خداوند در آیات متعدد قران کریم روزی بندگان را تضمین کرده است؛ حتی قرآن در آیه 6 سوره هود تأکید دارد که «هیچ جنبنده‌ای در زمین نیست، مگر آن که روزی او بر عهده خداست.» اما در این دوره و زمانه نامطمئن، اعتماد به رزق و روزی رسان بودن خداوند چالش برانگیز شده است؛ تا جایی‌که یک پاسخ رایجی که این روزها از زبان جوان‌هایی که ازدواج نمی‌کنند یا زوج‌هایی که بچه‌دار نمی‌شوند، می‌‌شنویم مشکلات مالی است. این در حالی است که اسلام درمان مشکلات مالی را در ازدواج و فرزندآوری قرار داده است. اما سؤال اینجاست که آیا عاقلانه است در شرایط اقتصادی فعلی ازدواج کرد یا فرزندی را به این دنیا آورد؟حجت‌الاسلام دکتر مسلم داودی‌نژاد، کارشناس خانواده و مؤلف کتاب‌های سبک زندگی اسلامی به این سؤال پاسخ می‌دهد.

***مشکلات مالی اصلی‌ترین علت طلاق‌ها نیست

به گفته حجت الاسلام داودی نژاد، اگرچه یکی از علل ترس جوانان از ازدواج مسائل مالی است، اما بنده با 15 سال سابقه مشاوره در دادگاه خانواده شاهد بوده‌ام که یکی از کمترین ارجاعات به دادگاه خانواده برای طلاق، مسئله اقتصادی است. هرچند ما موارد بسیار زیادی داریم که به دلیل عدم مسئول‌پذیری مردان به دادگاه مراجعه می‌کنند؛ اما طلاق، در مواردی که مرد مسئولیت‌پذیر است ولی درآمد کفاف زندگی را نمی‌هد، بسیار نادر است.

***به گارانتی خداوند اعتماد کنید

داودی‌نژاد با اشاره به تأمل‌برانگیز بودن آیه 32 سوره نور می‌گوید:« خداوند در این آیه می‌فرماید" به زنان و مردان بی همسر بگویید همسر برگزینند و ازدواج کنند و اگر تهی هستند خداوند آنها را از فضل خود توانگر خواهد کرد، چون خدا دارای بخشش گسترده است و به حال کسی که صلاح او را می‌داند، روزی‌اش را زیاد می‌کند."»

او ادامه می‌دهد: «این آیه شامل حال فرد بی‌مسئولیت نمی‌شود. مخاطب این آیه کسانی هستند که دنبال کار و تلاش می‌روند اما درآمد زیادی ندارد. خداوند زندگی این افراد را گارانتی می‌کند.»

این کارشناس خانواده وعده خداوند را تضمینی بر روزی‌رسان بودن او می‌داند و می‌گوید: «شما یک تلفن همراه یا ماشینی را با گارانتی خریداری می‌کنید، اما با آنکه خیلی از قطعات آن تلفن‌همراه یا ماشین هنگام تعمیر شامل گارانتی نمی‌شود، باز شما خیالتان راحت است که گارنتی دارد؛ عجیب است که ما دلمان را به گارانتی وسایل زندگی‌مان قرص می‌کنیم اما به گارانتی خداوند اعتماد نداریم. خدا می‌گوید من برای کسی که تلاش کند، تضمین و گارانتی می‌کنم که رزق‌وروزی او را تأمین کنم.»

***رزق‌وروزی فقط مادی نیست

داودی‌نژاد می‌گوید اگرچه در آیات متعدد قرآن کریم به روزی‌دهنده بودن خداوند اشاره شده است، اما رزق‌وروزی فقط مادی نیست: «رزق‌وروزی می‌تواند مادی، علمی، معنوی، اعتبار اجتماعی، شخصیتی، عاقبت‌به‌خیری و... باشد؛ بنابراین، شاید رزق‌وروزی یک نفر علم باشد و در ازدواج ممکن است این رزق‌وروزی صرفاً مادی نباشد.»

او تصریح می‌کند: «گاهی خداوند رزق ازدواج یک نفر را به تأخیر می‌اندازد تا کمال و برکت را افزایش دهد. آقای قرائتی در این باره تعبیر زیبایی دارند و می‌گویند"اگر شما مسیر درست ازدواج را طی کنید و بهانه‌گیری و سخت‌گیری نداشته باشید، بااین‌وجود ازدواجتان به تأخیر بیفتد، این یعنی هنوز زمینه ازدواج برای شما فراهم نشده و با تقوای الهی پیشه‌کردن خداوند آن اسباب را برای شما فراهم خواهد کرد." با این حال، گاهی فردی صبر نمی‌کند و با تأخیر ازدواج به سراغ معصیت، گناه و ارتباط نامشروع می‌رود، اینجاست که خداوند نعمت و رزق‌وروزی فرد در ازدواج را به خودش واگذار می‌کند.»

