از سنوات گذشته احداث شده اند ودر حال حاضر میوه آنها از کیفیت خوبی برخوردار نیست اقدام به جایگزین کردن ارقام جدید می‌کنیم.

  افزایش دو برابری تولید انگور در استان با اجرای طرح فراز

این مقام مسئول در ادامه اظهارکرد: یکی از طرح‌های اولویت‌دار سازمان جهاد کشاورزی اجرای طرح فراز و یا داربستی در باغات انگور استان است.

حاجی‌میرزایی گفت: در این طرح تلاش می‌کنیم تا باغات انگوراز حالت خزنده و پاچراغی به سمت ایستاده و فراز سوق دهیم چراکه در این صورت عملکرد محصول حداقل 2 برابر وضعیت کنونی افزایش می‌یابد.

وی به توسعه گیاهان دارویی در استان اشاره کرد و اظهار کرد: پتانسیل بالای استان در بخش گیاهان دارویی باعث شده تا گیاه تولید شده در استان دارای ماده موثر خاصتر و اسانس معطرتری باشد.

مدیر امور باغات سازمان جهاد کشاورزی استان کردستان افزود:در همین راستا و با همکاری مرکز تحقیقات گونه‌هایی گیاهی دارای اولویتی که ریسک کمتری داشته و بازار مناسبی دارند در سطح استان شناسایی شده و اقدام به کشت کردیم.

حاجی‌میرزایی بیان کرد: 5 گونه گل محمدی، آویشن، بیدمشک، زعفران و موسیر بهترین گونه‌های شناسایی شده‌ای بودند که بعد از کشت توجیه اقتصادی خوبی برای کشت و کارو کشاورزان استان داشت.

این مقام مسئول به اصلاح و نوسازی باغات درجه 2 در استان نیز گریزی زد و یادآور شد:سالانه 3 هزار هکتار از باغات احداث شده در سنوات قبل که دارای نواقصی از جمله تغذیه و یا هرس نامناسب و یا آفت و بیماری هستند را با استفاده از اعتبارات دولتی و آورده خود کشاورز به سمت و سوی باغات مکانیزه سوق داده و اصلاح می‌شود.

  کردستان پیشتاز در سرشاخه کاری باغات گردو

وی گفت: استان کردستان در بحث سرشاخه کاری باغات گردو یکی از استانه‌ای پیشرو در سطح کشور است.

مدیر امور باغات سازمان جهاد کشاورزی استان کردستان بیان کرد: سالانه 250 هکتار از تاج درختان گردو قدیمی را حذف کرده و از اراقام جدید که یکی از مزیت آنها دیر برده بودن است، استفاده می‌شود.

حاجی‌میرزایی اظهار کرد: این اراقام به دلیل اینکه حداقل 20 تا 25 روز دیرتر از سایر ارقام بومی منطقه رشد می‌کنند به راحتی ازسرمای دیرس بهاره که هرسال خسارتی به درختان گردو وارد می‌کند در امان می‌مانند.

  حمایت جهادکشاورزی از سرمایه گذاران بخش توسعه گلخانه‌ها

وی به توسعه گلخانه‌های استان به عنوان یکی دیگر از سیاست‌های اصلی سازمان جهاد کشاورزی اشاره کرد و افزود: این سازمان از سرمایه‌گذاری در زمینه گلخانه‌ها با ارائه تسهیلات مناسب حمایت می‌‌کند به گونه‌ای که در مجموع 80 درصد کل اعتبار برآورد شده به صورت تسهیلات به شخص سرمایه‌گذار تخصیص داده شده و تنها 20 درصد به صورت آورده است.

این مقام مسئول به مزیت توسعه گلخانه‌ها در استان اشاره کرد و یادآور شد: تدوام تولید در تمام فصل‌های سال، ایجاد بستر صادرات و افزایش 10 برابری عملکرد محصول در واحد سطح تنها بخشی از مزیت‌های ایجاد و توسعه گلخانه است.

مدیر امور باغات سازمان جهاد کشاورزی استان کردستان گفت: در حال حاضر7 نهالستان مجاز در سطح استان وجو دارد که سالانه 2.5 تا 3 میلیون نهال از انواع مختلف در آنها تولید می‌شود که بخشی در داخل استان مصرف و بخشی به استان مجاور ارسال می‌شود.

حاجی‌میرزایی اظهار کرد: توسعه باغات در پایاب سدها از دیگر برنامه مهم و کاربردی در جهاد کشاورزی استان است.

وی افزود: در همین راستا در حال حاضر و تنها در شهرستان سنندج 7 هزار و 100 هکتار زمین آماده است که زیرساخت‌های آن 80 تا 90 درصد پیشرفت داشته است.

این مقام مسئول ادامه داد: در این طرح سعی شده تا این اراضی که قبلا دیم بوده و اکنون به اراضی آبی تبدیل شده را به باغات پر بازده تبدیل کنیم تا علاوه بر ایجاد اشتغال و افزایش تولید محصولات باغی، ارزش افزوده خوبی را نیز به دنبال داشته باشد.