***وعده روزی‌رسانی خداوند مستلزم تلاش است

به گفته داودی‌نژاد، روزی‌رسان بودن خداوند مطلق نیست و دارای ویژگی و شرایط خاصی است. او می‌گوید: «توکل به خداوند نیازمند حرکت و تلاش است. اگر شما تلاش نداشته باشید و برای کسب رزق‌وروزی تنها به خدا توکل کرده و دعا کنید، رزق‌وروزی به دست نخواهد آمد.»

او با ذکر مثالی توضیح می‌دهد: «اینکه شما دعا کنید تا فرزندتان به راه راست هدایت شود یا اموالتان وسعت پیدا کند، کافی نیست. هدایت و تربیت درست فرزند نیاز به آموزش دارد و وسعت اموال نیاز به تلاش دارد؛ بنابراین، وعده خداوند مستلزم تلاش شما است.»

این کارشناس خانواده تأکید می‌کند: «اگر کسی اهل کار است اما درآمد بالایی ندارد و به خواستگاری دختر شما آمد، دخترتان را به او بدهید، چون بنا به وعده الهی رزق‌وروزی این فرد وسعت پیدا می‌کند. اما اگر کسی به پشتوانه پدرش درآمد بالایی دارد ولی اهل کار و مسئولیت‌پذیری نیست، مطمئناً چنین فردی رزق‌وروزی در زندگی‌اش نخواهد بود و در این زندگی احتمال خطرات و اتفاقات خطرناک زیاد وجود دارد.»

***گرفتار معیارهای غلط جامعه نشوید

داودی‌نژاد به جوانانی که نداشتن توان مالی برای اداره زندگی خود را دلیلی برای تأخیر ازدواج عنوان می‌کنند، می‌گوید: «قبل از هر چیزی دقت کنید معیارتان از اداره زندگی چیست؛ آیا معیار زندگی لاکچری و چشم و هم چشمی جامعه امروز ماست یا معیار یک زندگی درست است؟! آیا معیار برای ازدواج، گرفتن یک عروسی لاکچری است یا سروسامان گرفتن و رفتن زیر سقف زندگی مشترک است؟! ما نباید ازدواج و فرزندآوری‌مان را به‌خاطر برخی معیارهای غلط در جامعه به تأخیر بیندازیم.»

او تأکید می‌کند: «اگر کسی شغل نسبی و مسئولیت و جنم کارکردن را دارد، ولو درآمدش کفاف خرید سرویس طلا و عروسی را نمی‌دهد، بدون هیچ ترسی به وعده خدا اعتماد کرده و ازدواج کند، چون خداوند به زندگی این فرد برکت می‌دهد.»

این کارشناس خانواده با اشاره به روایتی از امام صادق(ع) تصریح می‌کند:«فردی به امام صادق (ع) گفت: آقا شما می‌گویید با درآمد پایین ازدواج کنید و فرزند بیاورید، برکت پیدا می‌کنید اما این با عقل جور در نمی آید؛ چطور ممکن است؟آقا فرمود: به این گله گوسفند نگاه کن؛ چند گله گوسفند می‌بینی؟ مرد گفت: حدوداً 300 گوسفند. اقا فرمود: چند سگ می‌بینی؟ گفت: 5-6 سگ می‌بینم. آقا پاسخ داد: تو در حالی 300 گوسفند می‌بینی که این حیوان نهایتاً در طول سال یک یا دو بچه و سگ هفت بچه به دنیا می‌آورد. با یک حساب سر انگشتی پس باید تعداد سگها خیلی بیشتر از گوسفندان باشد؛ ضمن اینکه کل عالم از گوشت گوسفند استفاده می‌کنند و به ازای هر یک گوسفندی که به دنیا می‌آید، 10 گوسفند کشته می‌شود اما ما باز گله‌گله گوسفند می‌بینیم. امام صادق(ع) فرمودند: این به خاطر آن است که خدا در نسل گوسفند برکت قرار داده و این برکت است که موجب ازدیاد نسل گوسفند گشته است. حضرت در ادامه فرمود: خداوند در ازدواج و فرزندآوری کسی که توکل به خدا کرده و تلاش و حرکت می‌کند، برکت قرار می‌دهد.»

داودی‌نژاد در پایان به جوانان توصیه می‌کند: «اگر برای ازدواج یا فرزندآوری ترس از خانه نداشتن دارید، باید بدانید که شاید خداوند خانه را در رزق آن زن یا بچه قرار داده باشد؛ چه بسیار افرادی که هنگام ازدواج آه در بساط نداشتند، اما بعد از ازدواج و فرزندآوری، خداوند به زندگی‌شان برکت داده است؛ بنابراین، به‌اندازه گارانتی وسایل زندگی‌تان به گارانتی خداوند اعتماد کنید و ببینید در زندگی‌تان چه اتفاقات پربرکتی خواهد افتاد.»