  خرید تضمینی انگور از باغداران

پیمان اسکندری مدیر تعاون روستایی استان کردستان نیز گفت: با نزدیک شدن به زمان برداشت انگور، دلهره کشاورزان کردستانی از بابت قیمت پایین یا خریدار نداشتن محصولشان شروع می‌شود.

وی افزود: امسال با اقدامی که سازمان تعاون روستایی کردستان برای خرید توافقی انگور کرده خیال کشاورزانی که روز‌ها و ماه‌ها وقت و کلی هزینه پای تاکستان خود گذاشته‌اند تا حدودی راحت شده است.

اسکندری با اشاره به پراکنش شبکه تعاون روستایی در سطح استان کردستان گفت: هدف از خرید تضمینی، توافقی و حمایتی کاهش واسطه‌های بخش کشاورزی در خریدو فروش محصولات کشاورزی در بازار نامتعارف است تا درنهایت به سود کشاورز و مصرف‌کننده منتهی می‌شود.

وی بیان کرد: هر زمان که محصولات کشاورزی کشاورزان کردستانی که دست‌رنج چند ساله آنان محسوب می‌شود توسط واسطه‌ها و دلالان موجود در بازار به قیمت‌های غیرواقعی و بسیار پایین‌تر از قیمت بازار خریداری می‌شود، اتحادیه‌های تعاون روستایی جهت جلوگیری از متضرر شدن کشاورزان پای‌کار می‌آیند.

  حمایت دولت از باغداران

اسکندری بابیان اینکه تعاون روستایی در قالب خرید تضمینی و یا مباشر خرید تضمینی و حمایتی و با پشتیبانی دولت اقدام به خرید محصولات کشاورزان می‌کند، بیان کرد: با این کار کشاورزان دیگر دغدغه فروش محصولات خود را ندارند و در این راستا شبکه تعاون روستایی باقابلیت‌ها و پتانسیل‌ها زیادی که دارد می‌تواند نقش مؤثری در توسعه پایدار کشور به‌ویژه در جوامع روستایی ایفاء کند.

وی بیان کرد: خرید توافقی این محصول برای حمایت از بهره‌برداران انجام می‌شود و جامعه هدف سازمان تعاون روستایی کردستان، اعضای شرکت‌های تعاونی و تمامی تولیدکنندگان انگور سیاه این استان هستند.

مدیر تعاون روستایی استان خاطرنشان کرد: اتحادیه و شرکت‌های تعاونی روستایی شهرستان بانه با ورود به بازار فروش انگور سیاه که یکی از عمده تولیدات کشاورزی این شهرستان است اقدام به بازار رسانی این محصول به‌صورت تازه خوری به استان تهران و درصدد عقد قرارداد با کارخانه‌های صنایع تبدیلی مرتبط به‌منظور حمایت از تولیدکنندگان این محصول است.

  پیش بینی خرید 5 هزارتن انگور سیاه در کردستان

اسکندری در ادامه بابیان اینکه سال گذشته 2 هزار تن انگور سیاه از کشاورزان این محصول در سطح استان خریداری‌شده است گفت: به دلیل نبود کارخانه صنایع تبدیلی در استان این محصولات تحویل کارخانه‌های استان سمنان شد.

او اظهار داشت: امسال نیز پیش‌بینی می‌شود تا پایان فصل برداشت، خرید این محصول باارزش به 5 هزار تن برسد.

وی در خصوص قیمت انگور خریداری‌شده از باغداران گفت: در خریداری توافقی قیمتی مشخص برای محصول تعیین نمی‌شود و تنها به دلیل کوتاه کردن دست دلالان و متضرر نشدن کشاورزان، به‌صورت تدریجی قیمت خرید افزایش می‌یابد تا اینکه محصول به قیمت واقعی خود در بازار مصرف برسد.

اما در پایان اینکه؛ امسال که سازمان تعاون روستایی مکلف به خرید توافقی انگور سیاه شده، بخشی از مشکل باغداران که روی دست ماندن محصول بود، حل خواهد شد، اما نبود صنایع تبدیلی و تکمیلی موضوعی است که همچنان می‌تواند ظرفیت کردستان برای تولید محصولی ارگانیک و سالم را تحت تأثیر قرار دهد.

حالا باغداران کردستانی می‌گویند، با خرید توافقی انگور سیاهشان، کمی سفیدبخت شده‌اند؛ البته شاید فقط خرید تضمینی انگور سیاه تمام سفیدبختی باغداران نباشد، بلکه آنچه آن‌ها را به سفیدبختی می‌رساند، توسعه صادرات محصول و ایجاد صنایع تبدیلی و تکمیلی است، زیرا استان کردستان با وجود این‌که از قطب‌های تولید محصولات باغی است، در زمینه صنایع تبدیلی توسعه چندانی نداشته است.